مدیریت ریسک تلاشی برای اداره کردن ساختارمند تغییرات در پروژه و مدیریت آن ها در محیط در حال دگرگونی است، هدف آن این است که خود به عنوان عامل تغییر عمل نموده، موقعیت مبهم فعلی را اداره کرده و روشی کنترل شده و مدیریت پذیر را برای این مسئله در اختیار تیم مدیریت بگذارد. مدیریت ریسک در بخش های متنوع و مختلفی کاربرد دارد.
از امور مالی و اعتباری تا سایر فعالیت های تجاری ردپایی از مدیریت ریسک به چشم می خورد.مدیریت ریسک یک فرآیند سیستماتیک برنامه ریزی شده برای شناسایی، آنالیز، پاسخگویی و زیر نظر قرار دادن ریسک پروژه است. فرآیند مدیریت ریسک شامل مراحل شناسایی ریسک، آنالیز و تحلیل ریسک، پاسخگویی به ریسک و کنترل ریسک است.
ریسک مفهوم گسترده ایست که در تمامی زمینه ها از جمله تولید، خدمات، کسب و کار و پروژه کاربرد دارد که در این تحقیق مفهوم ریسک در ساختار پروژه مورد بررسی قرار گرفته است. ریسک های پروژه آنهایی هستند که در صورتی که وجود خارجی پیدا کنند باعث تأخیر، توقف یا شکست پروژه خواهند شد و بر روی کیفیت، هزینه، زمان و محدوده پروژه نیز تأثیر گذار هستند.
اولین قدم در مدیریت تدارکات پروژه، برنامه ریزی تدارکات یا تعیین راهبرد (استراتژی) تدارکات است. در این مرحله تصمیم های مهمی در رابطه با آنکه چه بخش هایی از پروژه باید از بیرون سازمان تدارک شود، از چه سیستمی برای تدارک استفاده شود (استفاده از یک منبع و یا منابع متعدد و نوع ارتباط قراردادی با آنها) و در چه زمانی تدارک شود، گرفته می شود. موضوع مهم و بحرانی در این استراتژی، تصمیم گیری در مورد نظام تدارک پروژه است که شامل دو بخش تعیین نوع سازمان برای تدارکات (نحوه استفاده از منبع یا منابع بیرونی برای تدارکات قسمت های مختلف پروژه بهویژه مراحل طراحی و ساخت) و تعیین نوع قرارداد مناسب (از نظر شیوه پرداخت) برای برقراری ارتباط رسمی با منبع یا منابع تدارکات است.
با تصمیم گیری و تعیین استراتژی تدارکات، نحوه تقسیم و تخصیص ریسک های پروژه بین گروه های درگیر در آن مشخص می شود. در واقع استراتژی تدارکات به دنبال یافتن بهترین راه برای دستیابی به اهداف پروژه با درنظر گرفتن ریسک ها و محدودیت های موجود در آن و سعی بر توزیع و متعادل ساختن بهینه ی ریسک ها بین گروه های مختلف پروژه دارد. از این رو انتخاب استراتژی تدارکات پروژه به نوعی مربوط به مدیریت ریسک است.
یکی از موضوعات مهم در ارتباط با استراتژی تدارکات، تعیین نوع قرارداد مناسب (به لحاظ روش پرداخت) برایپروژه است. انتخاب نوع قرارداد پروژه از موارد مدیریت ریسک پروژه به ویژه ریسک های مالی پروژه است. برای این منظور باید ریسک های پروژه به صورت مشخص شناسایی و مشخص شود که چگونه باید آنها را بین گروه های مختلف کاری تقسیم کرد و به آنها تخصیص داد. شناسایی و تخصیص واقع بینانه ریسک ها می تواند منجر به در نظر گرفتن مفاد خاصی در قرارداد شود، به نحوی که مسئولیت و تعهدات گروه های مختلف را در زمان بروز ریسک روشن سازد، ضمن اینکه نحوه پرداخت به پیمانکار در صورت بروز ریسک ها را مشخص خواهد کرد.
باید به این نکته توجه داشت که هرگاه در زمان ورود به یک قرارداد، توزیع ریسک به درستی انجام نشود و ناعادلانه و غیر صحیح توزیع شود، در آن صورت بروز دعاوی قراردادی در پروژه اجتناب ناپذیر خواهد بود. به همین منظور استفاده از فرایند ساختارمند شناسایی و تحلیل ریسک می تواند منجر به در نظر گرفتن مفاد خاصی در قرارداد شده که درکل به نفع پروژه و ارکان اجرایی آن خواهد شد.
یکی از اهداف انعقاد قرارداد ایجاد چارچوبی بین طرفین برای تعیین مسئولیت ریسک هاست. این کار در قراردادها با استفاده از عبارات سلب مسئولیت کننده انجام می شود. این عبارات به طور قانونی مسئولیت ریسک هایی را که در اثر عوامل معینی به وقوع می پیوندند، از عهده یکی از طرفین خارج می سازند. همچنین تلاش می کنند تا ریسک یکی از طرفین را با استفاده از عبارات قراردادی به طرف دیگر منتقل کنند. مسئله متداول این است که در اکثر موارد این عبارات، مسئولیت کارفرما در قرارداد را کاهش می دهند.
زیرا معمولاً مستندات مناقصه پروژه به وسیله طرف برگزار کننده یعنی کارفرما تهیه می شوند. بنابراین کارفرما اغلب تمایل دارد تا از طریق قراردادی مسئولیت اکثر ریسک ها را به پیمانکار منتقل نموده و ریسک خود را کاهش دهد. یعنی تصمیمات درباره اشتراک یا انتقال ریسک با استناد به سیاست های قراردادی کارفرما اتخاذ می شود و قراردادها به صورت یک طرفه به نفع کارفرما نوشته می شود.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
