توصیه های اجرایی در ساختمان های اسکلت فلزی

فولاد به عنوان ماده ای با مشخصات خاص و منحصر بفرد، مدت هاست در ساخت ساختمان ها کاربرد دارد. قابلیت اجرای دقیق، رفتار سازه ای معین، نسبت مقاومت به وزن مناسب، در کنار امکان اجرای سریع سازه های فولادی همراه با جزئیات و ظرافت های معماری، فولاد را به عنوان مصالحی منحصر و ارزان در پروژه های ساختمانی مطرح نموده است. به نحوی که اگر ضعف های محدود این ماده، نظیر مقاومت کم در برابر خوردگی و عدم مقاومت در آتش سوزی های شدید به درستی مورد توجه و کنترل قرار گیرند، امکانات وسیعی در اختیار طراح قرار می دهد که در هیچ ماده دیگر قابل دستیابی نیست.

اگر دهانه خرپا یا شاه تیری بیش از 8 متر باشد، برای جبران تغییر شکل در اثر بار مرده باید قبلاً به آن کوژ یا خیز منفی (پیش خیز) یا تغییر شکل رو به بالا بدهید. مقدار تغییر شکل را مهندس محاسب تعیین می کند.برای جلوگیری از خوردگی قطعات فولادی حداقل ضخامت اجزای اعضای سازه ای که در فضای خارج و در معرض عوامل جوی یا اثرات خورنده دیگر قرار دارند، از 6 میلیمتر کمتر نباشد. در محیط های خشک و به دور از هر گونه آثار خورندگی، این مقدار به 55 میلیمتر کاهش می یابد.

به کار بردن روش های گرم کردن موضعی یا تغییر شکل مکانیکی برای ایجاد انحنا و یا از بین بردن آن (راست کردن خم) مجاز است. دمای موضعه ای گرم شده نباید از 565 سانتیگراد برای فولادهای قوی مخصوص و 650 درجه سانتیگراد برای فولادهای نرمه بیشتر باشد. صافکاری آهن آلات در درجه حرارت های بالا به نوعی که رنگ محل تحت حرارت آبی باشد، مجاز نیست.

لبه هایی که با شعله بریده می شوند، (و در آینده محل وارد شدن تنش های کششی بزرگی خواهد بود) باید کاملاُ یکنواخت و خالی از ناهمواری های بیش از 5 میلیمتر باشند. ناهمواری ها و خراشیدگی های بیش از 5 میلیمتر را باید با سنگ زدن و در صورت لزوم با جوش هموار تعمیر کاری کرد. همچنین لبه های بریده شده با شعله که مصالح جوش در آن قرار خواهد گرفت، باید تا حد امکان عاری از ناهمواری و بریدگی باشد.

در درزهای فشاری که در آنها انتقال نیرو از طریق فشار تماسی مستقیم قسمتی از ظرفیت اتصال را تشکیل می دهد، باید سطوح قطعات در تماس، به وسیله تراش دادن، سوهان زدن، سنگ زدن و روش های مناسب دیگر به خوبی آماده شده باشد.در بلند کردن قطعات به ویژه شاهتیرهای بلند و خرپاها باید از نقاط مخصوص که قبلاً معین شده، با احتیاط کامل به منظور جلوگیری از ایجاد تنش زیاد در قطعه استفاده کرد.

به منظور تصحیح نقایص جزئی ساخت معمولاً می توان از تراش، ضربه و یا بزش کم استفاده کرد، ولی هرگز نباید از مشعل برش، مخصوصاً برای رفع نقایص قطعات اصلی که معمولاً تحت فشار هستند، استفاده نمود. استفاده از مشعل ممکن است در رفع نقایص تیرهای فرعی که تحت فشار نیستند، ، مجاز باشد. در هر صورت، پس از رفع نقص، تمیزکاری سطوح، مخصوصاً سطوحی که روی هم قرار می گیرند، الزامی است.

در صورتی که در ابعاد نهایی اسکلت فلزی انحرافاتی مشاهده شود، اگر مقادیر آنها از مقادیر انحراف مجاز نصب بیشتر نباشد، کار انجام شده در ردیف کار خوب به شمار می آید. به طور کلی، هر یک از قطعات نصب شده باید شاغول یا تراز شود و در محور صحیح تشخیص طبق نقشه قرار می گیرد، به شرطی که انحراف آن از 500/1 بیشتر نباشد.

در نصب قطعات فلزی همواره خطرات جانی وجود دارد؛ بنابراین باید کلیه نکات ایمنی، چه از نظر پوشش و چه از نظر کاری رعایت شود. قطعات فلزی در نصب مقدماتی (موقت) باید به پیچ و مهره یا هر وسیله ممکن، به نحوی که در مقابل تنش های نصب و مانور کارگران مقاومت نماید، به هم متصل شوند. به جز در مواردی که در بادبندهای کافی به طور دائمی در اسکلت تعبیه شده است، همواره باید از مهارها و بادبندهای موقتی و مستحکم تا زمانی که ایمنی ایجاب می کند و اسکلت فلزی پایداری خود را به دست نیاورده است، برای جلوگیری از خطر سقوط قطعات فلزی استفاده کرد.