به علت نزدیکی دو مفهوم کارایی و روانی بتن، معمولاً این دو مفهوم به صورت یکسان و به جای هم استفاده می شوند که لازم است ناظران ساختمان نسبت به کاربرد این دو مفهوم دقت نظر داشته باشند.کارایی (workability) بتن عبارت است از قابلیت حمل، ریختن، جا انداختن، متراکم کردن و پرداخت بتن که به عواملی همچون روانی، شکل قالب، تراکم میلگردها و تجهیزات مورد استفاده بتن ریزی وابسته است.
بنابراین کارایی علاوه بر روانی به موارد دیگری نیز ارتباط دارد.روانی (consistency) شاخصه ذاتی بتن است که با آزمایش اسلامپ تعیین می شود و آن را قابلیت جاری شدن بتن تازه می دانند.منظور از روانی و کارآیی بتن، شکل پذیری بتن است که توسط آزمایش اسلامپ بتن اندازه گیری میشود. کارآیی و روانی بتن تأثیر زیادی در کیفیت و اجرای بتن دارد.
بتن های با کارآیی کم می توانند باعث تراکم ناکافی بتن و صعوبت در اجرای بتن شوند. البته باید توجه داشت در همه آیین نامه های بتن میزان کارآیی بتن محدود شده است. چرا که کارآیی بالای بتن به منزله استفاده زیاد از آب بوده ( مگر اینکه از افزودنی های بتن استفاده شود) و این امر باعث کاهش دوام و مقاومت بتن میشود.
لذا بهترین روش برای افزایش روانی و کارآیی بتن استفاده از روان کننده یا فوق روان کننده بتن است. این امر می توانند باعث شود بدون افزایش نسبت آب به سیمان باعث سهولت در اجرا و تراکم بهتر و مناسب بتن شود.
اسلامپ بتن
کارایی یکی از پارامترهای فیزیکی بتن است که بر استحکام، دوام و همچنین هزینه های نیروی کار و ظاهر محصول نهایی تأثیر می گذارد. زمانی گفته می شود بتن دارای کارایی است که به خوبی در محل مورد نظر قرار بگیرد و به طور همگن فشرده شود به طور مثال بدون ریزش و تفکیک. بتن غیر کارا نیاز به کار و تلاش بیشتری برای فشرده شدن در محل مورد نظر دارد، همچنین حفرات کندو مانند یا کیسه های هوایی در محصول نهایی قابل مشاهده خواهد بود.
عوامل مؤثر بر کارایی بتن
نحوه بهبود کارایی بتن