امروزه برای ساخت سازه های بلند و با طول زیاد نظیر سیلوها، برج های مخابراتی، هسته های برشی ساختمان های بلند، برج های خنک ساز، دودکش ها، پایه های پله، کف تونل ها، کانال های آب، کف جاده ها و سازه های مشابه، روشی استفاده می شود که قالب لغزنده نام دارد. با استفاده از روش قالب لغزنده بسیاری از داربست بندی های اطراف سازه حذف و سرعت اجرای کار به همراه نمای بهتر برای کار افزایش می یابد.
قسمت های اصلی یک قالب لغزنده
دیواره های قالب
دیواره های قالب باید به اندازه کافی محکم و مقاوم باشند. جنس این دیواره ها ممکن است چوبی یا فلزی باشند. قالب های فلزی به مراتب سنگین تر از قالب های چوبی اند ولی در عوض استحکام بیشتری داشته و تعداد دفعات استفاده از آنها بیشتر است. تعمیرات یا تغییرات احتمالی قالب های فلزی نیز نسبت به قالب های چوبی دشوارتر است در عوض تمیز کردن آنها آسانتر و نمای بتن پس از باز کردن قالب صافتر است.خود قالب ها را می توان در سه بخش در نظر گرفت:
یوغ ها
دو وظیفه اصلی دارند؛ جلوگیری از باز شدن قالب ها در قالب در برابر فشارهای جانبی بتن و انتقال بار و فشار به جک ها.
پشت بندها
پشت بندها نیز برای تقویت مقاومت خمشی بدنه قالب ساخته شده و بار قالب ها را به یوغ ها منتقل می کنند. سکوی نازک کاری، عرشه اجرایی و سکوی طره ای به پشت بندهای افقی متصل می شوند. اتصال پشت بندها به یوغ باید قادر به حمل این بارها باشد.
قالب بدنه
قالب بدن که نیز می تواند از پانل های فلزی، پانل های چند لایه یا الوارهای چوبی باشد مستقیماً به پشت بندهای افقی متصل می شود.
طوقه ها
برای نگهداری سکوی کار و انتقال آن و همچنین نگهداری و تحمل وزن قالب و کابل جک در نظر گرفته می شوند. طوقه ها معمولاً فلزی و به صورت پروفیل هایی مناسب طرح و در نظر گرفته می شوند.
سکوی کار
معمولاً سه سطح کار در نظر می گیرند. یکی که بالاتر از طوقه ها و در ارتفاعی در حدود دو متر و بالاتر از انتهای دیوار قرار گرفته و برای استفاده از بست های فلزی ثابت کننده به کار می روند. دیگری سکویی است که در بالای کف و همتراز بالای قالب قرار می گیرد. برای قرار دادن ظرف بتن و انبار کردن مصالح و وسایل تراز کردن و همچنین وسایل کنترل جک مورد استفاده قرار می گیرد. بالاخره سومین سکو به صورت چوب بست آویزان یا یک سره که معمولاً در دو طرف دیوار قرار گرفته و برای دسترسی به نمای قسمتی از دیوار، مورد استفاده قرار می گیرد.
جک های هیدرولیکی
جک های هیدرولیکی مورد استفاده معمولاً با ظرفیت خود، نظیر جک های سه تنی یا شش تنی مشخص می شوند.
قالب های لغزنده قائم
اساس روش اجرای قالب لغزنده عمودی، این است که قالب به ارتفاع یک تا یک و نیم متر در فواصل زمانی متناوب به بالا کشیده می شود. در ضمن بالا کشیدن قالب، عملیات بتن ریزی و آرماتور بندی نیز ادامه می یابد و دائماً بتن از بالا به درون قالب ریخته شده و ضمن حرکت قالب به سمت بالا، بتن سخت شده از قسمت زیرین قالب خارج می شود (بجا می ماند). سرعت حرکت قالب طوری تنظیم می شود که بتن در زمان خارج شدن از قالب ضمن تحمل وزن خود، جهت حفظ شکل خود از مقاومت کافی برخوردار باشد.