خشک سازی گود

خشک سازی گود شامل اقداماتی اجرایی است که به منظور حذف آب قبل از ورود آن به محل گودبرداری انجام می شود. این اقدامات می تواند به صورت کاهش سطح آب در خارج از محل پروژه و پایین نگه داشتن سطح آب زیرزمینی باشد. کاهش سطح آب تا پایان یافتن اقداماتی مانند کارهای بتنی و اجرای طبقات که در زیر تراز سطح آب زیرزمینی انجام می شوند، ادامه می یاید.

این نوع خشک سازی کلی در صورتی قابل انجام است که قبل از آن که یک بررسی کامل از امکان سنجی این روش از نظر آسیب به عوارض هم جوار پروژه کاملاً انجام شده باشد. این روش می تواند بر روی چاه های مجاور اثر بگذارد، موجب نشست در سازه های مجاور شود و جهت جریان آب های زیر زمینی را معکوس و در نتیجه گسترش آلودگی های موجود در آب های زیرزمینی به مناطقی که قبل از آن تحت تأثیر نبوده اند، را موجب شود.

چنانچه خشک سازی تنها در محدوده محل اجرای پروژه مدنظر باشد باید با استفاده از دیوارهای آب بند که امکان ثابت ماندن سطح آب در خارج از محدوده ی پروژه را فراهم می کنند، محدودیت مذکور را اعمال کرد. این دیوارهای آب بند، می تواند سپر، دیوارهای سکانتی (شمع های سکانتی)، دیوارهای دیافراگمی یا ترانشه های خاکی پر شده از مخلوط خاک بنتونیت یا خاک - سیمان - بنتونیت باشد. به محض اجرای این نوع دیوارها، حجم آبی که باید پمپاژ شود کاملاً کاهش خواهد یافت.

خشک سازی می تواند در قالب روش های دیگری مانند چاه های عمیق، چاهک های نقطه ای و زهکش های افقی نیز انجام شود. تقریباً همیشه اجرای چاه های عمیق نسبت به چاهک های نقطه ای گرانتر تمام می شود و معمولاً زمانی از آن استفاده می شود که نفوذپذیری خاک به حدی زیاد باشد که امکان افت سطح آب در محدوده وسیعی وجود داشته باشد.

چاه ها معمولاً در فواصل مرکز به مرکز 30 تا 45 متری حفر شده و پمپاژ آب از آن ها به وسیله پمپ های مستغرق با ظرفیت بالا انجام می شود. قطر این چاه ها معمولاً بین 25 تا 75 سانتیمتر بوده و سطح داخلی آن ها به وسیله فیلترهایی پوشانده می شود تا از ورود ماسه و گل و لای به پمپ جلوگیری شود. اجرای این نوع از چاه ها در خاک های ماسه ای و شنی بهینه است.

گزینه دیگر قابل استفاده، روش چاهک های نقطه ای است. این چاهک ها، چاه هایی با قطر کم هستند که به استفاده از روش هایی مانند حفاری و کوبش یا نیروی جت نصب می شوند. چاهک ها با فواصل محدود و نزدیک به هم (فاصله مرکز به مرکز 0/5 تا 2/5 متر) در محیط محدوده ای که خشک سازی آن مد نظر است، نصب می شوند. تمام چاهک های به یک خط انتقال مرکزی متصل می شوند.

اگر عمق تحت خشک سازی کمتر از 4/5 متر باشد، چاهک ها می توانند با خلا کار کنند. در این صورت به آن ها چاهک های نقطه ای مکشی گفته می شود. مکش در خط مرکزی ایجاد شده و موجب مکیدن آب از درون چاهک ها می شود. اگر عمق خشک سازی بیش از 4/5 متر باشد، استفاده از چاهک های مکشی مستلزم اجرای یک ردیف دیگر از چاهک ها، 4/5 متر پایین تر از ردیف اول است تا عملیات افت سطح آب موثر باشد.

زهکشی افقی زمای موثر است که آب از لایه های فوقانی وارد گود می شود. از این روش غالباً در شرایطی استفاده می شود که یک سطح لغزش از خاک، در اثر وجود آب زیرزمینی لغزنده شده باشد، و بتوان با پایین کشیدن سطح آب در سطح لغزش، شرایط پایداری آن را بهبود بخشید. این زهکش ها به صورت حفاری افقی بر جدار قائم محل گودبرداری و سپس راندن لوله های مشبک که منافذ آن با فیلتر محافظت شده در درون سوراخ ها نصب می شوند. بر این اساس آب در درون این لوله ها جک شده و به محل پمپ و هدایت می شود.