دسته بندی انواع پل ها

پل سازه ای است که برای عبور از موانع فیزیکی از جمله رودخانه ها و دره ها استفاده می شود. پل های متحرک نیز جهت عبور کشتی ها و قایق های بلند از زیر آنها ساخته شده است. ایجاد گذرگاه ها و پل ها برای عبور از دره ها و رودخانه ها از قدیمی ترین فعالیت های بشر است.

پل های قدیمی معمولاً از مصالح موجود در طبیعت مثل چوب و سنگ و الیاف گیاهی به صورت معلق یا با تیرهای حمال ساخته شده اند. پل های معلق از کابل هایی از جنس الیاف گیاهی که از دو طرف به تخته سنگ ها و درخت ها بسته شده و پل های با تیر حمال از تیرهای چوبی که روی آنها با مصالح سنگی پوشیده می شد، ساخته شده اند.

پل های چوبی

این پل ها معمولاً به شکل قوسی، با تیرهای مشبکو یا تیرهای حمال ساخته شده و در حال حاضر استفاده از آنها به صورت موقتی است.

پل های سنگی

با توجه به مقاومت مناسب فشاری مصالح سنگی، بسیاری از پل های طاقی از این مصالح ساخته شده اند. نظر به کمبود افراد سنگ کار و زمان نسبتاً طولانی لازم برای تهیه مصالح و اجرای سازه، امروزه استفاده از این پل ها محدود است.

پل های بتنی

در بسیاری از پل های طاقی شکل، در حال حاضر از بتن، با توجه به مقاومت فشاری مطلوب آن به جای سنگ استفاده می شود.با توجه به روش اجرا و نحوه بتن ریزی، پل های بتن مصلح را می وان از مقاطع مختلف و با اشکال دلخواه ساخت. با وجود این استفاده از مقاطع ساده در جهت کاهش بهای قالب بندی همواره مورد نظر است. در بعضی از حالات استفاده از سیستم پیش ساختگی باعث حذف اجزاء نگهدارنده قالب ها و در نتیجه صرفه جوئی قابل ملاحظه می شود.

پل های بتن پیش تنیده

با پیشرفت این تکنیک، به تدریج در دامنه وسیعی از ابنیه فنی، پل های بتن پیش تنیده جایگزین پل های فلزی و پل های بتن مسلح شده اند. بدین ترتیب با صرف هزینه کمتر، پل های با دهانه بزرگ ساخته می شوند. از طرف دیگر استفاده از این مصالح امکان به کارگیری تکنیک های جدید پل سازی را می دهد.

پل های فلزی

این پل ها به اشکال مختلف، با تیرهای حمال معمولی یا تیرهای مشبک فولادی، با قوس یا قالب های فلزی، نورد شده از ورق و المان های اتصالی ساخته شده اند. در ساخت این پل ها گاهی نیز از آلیاژهای سبک یا مقطع مرکب استفاده می‌شود.

از فولاد در ساخت پل های فلزی از قرن گذشته شروع و با عنایت به مقاومت کششی و فشاری مطلوب این مصالح در سطح وسیع متداول شده است. با توجه به فزونی بهای تولید، معمولاً نیمرخ های فولادی دارای ضخامت ناچیز بوده و در نتیجه علاوه بر مسئله زنگ زدن و خوردگی، خطر بروز ناپایداری های الاستیک نیز همواره موجود است. از طرف دیگر نظر به اینکه با افزایش طول دهانه وزن مرده پل ها به سرعت افزایش مییابد، با توجه به ناچیز بودن ابعاد و در نتیجه سبک بودن مقاطع فلزی، هنوز نیز برای ساختن پل ها استفاده می شود.

پوشش پل های فلزی

پوشش پل های فلزی را می توان از چوب مصالح سنگی بتن مسلح و یا از ورق های فلزی انتخاب نمود. استفاده از چوب برای پوشش پل ها در زمان های بسیار قدیم رایج بوده اما امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در طرح های جدید از پوشش مصالح سنگی نیز به علت وزن زیاد آن، کمتر استفاده می شود. در این راه حل، تیرهای حمال طولی پل به وسیله قوس هائی از آجر و مصالح سنگی به هم متصل می شوند.

پوشش بتن مسلح

این پوشش از یک دال بتن مسلح که روی تیرچه های طولی و تیرهای عرضی پل تکیه نموده تشکیل یافته است. پوشش بتن مسلح مقاومت و صلبیت لازم را به سازه داده و از نظر اجرائی نیز آسان و بسیار متداول است.

پوشش فلزی

یک نوع از این پوشش ها از یک سری صفحات فلزی که به وسیله بتن مسلح پوشیده شده و روی بال فوقانی تیرچه طولی جوش شده اند، تشکیل شده است. ضخامت کل حاصله معمولاً ضعیف (بین 10 تا 20 سانتی متر) است. یکی دیگر از انواع پوشش های فلزی متداول دال ارتوتروپ است. این پوشش از یک صفحه فلزی که در جهت عمودی به وسیله ورق های ساده یا جعبهای تقویت شده تشکیل یافته است.

صفحه فلزی نقش بال فوقانی تیرها را به عهده داشته و ضمن شرکت در مقاومت خمشی بارهای موضعی حاصل از چرخ وسائل نقلیه را نیز تحمل می کند. ضخامت آن معمولاً حدود 12 میلی متر (برای جان جعبه ای) تا 14 میلی متر(برای جان ساده) است. دال ارتوتروپ در مجموع روی اجزاء اصلی پل (تیرهای طولی و عرضی) تکیه نموده است.