در حالی که چهار سال از نخستین پرواز رایت می گذشت مردم ایران هنور هواپیما را بالن می نامیدند. اولین نمایشگاه هوایی در پایتخت فرانسه برگزار شد که از آن به بعد جهان هر سال شاهد شگفتی های سریع در صنعت هوانوردی بود.
نخستین هواپیما زمانی بر آسمان تهران پرواز کرد که هیچ فرودگاهی برای نشستن وجود نداشت و لاجرم "کورمینسکی" خلبان روسی مجبور شد آن را در محوطه شمالی وزارت امور خارجه فعلی و پشت محوطه موسوم به شهربانی (آگاهی سابق تهران) فرود بیاورد، که در آن روزگار به این محوطه میدان مشق دیویزیون قزاق می گفتند.
خلبان روسی این هواپیما به دلیل نداشتن عدم موقعیت مناسب سعی نمود در ارتفاع پائین پرواز کند که کاری شبیه تفریح امروزی با هواپیماهای کوچک آموزشی در فرودگاه تفریحی شهر تهران در جاده تهران، ورامین، ری بود. پس از ساعتی از غرش مهیب صدای پرواز آن هواپیما بر فراز تهران، مردم اطراف میدان توپخانه آن روزگار را احاطه کردند و دسته دسته برای تماشای آن هجوم آوردند به طوری که نظم تهران را مختل و کار حفاظت برای ماموران مشکل شده بود.
کم کم میدان مشق آن روزگار و محوطه ای که پشت وزارت امورخارجه فعلی قرار داشت، تبدیل به محل نمایش این پرنده آهنین گشت و مردم از اطراف و شهرها برای دیدن آن به سمت نقطه مرکزی تهران سرازیر می شدند.
نخستین خطوط هوایی
در سال 1302 کمپانی آلمانی یونکرس ضمن عقد قراردادی با ایران نخستین شعبه فعالیت هواپیمایی خود را در تهران افتتاح کرد و با وارد کردن چند فروند هواپیمای یونکرس موفق شد خطوط هوایی تهران، مشهد، شیراز، بندر انزلی، بوشهر را برقرار کند و به حمل مسافر و محموله های پستی بپردازد.
مردم تهران در روزهای تعطیل می توانستند با پرداخت 5 هزار تومان، با حضور در فرودگاه دوشان تپه (تپه های مشرق به قصر فیروز امروزی تهران) سوار هواپیما شده و مناظر زیبای اطراف تهران را تماشا نمایند و برای کسانی که استطاعت مالی لازم برای سوار شدن به این هواپیما را نداشتند حمایت کنند.
تشکیل اولین دفتر هواپیمایی
تشکلیل یک دفتر برای امور هواپیمایی برای نخستین بار از سوی رضاخان در سال 1301 ابلاغ و اسم هواپیمایی جزء سایر سازمان های ارتش ذکر شد. کل عناصر تشکیل دهنده نخستین دفتر هواپیمایی ایران یک افسر به عنوان رئیس و یکی نویسنده وقایع پروازی با نام سرهنگ میزانی بود که پس از تشکیل رسمی این دفتر دولت ایران برای نخستین بار یک فروند هواپیمای فلزی ساخت کارخانه یونکرس را در سال 1301 خریداری کرد که با استخدام یک خلبان و مکانیک ویژه پرواز در پادگان قلعه مرغی از این هواپیما نگهداری می شد.در سال 1302 سرتیپ آیرم فرمانده کل تیپ های مازندران و گیلان با پول هایی که از مردم و اهالی این دو خطه به زور گرفته بودند توانست دو فروند هواپیمایی آلمانی یونکرس را به نام گیلان و مازندران خریداری و به تهران اعزام کند و در همین سال، چهار فروند هواپیمای هاویلاند روسیه خریداری شد. به این ترتیب یک تشکیلات منسجم هواپیمایی در دل ارتش شکل گرفت.
نخستین خلبان ایرانی
مدتهای زیادی رضاخان و چند تن از افسران عالی رتبه ارتش در فرودگاه پادگان قلعه مرغی منتظر نخستین خلبان بودند که در سال 1302 برای کسب مهارت های لازم و دیدن دوره های آموزشی خلبانی عازم فرانسه و روسیه شده بودند تا سرانجام در سال 1305 نخستین هوانورد ایرانی به نام سرهنگ اخمد نخجوان که با 26 سال سن طی مسافت طولانی از شهرهای ایستر، مکدار، اکسی شهر، حلب، بغداد، در فرودگاه های قلعه مرغی به زمین نشست.
هواپیماهایی که یکی پس از دیگری به ناوگان هوایی ایران ملحق می شدند نشانگر پیشرفت سریع صنعت هوانوردی و دست یافتن به رویای ناممکن پرواز برای مردم ایران و حضور در آسمان ها تلقی می شد و کم کم شکلی موجه و جدی و قابل دست یایی به خود گرفت.
ناگفته نماند که نخستین آرزو و ایده های پرواز را حکیم ابوالقاسم فردوسی پیش از آن در قصر پرواز کیکاوس شاه توسط چند عقاب تیز پرواز در شاهنامه خود تصویر کرده بود. قصه از این قرار بود که به فرمان کیکاوس شاه یک تخت دیواره دار هشت ضلعی ساختند که شاه بتواند در داخل آن بنشیند.
او که آرزوی یک پرواز طولانی را بر فراز ابرها و عبور از آسمان ها و شهرها را در سر می پروراند دستورداده بود تا مامورانش چند عقاب برای پرورش خصوصی به دربار او بیاورند. پس از ماه ها و سال ها زحمت پروراندنشان چهار سویی که در هشت ضلع تخت نصب کرده بودند پاهای چهر عقاب گرسته تربیت شده را بسته و بر نیزه ای در وسط آن بره ای برای خوردن آنان فراهم ساخت، پس عقاب های گرسته برای دستیابی به گوشت بره پر و بال می زدند و با این عمل آنها، تخت پادشاه را از زمین دور می کردند و به سمت آسمان‌ها می بردند و پرواز افسانه ای کیکاووس چنین نقش بست.
تاریخچه صنعت هواپیمایی ایران
با گذشت حدود 80 سال از عمر صنعت هوانوردی ایران، این صنعت هشت دوره متفاوت زمانی را پشت سر گذاشته است که عبارتند از:
1- دوره 1923-1927 : تأسیس نیروی هوایی ارتش
2- دوره 1927-1932 : آغاز به کار خطوط هوایی یونکرز آسمان در ایران
3- دوره 1932-1938 : غیبت حمل و نقل هوایی تجاری و بازرگانی
4- دوره 1938-1946 : تأسیس خط هوایی وزارت پست، تلگراف و تلفن
5- دوره 1945-1961 : تأسیس خطوط هوایی ایران ایرویز و پرشین ایر سرویس
6- دوره 1961-1962 : تأسیس خط هوایی ایران یونایتد
7- دوره 1962-1979 : تأسیس ایران ایر و دوره شکوفایی صنعت هوانوردی کشور
8- دوره 1979 تا کنون : بعد از انقلاب و عصر شرکت های هواپیمایی چند گانه
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
