خاک روانگرا شده به صورت یک سیال غلیظ رفتار می نماید و ممکن است جابه جایی های بزرگ در زمین ایجاد کند. وضعیت روانگرایی تا زمانی که اضافه فشار آب منفذی دوباره زهکشی شود و تماس میان ذرات خاک ایجاد شود ادامه خواهد یافت. در اثر این فرآیند برخی لایه ها در زمین متراکم خواهند شد و نشست های غالباً نامتقارن بر روی زمین مشاهده می شود.
لایه های دیگر در شرایط خیلی سست باقی مانده و در معرض روانگرا شدن مجدد در طی زلزله های آتی قرار خواهند گرفت.خرابی های وسیع ناشی از تغییر شکل های حاصل از روانگرایی در طی زلزله های گذشته سبب شده تا این پدیده به یکی از مهم ترین، پیچیده ترین و بحث برانگیزترین موضوعات در مهندسی ژئوتکنیک لرزه ای تبدیل شود.
روش های ارزیابی خطر روانگرایی را می توان به روش های کمی و کیفی تقسیم کرد. از روش های کمی می توان به روش سید و ادریس، روش ونگ (ارزیابی پتانسیل روانگرایی در خا ک های رسی)، مقاومت نفوذ استاندارد، آزمایش نفوذ مخروط و روش های مبتنی بر عامل اطمینان اشاره کرد. به طور کلی، احتمال وقو ع روانگرایی در آبرفت های جوان بیش از آبرفت های قدیمی است. بنابراین، شرایط زمین شناسی، خا ک و نو ع رسوبات می تواند در تعیین کیفی قابلیت خطر مورد استفاده قرار گیرد.
جنس خاک و رسوب
برای مطالعه ی عامل خا ک و رسوب در ارزیابی خطر روانگرایی سه طبقه در نظر گرفته می شود که شامل سیلت (ماسه ی ریز)، رس و شن (گراول یا ماسه ی دشت) است و به ترتیب بیشترین رتبه ی خطر، رتبه ی خطر متوسط و رتبه ی بدون خطر را به خود اختصاص می دهد.
بیشترین مقاومت در برابر روانگرایی در خا ک هایی با بافت درشت یعنی شن و رس است. بنابراین در مطالعات روانگرایی خا ک به رسوبات شنی ارزش صفر و به رسوبات حاوی رس به دلیل انتقال آسانتر ولی چسبندگی خوب ارزش عددی یک و به رسوبات سیلتی یا رسوبات رس و شن حاوی سیلت زیاد ارزش عددی دو داده می شود.
نوسان آب زیرزمینی
نقش آب زیرزمینی در روانگرایی خا ک از طریق تأثیر آن بر از بین بردن چسبندگی خا ک و ناپایداری زمین بروز می کند.