بیشترین مصالح مورد استفاده در سازه های سنتی و به طور کلی در مناطق گرم خشت است. در واقع هسته ی اصلی معماری از گذشته خشت بوده است ولی مصالح دیگری مانند آجر و سنگ نیز به نسبت استفاده شده است. در دسته بندی زیر سازه های موجود با استفاده از المان های خاص سازه ای شامل دیوار (گلی، خشتی، سنگی و آجری) و سقف (قوسی و مسطح) تقسیم بندی شده اند:
ساختمان های خشتی
خانه های خشتی در هر منطقه ای به دلیل تنوع آب و هوایی به شیوه های مختلفی ساخته می شوند. علاوه بر آن اقتصادی بودن و دسترسی آسان در ساخت چنین خانه هایی و استفاده از نوع مصالح تأثیر بسزایی دارد. به طور کلی مصالح بکار رفته در ساختمان های خشتی شامل خشت، ملات، سنگ، تیرهای چوبی و شاخه های چوبی هستند.
خشت
استفاده از خشت همواره در ادوار مختلف ایران به صورت منفرد یا تلفیقی از آجر و ملات همواره مورد توجه ابنیه سازان بوده است.به عنوان مثال در تپه های سیلک کاشان که در هزاره سوم قبل از میلاد ساخته شده کاربرد خشت خام مشهود است. معماری های دیگری نیز که از دوره های ایلامی، هخامنشی و ساسانی بجا مانده نیز مؤید استفاده از خشت خام است. در استان یزد نیز موارد بسیار متعددی از دوران قدیم که مؤید استفاده از خشت است به چشم می خورد.
البته آب و هوا، اقلیم و وضع جغرافیایی تنها دلیل روی آوردن به معماری خشتی نیست بلکه مسأله مهم تر شوره است که در منطقه یزد و اطراف آن بسیار شایع است. شوره بناهای آجری را چنان می خورد که اگر حتی بهترین نوع آجر را در مجاورت آن قرار دهند بعد از چند روز بکلی پوک می شود. با دقت در اینگونه بناها پی می بریم که یکی از دلایل پابرجایی اینگونه بناها در طول سالیان متمادی می تواند استفاده از خشت خوب در ساخت بنا باشد.