کاربرد تیرهای لانه زنبوری

ساختمان های فولادی بخش قابل توجهی از ساخت و ساز در ایران را تشکیل می دهد. معایب و ضعف های ساختمان های فولادی ضعف عمده ساختمان های فولادی با توجه به نحوه طراحی و اجرای آنها در پی ها، ستون ها، تیرها، اتصالات تیرها به ستون ها، اتصال تیر به تیر اصلی، سیستم باربر جانبی، اعضای مهاربندی، اتصالات باد بندها، سیستم دیافراگم، کف دیوارها و تیغه های داخلی و راه پله ها است. تیرها د ر اکثر موارد از تیرهای لانه زنبوری در ساختمان های فولادی استفاده می شود.

این تیرها در مقابل برش ضعیف هستند و در محل اعمال بارهای متمرکز مثل دو انتهای تیر بایستی جان را با ورق تقویتی پر نمود. لیکن با توجه به ایجاد نیروی برشی در تمام طول تیر ها در سیستم قاب خمشی کاربرد تیرهای لانه زنبوری برای ساختمان های فلزی در مناطق زلزله خیز در راستای بدون بادبند مناسب نیست. خیلی از تیرها در سیستم قاب صلب از مقاطع زوج با ورق های تقویتی بال ها در دو انتها تشکیل می شود.

منتها این ورق ها با جوش منقطع و معمولاً با ساق ضعیف به بال های تیر وصل می شوند. از آنجا که نیروهای کششی بزرگی در بال ها ناشی از خمش تیر در دو انتهای تیر توسط این ورق ها بایستی به ستون منتقل شوند. در طول و بعد جوش این ناحیه دقت خاصی نیاز است و غالباً ورق های تقویتی بال ها باید به صورت ممتد به بال ها جوش شوند.

مشکل متداول دیگر در تیرهای ساختمان های فولادی طول نامناسب آنها است. رواداری ها مجاز در انتهای تیر و در محل اتصال به ستون معمولاً حدود 1 سانتیمتر است. اما در خیلی از ساختمان ها به علت ضعف کیفیت اجرایی این فاصله حتی به 5 سانتیمتر می رسد. که خروج از محوریت زیاد و در نتیجه لنگز خمشی بزرگی را به نبشی نشیمن زیر تیر اعمال می نماید.

مهندسین ناظر بایستی مراقب باشند که این فاصله ها در حد مجاز باقی بماند و در صورت لزوم در خواست تغییر تیر یا حداقل از نشیمن تقویت شده (در صورتی که رواداری چندان از مقدار مجاز تجاوز نکرده باشد) استفاده بنمایند. اتصال تیر به ستون و تیر به تیر شاید مشکل ترین قسمت از وظایف مهندس ناظر در کنترل کیفیت اجرایی یک ساختمان فولادی اطمینان از درستی اتصال تیر به ستون باشد به ویژه در امتدادی که سیستم مهاربندی وجود ندارد و صرفاً قاب خمشی قرار است در مقابل بارهای جانبی زلزله مقاومت نماید.

در چنین حالتی اگر ستون های قوطی ساخته شده از ورق استفاده شود، بایستی به نصب ورق های پیوستگی در داخل ستون قوطی و در تراز ورق های زیر و روی تیر توجه خاصی شود. غالباً اجرای این ورق ها فراموش شده یا در تراز صحیح خود صورت نمی گیرد. مطلب مهم دیگر جوش صحیح آن به داخل 4 وجه ستون است. متاسفانه در عمل سه طرف جوش شده و در وجه چهارم به ورق های پیوستگی متصل نمی شود.