بار مرده سقف شاردک
بار مرده سقف شاردک شامل وزن سازه ای سقف، کفسازی و پوشش زیر سقف است. وزن سازه ای سقف شاردک شامل بتن مصرفی، میلگرد و بلوک ها است. در محاسبه سقف شاردک مسائلی مانند ضخامت لایه ها، فاصلهبلوک ها از یکدیگر، تعداد شناژهای رابط، تیرها، کتیبه های دور ستون ها و … باید منظور شود.
در طراحی های صورت گرفته در واحد طراحی شرکت، وزن واقعی سقف با توجه به مسائل فوق و با استفاده از اطلاعات دقیق تجربی بهدست آمده از پروژه های اجرا شده لحاظ می شود. مقدار بتن مصرف شده در سقف های 30 سانتی متری شاردک با احتساب کتیبه ها و شناژهای واسط به طور متوسط بین 20% تا 24% است.
انتقال بار در سقف شاردک
رفتار سقف شاردک، مانند یک دال دو طرفه است. البته نسبت جهت تقسیم بار به ابعاد چشمه دال و شرایط تکیه گاهی آن بستگی دارد. نوار ستونی دال حد واسط دو ستون قرار گرفته و پهنای آن در هر طرف این محور برابر یکچهارم دهانه دال های طرفین است.این نوار از نظر جذب نیرو نسبت به نوار میانی بحرانی تر بوده و در برخی از موارد با توجه به لنگرهای خمشی زیادی که ممکن است به واسطه دهانه های بلند در دال ایجاد شود، بهتر است بدون بلوک اجرا شده و یا توسط شناژ و یا تیر تقویت شود.
در غیر این صورت انتقال نیرو و لنگر خمشی مخصوصاً لنگرهای ناشی از تغییر مکان جانبی سازه در زلزله به صورت مناسبی به ستون منتقل نمی شود.به طور کلی در دال های تخت ناحیه اتصال دال به ستون از حساسیت زیادی برخوردار است. سه موضوع مهم در این رابطه به شرح زیر است:
به همین دلیل استاندارد 2800، استفاده از سیستم دال تخت را در ساختمان های بلند تر از سه طبقه مجاز نمی داند، مگر اینکه از سیستم باربر جانبی جداگانه ای مانند قاب خمشی و یا دیوار برشی به منظور تحمل نیروها و تغییر شکل های حاصل از نیروی زلزله استفاده شود.
در مواردی که دال تخت به صورت مستقیم و بدون استفاده از آرماتورهای برشی و خاموت به ستون متصل می شود، کفایت مقاومت برشی دال در ناحیه اتصال به ستون باید کنترل شود. بدین منظور در نواحی اطراف ستون که بیشترین نیروی برشی وجود دارد، مقطع دال بدون بلوک و به صورت توپر اجرا می شود.
طراحی برای خمش
با توجه به نوع آرماتورگذاری لایه پایین سقف و موقعیت قرارگیری بلوک ها، رفتار دال مجوف شاردک در خمش بدون تأثیر پذیری از بلوک ها و مانند دال توپر است. البته این فرض زمانی صحیح است که تار خنثی مقطع ناشی از خمش وارد به دال، در لایه بتنی روی بلوک ها واقع شود. طبق بررسی ها وطراحی های صورت گرفته در اکثر پروژه های معمول حتی در تیرهای قوی عمق بلوک فشاری کمتر از 5 سانتی متر است. البته در محاسبات ارائه شده باید این فرض دقیقا بررسی شود. چنانچه تار خنثی در خمش در محدوده جان مقطع واقع شود، محاسبات مربوط به مقاومت خمشی مقطع باید بر اساس مقطع مجوف صورت بگیرد.
طراحی برای برش
همانطور که گفته شد، یکی از موضوعات حساس دالهای تخت، مقاومت برشی آنها مخصوصا در اطراف ستونها میباشد. در فنآوری شار دِک، به منظور تامین مقاومت برشی حاصل از بتن در اطراف ستونها برای مقابله با برش پانچ، به اندازه پهنه مورد نیاز دال به صورت توپر و بدون بلوک اجرا میگردد.بدین ترتیب یک کتیبه یا پهنه هم ضخامت با سقف اطراف ستون به وجود میآید. در مواردی که مقاومت سقف پاسخگوی برش پانچ نباشد، باید از آرماتور پانچ و یا کلاهک برشی در محل اتصال دال به ستون استفاده نمود.