چک لیست طراحی سازه

چک لیست طراحی سازه چیست؟
فهرست بازبینی یا چک لیست طراحی سازه ساختمان، جدولی شامل مجموعه اقدامات ضروری در حین ساخت سازه است.

این چک، به منظور کنترل، بازرسی و بازبینی الزامات طراحی و اجرایی مورد نیاز در ساخت سازه های فولادی و بتن آرمه مورد استفاده قرار می گیرد.

تایید کیفیت سازه های ساختمانی توسط نظام مهندسی ساختمان و بر اساس چک لیست طراحی سازه انجام می شود.

در این چک لیست، معمولا مقابل هر سوال، سه گزینه (بلی، خیر و عدم نیاز) وجود دارد.

موارد موجود در چک لیست طراحی سازه توسط کنترل کننده بازبینی و مطابق عملکرد پر می شود. چک لیست طراحی سازه دارای بخش های مختلفی است که در ادامه به معرفی سوالات موجود در هر بخش می پردازیم.

کنترل مدل سازه در چک لیست طراحی سازه چگونه انجام می شود؟
عملکرد سازه در مقابل بارهای مختلف توسط محاسبات دستی یا مدل سازی مورد ارزیابی قرار می گیرد. مطابق چک لیست محاسبات سازه ساختمان، به منظور کنترل مدل سازه باید به سوالات زیر پاسخ داد:

