درزها کاربرد بسیار زیادی در سازه های بتن آرمه یا سنگی دارند. این امر به خصوص در بتن ریزی در حجم زیاد یا در سطح وسیع اهمیت بیشتری دارد. با ایجاد درز در سازه های بتن آرمه یا سنگی می توان محل ایجاد ترک های محتمل را تعیین کرد و یا از ایجاد ترک به دلیل انقباض و جمع شدگی و یا انبساط و تغییرات درجه حرارت جلوگیری نمود. درزها به دو دسته اجرایی و حرکتی تقسیم می شوند.
درزهای اجرایی در دیوارهای حائل
وجود این قبیل درزها عمدتاً به دلیل عدم امکان بتن ریزی همزمان دیوار یا قطعه بتنی اجتناب ناپذیر است. در این درزها علاوه بر پیوستگی کامل آرماتورها، رعایت پیوستگی کامل سطوح بتنی قدیم و جدید ضروری است. برای حصول این پیوستگی، رعایت نکات زیر الزامی است.
درزهای حرکتی
درزهای حرکتی درزهایی هستند که برای همساز کردن جابه جایی های نسبی قسمت های مختلف سازه به کار می روند. این جابه جایی ها در اثر عواملی نظیر تغییر درجه حرارت، انقباض و جمع شدگی بتن و یا نشست های نامساوی ایجاد می شوند. از انواع درزهای حرکتی، درزهای انبساطی و انقباضی در دیوارهای حایل بتن آرمه، کاربرد بیشتری دارد.
درزهای انقباضی
در دیوارهای حایل بتن آرمه به تجربه ثابت شده که فواصل مناسب برای درزهای انقباض بین 7 تا 12 متر است. معمولترین روش ایجاد این درزها تعبیه یک قطعه چوب باریک قائم در داخل وجه بیرونی دیوار بتنی در هنگام بتن ریزی دیوار است. به طوری که پس از سخت شدن بتن، فرورفتگی محل قطعه چوب در بتن سبب نقطه ضعف مورد نظر شده و ترک های احتمالی در اثر افت بتن در این فرورفتگی ها ایجاد خواهد گشت.
درزهای انبساطی
درزهای انبساطی برای همساز کردن انقباض و انبساط بتن تعبیه می شوند. این نوع درز، پیوستگی سازه ای طرفین درز را کاملاً قطع می کند. بتن و آرماتور به طور کامل در این نوع درز قطع شده و بین دو قسمت مجاور شکافی در نظر گرفته می شود که با مصالح مناسب پر می شود. در مورد فواصل درزهای انبساطی در سازه های بتن آرمه عادی، توصیه خاصی در آیین نامه ها وجود ندارد.
در مورد فواصل این درزها در سازه های آبی توصیه آیین نامه آمریکا مربوط به سازه های بهداشتی بوده و حداکثر فاصله این درزها را 27 متر عنوان کرده است. در مورد دیوارهای حایل بتنی تجربیات پیشین سازندگان، فواصل درزهای انبساطی را بین 16 تا 25 متر عنوان کرده اند.