روسازی راه

روسازی راه سازه ای است که بر روی آخرین لایه متراکم شده خاک موجود یا اصلاح شده و یا خاکریزی ها قرار می گیرد. روسازی معمولاً متشکل از قشرهای مختلفی نظیر زیراساس، اساس و لایه های آسفالتی یا بتنی یا ترکیبی از آنهاست. هر یک از این قشرها تابع مشخصات فنی و دارای ضخامت معینی است.

اولین گام در روسازی، مقاوم سازی خاک جهت عبور ماشین آلات است. یکی از دلایل اجرا شدن روسازی در چند لایه کاهش تنش های موجود است. هرگاه در یک بستر، فشار تماسی بیشتر از مقاومت طبیعی باشد، آن بستر نیاز به روسازی دارد.

هدف از روسازی راه

زمین طبیعی، بستر خاکریزی های آماده شده راه، کف برش های خاکی یا سنگی، حتی در شرایط کاملاً متراکم و خوب دانه بندی شده، مقاومت کافی برای تحمل بارهای وارده از چرخ خودرو را ندارد. بارگذاری این گونه خاک ها موجب شکست برشی و ایجاد تغییر شکل های دائم بیش از اندازه برای آنها می شود. روسازی، از بروز و ظهور آسیب دیدگی های فوق جلوگیری نموده و عبور و مرور راحت و ایمنی را در یک سطح هموار فراهم می کند.

لایه های روسازی و خواص کلی آنها

ضخامت و کیفیت مصالح لایه های روسازی، به نوع و درجه بندی راه، مقاومت خاک بستر، میزان ترافیک، شرایط جوی، نوع مصالح قابل دسترسی و عوامل اقتصادی بستگی دارد. خصوصیات و ویژگی های کلی بستر و هر یک از لایه های تشکیل دهنده روسازی، به شرح زیر است.

بستر روسازی

کیفیت خاک بستر، میزان تحمل باربری و حساسیت و آسیب پذیری آن در برابر عوامل جوی، در انتخاب لایه های روسازی نقش تعیین کننده دارد. در اثر عبور بار ترافیکی، کرنش های فشاری قائم در بالای بستر روسازی ایجاد می شود که هرگاه مقدار این کرنش ها از مقدار مجاز بزرگ تر باشد می تواند منجر به شیار افتادگی در روسازی شود.شیب های طولی و عرضی جاده که در طرح تعیین شده است، باید در سطح بستر روسازی تامین شوند تا هریک از لایه های روسازی با ضخامت های طراحی، اجرا شوند.

زیراساس

زیر اساس نخستین قشر لایه روسازی است که بر روی بستر روسازی قرار می گیرد. مصالح زیراساس معمولاً از بستر رودخانه ها، مخروط افکنه ها یا معادن کوهی (سنگ شکسته) تهیه می شود و در مواردی که ضرورت فنی و اقتصادی ایجاب نماید، از تثبیت خاک با قیر، سیمان، آهک و یا افزودنی های شیمیایی استفاده می شود. مصالح زیراساس علاوه بر عملکرد عمومی سازه ای که در کل سیستم روسازی برای آن در نظر گرفته شده، باید دارای خصوصیات زیر نیز باشد.

دانه بندی

دانه بندی زیراساس باید طوری باشد که از نفوذ موادِ ریزدانهِ خاکِ بسترِ روسازی، به قشر اساس جلوگیری کند. لذا باید زیراساس دانه بندی پیوسته ای داشته باشد.