انواع بارهای وارد بر ساختمان کدام هستند؟
ساختمان ها، سازه های مهندسی هستند که به طور مداوم در معرض بارهای اساتیکی و یا دینامیکی قرار دارند.
از انواع بارها در ساختمان می توان به بار مرده، بار زنده، بار زلزله، بار برف، بار باد، بار سیل و بارهای ویژه اشاره کرد.
در ادامه به تعریف بارهای ساختمان می پردازیم:
بارهای محیطی چه هستند؟
سازه های مختلف بر اساس محل قرارگیری و شرایط اقلیمی در معرض بارهای ناشی از جریان هوا، بارندگی، زلزله، دما، نشست، جریان های آب زیرزمینی، فشارهای جانبی توده زمین، سیل و غیره قرار می گیرند.
به این بارها که انسان در به وجود آمدن آن ها نقشی ندارد، بارهای محیطی وارد بر ساختمان گفته می شود.
بار برف چیست ؟
بار برف یکی از انواع بارهای محیطی وارد بر ساختمان است. هنگام بارش برف، ذرات آن بر روی بام جمع می شوند.
تجمع ذرات، افزایش وزن توده و اعمال فشار عمودی رو به پایین بر روی بام ساختمان را در پی دارد. ضخامت لایه برف و نوع برف از عوامل موثر بر میزان بار اعمال شده بر بام هستند.
به عنوان مثال، هر چه ضخامت لایه برف و محتوای آب درون آن بیشتر باشد، وزن توده و فشار عمودی ناشی از آن بیشتر خواهد بود.
به طور کلی، توزیع برف بر روی بام به صورت یکنواخت است.
با این وجود، هندسه بام ساختمان (شیب، ابعاد) و شرایط اقلیمی (بادخیزی، نور خورشید) نیز بر روی شدت و نحوه اعمال این بار محیطی تأثیرگذار هستند.
طبیعتا هر چه توده برف زودتر از روی بام برداشته شود، تأثیر آن بر روی عملکرد سازه کمتر خواهد بود.
به منظور تعیین تأثیر بارگذاری برف بر روی عملکرد سازه، حالت های مختلف بارگذاری مطابق با استانداردهای طراحی مورد بررسی قرار می گیرند.
بار جزئی برف چیست؟
تأثیر بار برف متوازن بر روی تمام دهانه های ساختمان مشابه و یکسان نیست. شاید تصور کنید با برداشته شدن بخشی از برف، تأثیر بار برف باقی مانده بر روی سازه کاهش می یابد.
در صورتی که رفتار سازه در واقعیت، بر خلاف این تصور است. تصویر زیر، دو نمودار گشتاور خمشی حاصل از بار متوازن برف به صورت کامل و جزئی را نمایش می دهد.
با توجه به این نمودارها، میزان حداکثر عکس العمل دهانه سازه در هنگام اعمال بارگذاری جزئی برف بیشتر از بارگذاری کامل است. در حالت بارگذاری کامل، ستون با خنثی کردن بخشی از بارهای اعمال شده، میزان حداکثری عکس العمل دهانه را کاهش می دهد.
به دلیل رفتار بحرانی تر سازه در برابر بارگذاری جزئی، در حین طراحی، تأثیر بار متوازن برف برای برخی از دهانه ها به صورت کامل (Pr) و برای سایر دهانه ها به صورت جزئی (0.5Pr) در نظر گرفته می شود.
به این ترتیب می توان حالت های بحرانی تر بارگذاری را مورد بررسی قرار داد.
در صورت استفاده از تیرهای ممتد چند دهانه، محاسبات برای سه حالت زیر انجام می گیرند:
طره ها به عنوان یک دهانه جداگانه در نظر گرفته می شوند. در نظر گرفتن بار جزئی برای خط الراس بام های شیب دار دو طرف با شیب بیشتر از 4 درصد ضروری نیست.
برای دیگر انواع پوشش های بام، این نوع بار از طریق کاهش بار متوازن به نصف مقدار کامل در برخی از بخش ها مورد بررسی قرار می گیرد.