انواع ترک ساختمان

ترک های عمیق

این ترک ها گاهی به طور دائمی به وجود می آید و دلیل آن نشست مرتب پی است که در این صورت، حضور ساکنان در ساختمان خطرناک است.معمولاً پس از نشست پی، تحرک ساختمان کم می شود. این پدیده بر ثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زیر پیش می آید. در نتیجه، شکست و افت دیوارها و اسکلت بنا نیز متوقف، و حالت ترک ثابت می ماند.

ترک های مویی معمولی

این ترک ها در اثر افت های کوچک در اسکلت بنا و به واسطه نیروها و در مواردی به علّت عدم همگنی مصالح به کار رفته همچون سفید کاری روی لوله های کولر، ستون ها، و دودکش ها به دلیل تفاوت در نوع مصالح اندود به وجود می آیند. رطوبت، انقباض و انبساط حاصله، در مقابل خشک شدن سطوح مرطوب هم، باعث ایجاد ترک های مویی می شود.

حالت های ترک

ترک را به شکل های مختلف می توان آزمایش کرد. نوع خطرناک و بدون خطر آنها را به شکل های زیر می توان شناسایی کرد.

• دو قسمت دیوار را که بر اثر ترکهای عمیق از یکدیگر جدا شده اند، با گچ دستی طوری کف کش می کنند که ملات فقط دو قسمت جدا شده را پوشش دهد، یعنی در ترکها نفوذ نکند.
• پس از خودگیری و خشک شدن ملات گچ، چنانچه از دیوار جدا شود، اسکلت در حال نشست و افت کامل است که باید در مورد آن با احتیاط رفتار کرد.
• در نشست های خطرناک، کلاف پنجره بر اثر نیروی فشار، اهرم و دفرمه می شود. به علّت بالا بودن ضریب شکنندگی، شیشه پنجره ها ترک می خورند و می شکنند.
• در افت های مداوم پی و مواقع سکوت، صداهای تک تک که حاصل ترک مصالح و به ویژه آجرکاری است، شنیده می شود.

روش تعمیر ترک ها

بر اثر نشست، ترک هایی به وجود می آید که برخی از آنها مویین و ریز هستند. با خالی کردن اطراف آنها و با کشته کشی و کشیدن پنبه آب روی سطوح، ترک های مویین آنها گرفته و آماده نقاشی می شوند.

ترکهای نیمه عمیق

در اثر حرکت پذیری سقف توفال که از انقباض و انبساط رطوبت و حرارت حاصل می شوند، ترک هایی به وجود می آید. این ترک ها را با نوک کاردک و ماله خالی می کنند. سپس آماده کشی و پرداخت کشته و با پنبه زنی، ترک ها را می گیرند و آماده نقاشی می کنند.

ترک های عمیق

اطراف ترک را با تیشه می تراشند و سپس درز آن را کاملاً خالی می کنند. به کاربردن گچ دستی و کف کش کردن، درون ترک را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف می کنند. سپس با گچ کشته و پنبه آب، سطوح آن را کاملاً پرداخت و آماده نقاشی می کنند.به منظور جلو گیری از خطر کپ کردن، کشته کشی را در بعد وسیعی انجام می دهند. در این مواقع، باید اصولی را به کاربرد تا سطح ترک از اطراف به شکل پخ از گچ کاری و اندود برداشته شود تا عمق ترک در سطحی عریض پیوند شود. به این عمل اصطلاحاً پرداخت کردن، کشته و هم سطح کردن با زمینه در گچ کاری قدیمی می گویند.

ترک در تقاطع دیوار

دیوارها بر اثر نداشتن پیوند با هشت گیر ترک می خورند. در مواقعی نشست و شکست دیوارها، ترکها کاملاً باز و رویت می شوند. در بعضی موارد، این ترکها بسیار عمیق هستند، به طوری که می توان دست را در درون آنها حرکت داد. در این حالت، چنین عمل می کنند:

• سطح ترک را از دو طرف کاملاً با تیشه می تراشند، و پس از جارو کردن، سطوح آن را کاملاً مرطوب می کنند.
• چنانچه لازم باشد، کناره های ترک را با قلم و چکش چند سانتیمتر بازتر می کنند تا نشست گچ با عمق بیشتری انجام شود.
• ملات گچ تیزون را شلاقی در درون ترک میکوبند تا سطح ترک کاملاً پر شود.
• پس از پر کردن ترک به شکل سرتاسری و کف کش کردن گچ تیزون، اندود گچ و خاک را اجرا می کنند.
• در صورت نیاز، ترک را شمشه گیری تا در سطح گچکاری یکنواختی به وجود آید.
• با گچ آماده و سپس گچ کشته، سطح اندود را سفیدکاری می کنند و با پنبه آب زدن برای پرداخت، گچکاری را خاتمه می دهند.
• چنانچه در محل تقاطع دیوار ابزار گرد زده شود، یعنی ماهیچه به وجود آید، ترک مجددی پیش نخواهد آمد.

ترک در نعل درگاه

در اثر نشست ستون زیر نعل درگاه، به علت اهرم شدن آن، برش افقی به وجود آید.برش های عمودی به خاطر وجود پیوند و اثر نیروهای فشاری در امتداد تیر نعل درگاه و برش های طولی بعد از مقدار گیر نعل درگاه به وجود می آید که در هر دو حالت، جداره ترکها را می تراشند، باز و سپس گرد آن را می گیرند. سپس، محل مرطوب شده را با گچ به اصطلاح تیزون (زودگیر) پر کرده و زمینه را با کشته کشی آماده و سپس ترکها را به ترتیب ترمیم و تعمیر می کنند.