سنگدانه های سبک پرلیتی

پرلیت نوعی سنگ آتشفشانی با ترکیب اسیدی تا حد واسط است که در محیط آب یا مرطوب تشکیل می شود. پرلیت دارای بافت شیشه ای است و به سبب همراه داشتن آب، اشکال کروی در آن ایجاد شده است، میزان آب همراه با پرلیت در حدود 2 تا 5 درصد است.پرلیت خام در صنایعی همچون سرامیک، ساخت الکترود، تهیه سیمان، مواد منفجره، متالورژی، تولید زیولیت مصنوعی، فیلتر و صافی و ساخت فیبر شیشه ای کاربرد دارد.

علاوه بر حالت خام، پرلیت به صورت منبسط نیز مصرف می شود. پرلیت منبسط، ماده دانه ای سبک است که معمولاً از سنگ طبیعی آتشفشانی منبسط شده بر اثر حرارت ساخته می شود تا تشکیل ساختاری سلولی دهد. در این روند ابتدا سنگ پرلیت را خرد و سپس دانه بندی می نمایند و پرلیت دانه بندی شده ابتدا به بخش پیش گرم و از آنجا به داخل کوره هدایت می شود.

دمای داخل کوره میان 700 تا 1100 درجه سانتیگراد و بر پایه ترکیب شیمیایی و میزان آب موجود در پرلیت تنظیم می شود. پرلیت در داخل کوره منبسط و به کمک جریان هوا به طرف بالا رسانده می شود و مواد زاید به طرف پایین کوره سقوط می کنند.

مصارف مهم پرلیت منبسط شده شامل تهیه بتن سبک وزن، پرکنندگی، عایق حرارتی و صوتی، کشاورزی و به عنوان صافی و ساینده است. پرلیت را می توان به نسبت های مختلف با سیمان مخلوط کرد و از آن قطعه های سبک وزن تهیه کرد. ملات پرلیت از ملات سیمان سبکتر، هدایت گرمایی آن جذب صدای آن بیشتر است.

در رنگ سازی، پلاستیک، لاستیک و عایق بندی فضای خالی دیوارهای دو جداره به کار می رود. صفحات پرلیتی را به کمک پرلیت و یک ماده چسباننده نظیر گچ می توان تهیه نمود. این صفحات وزن کم دارند و به عنوان عایق های خوب حرارتی و صوتی به کار می روند. صفحات جذب صدا، از مخلوط پرلیت و آزبست پرس شده تهیه می شوند.

تخته پرلیتی عایق حرارتی صلبی است که از پرلیت منبسط، الیاف مسلح کننده و مواد چسباننده ساخته می شود، آن را می توان به صورت یک تخته یا به صورت تخته های دوتایی یا چند تایی چسبانده شده به یکدیگر با یک چسب مناسب عرضه کرد. تخته ها ممکن است همچنین دارای لبه شکل داده شده باشند.

با توجه به وجود ذخایر بزرگی از پرلیت در شرق جاده میانه - تبریز در ناحیه سفید خانه (36 کیلومتری شمال شرقی میانه) اطراف آبادی طارم (هر غرب میانه)، اطراف بیرجند، فردوس و طبس و دیگر نقاط ایران و از جمله در استان سیستان و بلوچستان و شهرهای نایین و کاشان به نظر می رسد. بهره گیری از این مصالح در تامین نیاز به سبک سازی قطعات ساختمانی و بهره وری انرژی مفید فایده باشد. به همین دلیل طرح استفاده از پرلیت در مصارف سبک سازی و عایقکاری ساختمان در این مرکز بررسی شد و با رعایت الزامات مربوط مورد تایید قرار گرفت.