آن چه بیش از بیش حضور پوزولان ها را به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده بتن و ملات مطرح می کند، بهبود در دوام، خصوصیات مکانیکی و رئولوژیکی بتن و ملات است. در فرآیند هیدراتاسیون سیمان، مقادیر زیادی از کلسیم هیدروکسید به صورت کریستالی تولید می شود که این لایه های کریستالی با نیروی چسبندگی مولکولی ضعیفی به هم متصل شده اند و در نتیجه نمی توانند خیلی به کسب مقاومت خمیر سیمان سخت شده کمک کنند.
در این حالت حضور پوزولان ها باعث می شود که سیلیس موجود در آن ها با کلسیم هیدروکسید واکنش و آن را مصرف نماید. این امر به تولید بیشتر ژل C-S-H منجر می شود که میزان ژل تولیدی تأثیر مستتقیمی در مقاومت اکتسابی بتن و ملات دارد.
مدول الاستیسیته و خزش
مقاومت ملات و سختی دانه های به کار رفته در آن تأثیر بسیار زیادی در مدول الاستی سیته و خزش دارد. بنابراین ملات ساخته شده از مخلوط سیمان پرتلند- پوزولان با مقاومت کمتر در سنین پائین تر، دارای مدول الاستی سیته پائین و خزش بالاتر، نسبت به سیمان پرتلند می باشد. فاکتورهای موثر در خزش متفاوت است و می تواند به صورت فاکتورهای داخلی یا خارجی مطرح شود. فاکتور های داخلی به خواص ملات وابسته بوده در حالی که فاکتورهای خارجی به شرایط محیطی وابسته است.
انقباض
انقباض ملات های حاوی مواد پوزولانی بیشتر از ملات های معمولی است، زیرا مخلوط ملات سیمان پرتلند- پوزولان، برای رسیدن به کارایی مشخص به آب بیشتری نیاز دارد، در نتیجه انقباض و خشک شدن در آن ها بیشتر خواهد بود. انقباض و خزش جز خواص مقدماتی ملات هستند و بایستی عملکرد دقیق پوزولان در این خواص را به درستی درک کرد. درصد زیادی از ترک هایی که در ساختار ملات شکل می گیرد ناشی از مهار انقباض است.یکی از مهم ترین خصوصیات پوزولان ها توانایی بالای آنها در کاهش حفره ها و کاهش نفوذپذیری ملات است.