1. آیا ارتفاع، تعداد طبقات و ستون گذاری طبق نقشه های معماری است؟ (مطابق فصل چهارم مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ویرایش سوم)
2. آیا کنترل صلبیت دیافراگم کف انجام شده است؟ (مطابق استاندارد 2800، بند 3-8، فصل چهاردهم مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ویرایش پنجم، مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و استاندارد ACI-318-14)
3. آیا کنترل خواص مصالح انجام شده است؟ (مطابق مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان)
4. آیا کنترل مقاطع تیرها، ستون ها و سقف ها (ابعاد، پوشش، تعداد، درصد میلگردها و ضرایب اصلاح) آن ها انجام شده است؟ (مطابق مبحث نهم و دهم مقررات ملی ساختمان)
5. آیا تعریف مناسب مقاطع سقف شامل «دال» (Slab) و «عرشه» (Deck) انجام شده است؟ (مطابق مبحث نهم و استاندارد ملی 21973 با عنوان سقف های مرکب عرشه فولادی)
6. آیا کنترل «محورهای محلی» (Local Axes) تیرها و ستون ها انجام شده است؟
7. آیا مش بندی سقف ها، دیوارها و دیوارهای حایل به خوبی صورت گرفته است؟ (مطابق فصل نهم مبحث نهم ویرایش چهارم)
8. آیا مدل سازی پله به صورت طبقه و نیم طبقه انجام شده است؟ (مطابق مبحث ششم)
9. آیا در صورت استفاده از سیستم دوگانه (سیستم ترکیبی قاب های خمشی و دیوار برشی و یا مهاربندی)، فایل 25 درصد (کنترل 25 درصد نیروی زلزله به منظور نهایی سازی طراحی تیرها و ستون ها) ارائه شده است؟
10. آیا در صورت استفاده از سیستم دوگانه، فایل 50 درصد (کنترل 50 درصد نیروی زلزله به منظور نهایی سازی طراحی دیوار برشی) ارائه شده است؟
11. آیا کنترل «انحراف از طول انتهایی» (End Length Offset) و «ضریب ناحیه صلب» (Rigid Zone Factoe) به منظور بررسی طول تیر در نقاط انتهایی انجام شده است؟
12. آیا کنترل «تعدیل کننده خواص» (Property Modifier) در مقاطع تیر، ستون، دیوار و سقف انجام شده است؟ (اعمال ضرایب ترک خوردگی در نرم افزار، مطابق با مبحث نهم و استاندارد 2800)
13. آیا بار زنده بر اساس نوع کاربری (سیستم های بام، فضابند، حفظ پارکینگ، دستگیره، نرده حفاظ، نرده و نردبان ثابت) به صورت مناسب اعمال شده است؟ (مطابق فصل پنجم مبحث ششم)
14. آیا بار مرده کف و دیوارها با دیتیل ارائه شده در نقشه همخوانی دارد؟ (فصل سوم مبحث ششم)
15. آیا بار خاک، بر مبنای مشخصات مکانیک خاک شامل بارگذاری استاتیکی و دینامیکی خاک بر دیوار حایل اعمال شده است؟ (فصل چهارم مبحث ششم)
16. آیا بار مرده خطی تیرهای پیرامون نورگیرها و راه پله ها به همراه بار مرده و زنده راه پله ها و بار آسانسور اعمال شده است؟ (مبحث ششم)
17. آیا بار معادل سازی جرم و وزن در طبق بام و در طبقات دارای اختلاف ارتفاع مانند طبقات تجاری اعمال شده است؟ (مبحث ششم)
18. آیا بار مرده اضافی در محل اجرای تیرچه دوبل اعمال شده است؟ (فصل هفتم مبحث ششم، بخش بار برف بام)
19. در صورت بزرگ بودن ابعاد سازه، آیا بار حرارتی اعمال شده است؟ (مبحث ششم)
20. در صورت کاهش بار زنده، کاهش سربار به صورت صحیح اعمال شده است؟ (فصل ششم مبحث ششم، بخش کاهش بار زنده طبقات)
21. آیا محاسبات جرم سازه و اعمال درصد مشارکت بار زنده به درستی انجام شده است؟ (مطابق فصل پنجم مبحث ششم، استاندارد 2800 و با انتخاب گزینه Mass Source در نرم افزار)
22. آیا وزن خرپشته در بام لحاظ شده است؟ (مطابق مبحث ششم)
23. آیا نوع خاک مطابق گزارش مکانیک خاک است؟ (مطابق مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان)
24. آیا تحلیل دینامیکی یا شبه دینامیکی الزامی است؟ (با تعیین نوع بارهای موجود مطابق مبحث ششم و فصل سوم استاندارد 2800)
25. آیا پارامترهای «تحلیل طیفی» (Spectral Analysis) به صورت مناسب در نرم افزار منظور شده اند؟
26. آیا افزایش زمان تناوب انجام شده است؟ (مطابق استاندارد 2800 و در نرم افزار)
27. آیا ضریب زلزله (C) و ضریب توزیع نیروی جانبی در ارتفاع ساختمان (K)، به درستی محاسبه شده اند؟ (استاندارد 2800 ایران، آیین نامه UBC-94 و یا آیین نامه ASCE-7-10)
28. آیا ضریب نامعینی، بررسی و در صورت لزوم آورده شده است؟ (مطابق استاندارد 2800)
29. آیا تراز پایه بالا آورده شده است؟ (مطابق فصل سوم استاندارد 2800، بخش ضریب نامعینی سازه)
30. آیا نوع طیف، درست معرفی شده است؟ (فصل دوم استاندارد 2800)
31. آیا همپایه سازی برش پایه دینامیکی و استاتیکی، صورت گرفته است؟ (مطابق آیین نامه 2800)
32. آیا تعداد مدهای نوسان سازه و درصد مشارکت جرمی هر مد کنترل شده است؟ (فصل سوم استاندارد 2800، بخش تعداد مدهای نوسان)
33. آیا روش مناسب ترکیب نتایج مدهای مختلف و جهت های مختلف انتخاب شده است؟ (فصل سوم استاندارد 2800)
34. آیا ترکیب بارگذاری بر اساس آیین نامه مورد استفاده درست انجام شده است؟ (فصل دوم مبحث ششم، فصل هفتم مبحث نهم و فصل سوم استاندارد 2800)
35. آیا ترکیب بارگذاری طبق قاعده 100-30 (ترکیب 100 درصد نیروی زلزله در هر جهت با 30 نیروی زلزله در جهت عمود) اعمال شده است؟ (فصل سوم استاندارد 2800 ویرایش چهارم)
36. آیا بارهای مربوط به تأسیسات در مدل سازی اعمال شده است؟ (مبحث ششم)
37. آیا بار قائم زلزله اعمال شده است؟ (مطابق فصل سوم استاندارد 2800، بند 3-9-9)
38. آیا بحرانی ترین حالت بارگذاری زنده اعمال شده است؟ (اعمال ضرایب تشدید موجود در مبحث ششم، بند 6-2-3-2 و با انتخاب گزینه Pattern Live Load Factor در نرم افزار)
39. آیا به کنترل زلزله سطح بهره برداری نیاز هست؟ (مطابق استاندارد 2800 ویرایش چهارم، بند 3-11)
40. آیا کنترل «جابه جایی جانبی» (Drift) انجام شده است؟ (مطابق استاندارد 2800 ویرایش چهارم، بند 3-5)
41. آیا در کنترل جابه جایی جانبی، از «زمان تناوب» (Period) اصلی سازه استفاده شده است؟ (مطابق استاندارد 2800 ویرایش چهارم، بند 3-3-3)
42. آیا کلیات مربوط به درز انقطاع منظور شده است؟ (مطابق مبحث ششم ویرایش سوم، بند 6-11-14 و استاندار 2800 ویرایش چهارم، بند 3-5-6)
43. آیا وجود درز انبساط کنترل شده است؟ (مطابق مبحث نهم ویرایش چهارم، بند 9-12-2-2)
44. آیا فاصله بین مرکز جرم و مرکز سختی (بررسی میزان پیچش سازه) در محاسبات کنترل شده است؟ (مطابق استاندارد 2800 ویرایش چهارم، بند 3-3-7-3 و بند 3-3-7-4)
45. آیا فرورفتگی و بیرون زدگی (بررسی نامنظمی سازه) در پلان کنترل شده است؟ (مطابق استاندارد 2800 ویرایش چهارم، بند 1-7)
46. آیا کنترل نامنظمی پیچشی انجام شده است؟ (مطابق استاندارد 2800 ویرایش چهارم، بند 1-7-1-ب)
47. آیا پایداری کل سازه کنترل شده است؟ (مطابق نتایج نرم افزار، استاندارد 2800 ویرایش چهارم، بند 3-6 و مبحث نهم ویرایش چهارم، بند 9-16-3-1)
48. آیا خیز در تیرهای بلند، کنسول ها و سقف کنترل شده است؟ (مطابق مبحث نهم ویرایش چهارم، بند 9-17-2-6)