اصول و معیارهای نورپردازی میدان های شهری

نورپردازی و روشنایی شهری علاوه بر تأمین قابلیت دید، ایمنی و امنیت، نقشی مهم و کلیدی در ارتقاء عملکرد فضاهای شهری، کیفیت زندگی شبانه، تصویر ذهنی کاربران از فضای شهری در شب هنگام و هویت بخشی به فضاهای شهری ایفا می کند.

بهره مندی از تمامی مزایایی که نورپردازی فضاهای شهری می تواند برای شهرها و ساکنانش فراهم کند، نیازمند درنظر گرفتن ابعاد متفاوت آن از ابعاد تکنیکی تا زیباشناختی، برنامه ریزی و طراحی شهری است. ضرورت این موضوع در میدان های شهری، به واسطه نقش ویژه آ نها به عنوان یکی از اصلی ترین فضاهای جمعی شهر و سازنده هویت اجتماعی و کالبدی آن مطرح می شود.

اصول و معیارهای نورپردازی میدان های شهری

نورپردازی شهری اعمال ضوابط تکنیکی صرف نیست و مجموعه قواعد متعددی را در برمی گیرد. نورپردازی شهری با هدف ارتقاء کیفیات محیطی شکل می گیرد. اما گاه عدم موفقیت آن در طراحی و اجرا، اثرات و تبعات ناخوشایندی را برای شهرها و ساکنانش به بار آورده است.

از این رو شناسایی روش ها و اصول مربوط به نورپردازی مکان های شهری می تواند گامی ضروری و مفید در دستیابی به مزایای بسیاری که نورپردازی این فضاها می توانند برای شهر به ارمغان بیاورند، باشد.میدان های شهری به عنوان یکی از گونه های فضاهای شهری، یکی از اصلی ترین مکان های بروز و تمرکز تعاملات اجتماعی و حیات جمعی یک شهر به شمار می روند.

دستیابی به اصول طراحی نورپردازی در این دسته از فضاهای شهری ضمن تضمین تأمین دید مطلوب و پرهیز از آلودگی نوری ناشی از طراحی نامناسب نورپردازی، منجر به ارتقاء تصویر ذهنی کاربران فضا از شهر و ارتقاء نقش این مکا ن ها در تقویت زندگی شبانه خواهد شد. بدین منظور پس از بررسی اهداف نورپردازی شهری که در فرآیندهای طراحی نورپردازی گامی اولیه و اساسی است، سعی می شود که با مطالعه اسناد راهنمای مربوط به نورپردازی فضاهای خارجی و تجارب جهانی موجود در این زمینه، به مجموعه اصول طراحی نورپردازی میدان های شهری، دست یافته شود.

نورپردازی شهری

نورپردازی فضاهای شهری، عموماً روشنایی عناصر منظر طبیعی، ایستگاه های حمل و نقل، ورود ی ها، لبه ها، محدوده های تجاری، اجزای معماری، علائم و تابلوها و نقاط عطف را در برمی گیرد و اهداف متنوع و متفاوتی را دنبال می کند که می توان آن ها را در سه گروه عملکردی، زیبایی شناسی ادارکی و هویتی تقسیم بندی کرد.

از ابتدایی ترین اهداف عملکردی نورپردازی فضاهای شهری به شمار می روند. ارتقاء زندگی شبانه شهر، تقویت اقتصاد شبانه و افزایش سر زندگی فضاهای شهری به منظور جذب بیشتر مردم و گردشگران و افزایش امکان تعاملات مردمی در این فضاها در شب هنگام یکی دیگر از اهداف عملکردی نورپردازی شهری است.

نورپردازی شهری با رویکرد زیبایی شناسی ادراکی به دنبال ارائه منظر شبانه مطلوب و افزایش جذابیت بصری عناصر و اجزای فضاهای شهری به گونه ای است که بتواند ادراک این فضاها را در شب هنگام تسهیل کند. ارتقاء تصویر ذهنی کاربران فضا از فضاهای شهری در شب از طریق افزایش خوانایی و امکان جهت یابی آسان کاربران در فضاهای شهری از جمله اهدافی است که با استفاده از روش های متنوع زیباشناختی در طر ح های نورپردازی شهری پیگیری می شوند.

حفظ و ارتقاء هویت مکان های شهری در شب هنگام یکی دیگر از مهم ترین اهدافی است که می تواند در فرآیند نورپردازی شهری دنبال شود.نورپردازی شهری فارغ از اینکه با کدام یک از این اهداف پایه ریزی شود، به دنبال ارتقاء کیفیت زندگی در فضاهای شهری است که در هر یک از اهداف مذکور، مصادیق و روش های متمایزی را طلب می کند. اهمیت کار طراح نورپردازی، دستیابی به تعادل و هماهنگی میان این سه دسته از اهداف به گونه ای است که هیچ یک از این اهداف فدای هدف دیگر نشود.