تعریف سکسیونر در صنعت برق

سکسیونر چیست ؟
«سکسیونر» (به فرانسوی Sectionneur) یا «جدا کننده» (به انگلیسی) نوعی کلید قدرت است. این نوع کلیدها محفظه خاموش کننده جرقه ندارند و تیغه های آن ها کاملاً قابل مشاهده است.

سکسیونر در انواع غیر قابل قطع زیر بار (عمدتاً سکسیونرهای فشار قوی) و قابل قطع زیر بار (عمدتاً سکسیونرهای فشار متوسط) در صنعت برق کاربرد گسترده دارد.

هدف از به کارگیری سکسیونر در پست های فشار قوی جدا کردن دو قسمت مختلف پست از یکدیگر است. نکته مهم این است که سکسیونر سیستم هایی را قطع و یا وصل می کند که تقریباً بدون جریان هستند.

به عبارت دیگر سکسیونر قطعات و تجهیزاتی را که فقط تحت ولتاژ هستند از شبکه جدا می سازد.

به همین دلیل، می توان به کمک سکسیونر جریان های خازنی مقره ها، کابل های کوتاه و یا ترانسفورماتورهای با توان کم را که تحت ولتاژ باشند قطع کرد.

همان طور که از گفته های بالا مشخص است، سکسیونر در واقع یک ارتباط دهنده یا جداکننده مکانیکی بین سیستم هاست و در وهله نخست برای حفاظت اشخاص در مقابل برق گرفتگی مورد استفاده قرار می گیرد و معمولاً در انجام بازرسی، سرویس، تعمیرات و کار روی تجهیزات فشار قوی باز و بسته می شود. علاوه بر موارد بالا، سکسیونر در بهبود ایزولاسیون در پست ها به دژنکتورها کمک می کند.

سکسیونر غیر قابل قطع زیر بار، توانایی قطع جریان بار و یا جریان اتصال کوتاه را نداشته و تنها پس از قطع جریان عبوری از آن باز و بسته می شود.

به همین دلیل برای باز کردن یا بستن مدار الکتریکی خصوصاً تحت شرایط خطا، به کلید دیگری با قابلیت های بالاتر یعنی دژنکتور نیاز است که توانایی باز یا بسته کردن مدار را تحت هر شرایطی دارد.

به علت اینکه این کلیدها زیر جریان باز یا بسته نمی شوند و جریان عبوری از آن ها تقریباً صفر است، زمان قطع و وصل در آن ها خیلی بیشتر از بریکرها است.

تولید و استفاده از سکسیونرهای فشار قوی قابل قطع زیر بار بیشتر در آمریکا و کانادا رایج است، اما در اغلب کشورهای دیگر، از جمله ایران، این نوع سکسیونرها مورد استقبال قرار نگرفته اند.

اجزای سکسیونر:
سکسیونرها از سه بخش اصلی ساخته می شوند:

• تیغه های حامل جریان.
• مقره های اتکایی.
• مکانیسم عمل کننده و اهرم های مربوطه.

جنس کنتاکت ها (تیغه ها) باید به گونه ای باشد که هنگام بسته بودن سکسیونر مقاومت کمی از خود نشان دهد.

همچنین آن ها باید طوری طراحی شوند که در صورت عبور جریان نامی از سکسیونر، دمایشان از 90 درجه سانتی گراد فراتر نرود.

کنتاکت ها ممکن است در اثر قطع و وصل سکسیونر اکسید شوند. بنابراین جنس آن ها باید سخت و پراکسید باشد. علاوه بر این، تیغه ها باید دارای مقاومت مکانیکی بالایی نیز باشند.

مقره ها نیز باید دارای اندازه و جنسی مناسب باشند. مکانیسم عملکرد سکسیونرها می تواند به دو صورت دستی و موتوری باشد.

در حالت دستی مکانیسم عملکرد توسط دست تحریک می شود و در حالت موتوری یک موتور الکتریکی که به یک سیستم گیربکس متصل است به اهرم های عملکرد نیرو وارد می کند و باعث باز و بسته شدن سکسیونر می شود.