محتویات و ترکیب پسماند

پسماندها شامل طیف بسیار متنوعی از انواع مواد قابل بازیافت و غیر قابل بازیافت هستند که به طرق مختلف می توان آنها را دسته بندی نمود. پسماندهای تر و خشک یک نمونه از دسته بندی های کلی است. پسماند خشک خود شامل انواع محصولات فلزی و غیر فلزی مانند پلاستیک، کاغذ، مقوا، منسوجات و... می باشد. در این مطلب در رابطه با محتویات و ترکیب پسماند های مختلف و عوامل اثرگذار بر تولید آنها بحث خواهیم کرد.

اطلاع از ترکیب پسماند ها و مواد به ظاهر دور ریز، چه ضرورتی دارد؟

سوال مهمی که در همان ابتدا می بایست به آن پاسخ داده شود، ضرورت اطلاع از محتویات پسماند ها و زباله هاست. از آنجایی که حجم تولید پسماندها و ضایعات، با روندی بسیار سریع در حال گسترش است، مدیریت آنها ضروری بوده و مدیریت پسماند، نیازمند آگهی از ترکیبات و نوع مواد تشکیل دهنده پسماند است. عدم اطلاع از این مواد، هم هزینه و هم زمان را برای مدیریت افزایش خواهد داد.

از طرفی همواره در بحث آینده نگری و اتخاذ تصمیمات کلان، از وضعیت کنونی و آمار و ارقام منتشر شده استفاده می کنند. در بحث مدیریت پسماند نیز با توجه به حجم و نوع ترکیب پسماندها، میزان و محتویات آن را در دوره های آتی و با در نظر گرفتن سناریوهای مختلف اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و فرهنگی تخمین می زنند و برای کنترل و مدیریت آن برنامه ریزی می کنند.

با توجه به اینکه برخی از مواد موجود درون پسماندها، برای بازیافت به کار می روند، برخی باید دفع شوند و گروهی در تولید کمپوست مورد استفاده قرار می گیرند، اطلاع از نوع این ترکیبات برای تصمیم گیری بهتر کمک خواهد کرد.در یک دسته بندی می توان ترکیب پسماند های شهری را به دو گروه تقسیم کرد:

•  پسماند های آلی
• پسماندهای غیرآلی

پسماندهای غیر آلی از تنوع بالایی برخوردار است و هر نوع ضایعات شیشه ای، کاغذی، فلزی، پارچه ای، پلیمری و... می باشد.طبیعی است که حجم و نوع ترکیب پسماند در مناطق مختلف متفاوت است و به عوامل متعددی بستگی دارد. برخی از این عوامل به شرح زیر می باشند:

• سطح اقتصادی و فرهنگی مردم در آن منطقه.
• طبیعی است که گسترش شهرنشینی هم به سبب مصرف گرایی بیشتر و رفاه نسبی در مقایسه با مناطق روستایی، از دیگر عوامل می باشد.
• سبک زندگی مردم نیز تا حد زیادی نوع ترکیبات پسماند را نشان می دهد. قوانین و مقرراتی که توسط ارگان های زیربط در نظر گرفته می شود.

در مناطق صنعتی، پسماندها با مناطق غیر صنعتی متفاوت خواهد بود. بالاترین نوع پسماند در ادارات و سازمان ها از نوع کاغذ و مقوا می باشد. اصولاً جمعیت جوان تر، ضایعات منسوجات بیشتری در مقایسه با افراد کهنسال تولید می کنند.دو روش کلی برای آنالیز محتویات پسماندها مورد استفاده قرار می گیرد. روش اول که همان روش سنتی است و با دست انجام می شود. نیاز به نیروی کارگری و احتمال بروز مشکلات مختلف برای سلامتی وجود دارد. از این رو روش دیگری که مبتنی بر فناوری های نوین است به کار گرفته می شود.

در روش های جدید، از پشته های پسماند و همچنین مراکز نگهداری آنها عکس می گیرند و به کمک همین عکس، به تحلیل ترکیبات موجود در آن می پردازند. در واقع بخشی را به عنوان نمونه در نظر گرفته و عکس آن به کمک نرم افزارهای پیشرفته ای مانند ERDAS IMAGING پردازش می کنند. پردازش تصویر از علوم پر کاربرد در حوزه های مختلف به شمار می رود که معمولاً از دقت بالایی برخوردار هستند و هزینه کمر و زمان کوتاهتری را نیاز دارند.