ساروج یکی از مصالح قدیمی مصرف شده در ایران و بعضی کشورهای کنار خلیج فارس است که تاریخ شروع کاربرد دقیق آن را نمی توان حدث زد ولی نمونه هایی 700 ساله از ساروج هم اکنون در نقاط مختلف ایران یافت می شوند.
آخرین باری که در ایران از ساروج استفاده شده حدود هشتاد سال قبل و در ابتدای دوره پهلوی بوده که از این تاریخ به بعد این ملات کلاً به فراموشی سپرده شده و از صحنه معماری ایران حذف شده است و فقط در کتب مصالح به آن اشاره شده است.ساروج مخلوطی است از آهک و خاکستر یا روث حیوان است که با گل و آب مخلوط می کنند و بعد از اینکه خشک شد آن را در کوره آتشین می سوزانند تا اینکه به ساروج تبدیل شود.
بعد آن را نرم می کنند تا خاکستر در آب را به مرور جذب ایندرید کربنیک کند و آهکش به صورت سنگ آهک که محکم و پایدار است در آید. در دروان گذشته ساروج از اهمیت خاصی برخوردار بوده و جهت ساختن حوض، آب انبار، برکه گرمابه و بنای خانه و سد کاربرد داشته است.
کاربردهای ساروج
ساروج با توجه به خاصیت اصلی آن یعنی نفوذپذیری بسیار اندک به عنوان روکش در سازه هایی که در تماس مستقیم با آب بوده اند مانند آب انبارها، حوض ها، حمام ها و … مورد استفاده قرار گرفته است.ساروج با توجه به نحوه اجرای آن از سطحی بسیار صاف و براق برخوردار است که این ظاهر ساروج، باعث استفاده از آن در امر تزئینات ساختمان شده است.