محاسبه بار برف چگونه انجام می شود؟
مطابق با بند 6-7-2 مبحث ششم مقررات ملی ساختمان (ویرایش 1392)، بار برف بر روی بام با توجه به شیب، دمای بام، برف گیری و اهمیت سازه تعیین می شود.
در این مبحث، فرمول محاسبه بار برف متوازن در ساختمان به صورت زیر ارائه شده است:
Pr=0.7CsCtCeIsPg
پارامترهای رابطه بالا عبارت هستند از:
هر یک از پارامترهای بالا بر اساس معیارهای مختلفی تعیین می شوند که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت. البته پیش از آن، نحوه محاسبه وزن مخصوص برف و ارتفاع برف متوازن را ارائه می کنیم.
فرمول وزن مخصوص برف:
فرمول محاسبه وزن مخصوص برف بر اساس بار برف زمین برابر است با:
γ=0.43Pg+2.2
فرمول ارتفاع برف متوازن:
ارتفاع برف متوازن با استفاده از رابطه زیر محاسبه می شود:
hb=Pr/γ
بار برف زمین چیست و چگونه تعیین می شود؟
«بار برف زمین» (Ground Snow Load)، وزن لایه برف بر روی سطح افقی زمین است که با پارامتر Pg در محاسبات سازه نمایش داده می شود.
این بار به آمارهای ارائه شده توسط سازمان هواشناسی در مورد میزان بارندگی بستگی دارد. بر این اساس، حداقل میزان بارگذاری برف در مناطق مختلف کشور مطابق با جدول زیر است.
نکته: با انجام مطالعات آماری می توان بار برف زمین را به صورت دقیق تر تعیین کرد. با این وجود، مقدار به دست آمده نباید از مقادیر جدول بالا کمتر باشد. منطقه شهرهای مختلف ایران از نظر بارگذاری برف در جدول انتهای مقاله آورده شده است.
ضریب اهمیت بارگذاری برف چیست و چگونه تعیین می شود؟
ضریب اهمیت بار برف در ساختمان مطابق با جداول 6-1-1 و 6-1-2 مبحث ششم مقررات ملی (ویرایش 1392)، تعیین می شود.
جدول اول، ساختمان ها و سایر سازه ها را از نظر خطرپذیری به 4 گروه تقسیم می کند. گروه 1 دارای بیشترین خطرپذیری و گروه 4 دارای کمترین خطرپذیری است.
ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی، هتل ها، پارکینگ های طبقاتی، انبارها، کارگاه ها و غیره در گروه خطرپذیری 3 قرار می گیرند.
بر این اساس، ضریب اهمیت بارگذاری برف یا پارامتر Is برای هر یک از گروه های چهارگانه به صورت زیر خواهد بود:
ضریب برف گیری چیست و چگونه تعیین می شود؟
ضریب برف گیری یا «ضریب مواجهه» (Exposure Factor)، عددی است که به منظور اعمال تأثیر ناهمواری های محیط، ساخت و سازهای اطراف و میزان برف گیری بام برای محاسبه بار برف در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. این ضریب با پارامتر Ce نمایش داده می شود.
برای تعیین این ضریب، ابتدا باید گروه ناهمواری محیط و وضعیت برف گیر، نیمه برف گیر یا برف ریز بودن سازه را مشخص کرد.
نکته: در صورت وجود تأسیسات بزرگ بر روی بام و بزرگ تر بودن برجستگی ها از ارتفاع برف متوازن (hb)، بام نمی تواند در گروه برف ریز قرار داشته باشد.
ضریب شرایط دمایی چیست و چگونه تعیین می شود؟
ضریب شرایط دمایی با توجه به دمای مورد انتظار محیط سازه در طول عمر آن تعیین می شود. بر اساس جدول 6-7-3 مبحث ششم (1392)، ضریب شرایط دمایی برای محاسبه بار برف در ساختمان مطابق با جدول زیر است.
شرایط دمایی ساختمان و ضریب شرایط دمایی (Ct):
ضریب شیب در بارگذاری برف چیست و چگونه محاسبه می شود؟
ضریب شیب، میزان تأثیر زاویه سطح بام نسبت به افق بر روی بار برف را نمایش می دهد. این ضریب با تعیین یک زاویه شیب مبنا و با در نظر گرفتن شرایط لغزندگی بام تعیین می شود.
پس تعیین زاویه شیب مبنا می توان ضریب شیب را بر حسب روابط موجود در جدول زیر به دست آورد.
ضریب شیب از اهمیت بالایی در تعیین نوع بارگذاری برف و محاسبه حالت های مختلف آن دارد. با تعیین تمام پارامترهای معرفی شده در رابطه زیر، بار برف متوازن به دست می آید:
Pr=0.7CsCtCeIsPg
توجه داشته باشید که بار برف متوازن، تنها حالت بار ناشی از تجمع ذرات برف بر روی بام نیست. در بخش های بعدی، به معرفی انواع بار برف در ساختمان و نحوه محاسبه آن ها خواهیم پرداخت.