مقصدهای موثر بر رشد صادرات ایران

صادرات کالای بدون نفت خام کشور در سال 1397 با رشد ارزشی بیش از 13 درصد همراه بوده است و در این مدت، صادرات به برخی مقاصد با رشد و به برخی از کشورها با کاهش مواجه شده است. در این گزارش که توسط معاونت بررسی های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران تهیه شده است، براساس آمارهای گمرک، اثرگذارترین مقاصد (تأثیر مثبت و منفی) در رشد ارزشی صادرات طی این بازه زمانی، شناسایی و مشخص شده اند. در این راستا، عراق بیشترین تأثیرگذاری مثبت را در رشد صادرات ایران داشته است. همچنین صادرات به کره جنوبی، بیشترین تأثیرگذاری منفی را بر روند صدور کالا در هفت ماه منتهی به مهر امسال داشته است.

بررسی آمار صادراتی کالای بدون نفت خام کشور در هفت ماه منتهی به مهر امسال نشان می دهد که در بین 100 مقصد برتر صادراتی کشور، 20 مقصد صادراتی بیشترین تأثیر را بر رشد صادرات ایران طی این مدت داشته اند. مجموع صادرات کشور به این مقاصد معادل 54 میلیون و 300 هزار تن و به ارزش 21 میلیارد و 400 میلیون دلار بوده که سهم آن از کل صادرات طی این مدت از حیث وزنی نزدیک به 81 درصد و از لحاظ ارزشی نزدیک به 78 درصد است. عراق با سهم 21 درصدی از ارزش صادرات هفت ماه منتهی به مهر، بیشترین تأثیرگذاری مثبت را بر رشد صادرات داشته که بعد از آن به ترتیب کشورهای امارات، چین، افغانستان و پاکستان قرار می گیرند.

بر این اساس، عراق با خرید 5 میلیارد و 730 میلیون دلار کالای ایرانی سهم بیش از 8 درصدی در افزایش ارزشی صادرات داشته است. امارات با 4 میلیارد و 637 میلیون دلار خرید کالای ایرانی، سهم نزدیک به 5 درصدی را در افزایش صادرات هفت ماه منتهی به مهر دارد. ارزش صادرات به چین در مدت زمان مدت بررسی 5 میلیارد و 379 میلیون دلار بوده که سهمی بیش از 2 درصد در افزایش صادرات در بازه زمانی مذکور دارد. همچنین صادرات به افغانستان یک میلیارد و 871 میلیون دلار بوده که سهم این کشور از افزایش صادرات هفت ماه منتهی به مهر، 1.5 درصد است. پاکستان نیز با خرید 688 میلیون دلار کالای ایرانی سهم بیش از یک درصدی در رشد ارزشی صادرات دارد.

سهم تایلندی ها و عمانی ها از افزایش ارزش صادرات، نزدیک به یک درصد است. اندونزی سهم نیم درصدی دارد و مصر و جمهوری آذربایجان، گرجستان، کویت، مالزی، ازبکستان، ارمنستان، روسیه، میانمار، ایتالیا و تونس کمتر از نیم درصد در افزایش صادرات ایران در هفت ماه منتهی به مهر امسال سهیم بوده اند. در گزارش پیش رو، 20 مقصد نیز معرفی شده اند که صادرات به آنها می توانست موجب رشد بیشتر ارزشی صدور کالا در هفت ماه منتهی به مهر امسال شود ولی این اتفاق نیفتاده است. در واقع ارزش صادرات به این کشورها نسبت به مدت مشابه سال گذشته (هفت ماه منتهی به مهر سال 96) با افت همراه بوده است.

کره جنوبی بیشترین اثرگذاری منفی را بر رشد صادرات داشته است. این کشور با سهم ارزشی بیش از 3 درصدی از کل صادرات، حدود 7 درصد بر رشد صادرات تأثیر منفی داشته است. ترکیه با سهم ارزشی نزدیک به 3 درصدی از کل صادرات، بیش از یک درصد در صادرات تأثیر منفی داشته است. تاجیکستان با سهم ارزشی کمتر از یک درصدی از کل صادرات، بیش از نیم درصد در صادرات تأثیر منفی داشته است. هند با سهم بیش از 8 درصدی از کل صادرات و ژاپن با سهم بیشتر از نیم درصدی از کل صادرات کمتر از نیم درصد در افزایش صادرات ایران در هفت ماه منتهی به مهر امسال تأثیر منفی داشته اند. علاوه بر این، صدور کالا به سوئیس، سوریه، توگو، بلژیک، ویتنام، فیلیپین، تایوان، اردن، هلند، مکزیک، ترکمنستان، آمریکا، هنگ کنگ، لبنان و لیبی نیز کمتر از نیم درصد در رشد صادراتی ایران، تأثیر منفی داشته اند.