دال بتنی یک عضو سازه ای در ساختمان های امروزی است. دال های بتنی، معمولاً دارای ضخامتی بین 10 تا 50 سانتی متر بوده و عمدتاً در سقف طبقات به کار برده می شوند. از دال های نازک تر نیز به عنوان سنگ فرش استفاده می شود.در بسیاری از ساختمان های مسکونی و صنعتی، هنگام ساختن طبقه هم کف، از پی یا خاک زیر ساختمان، به عنوان تکیه گاه برای دال های بتنی ضخیم استفاده می شود. در ساختمان های بلند مرتبه و آسمان خراش ها نیز با قرار دادن دال های بتنی پیش ساخته کم ضخامت، در بین قاب های فولادی، سقف هر یک از طبقات را درست می کنند.
عملیات ساخت دال بتنی
یک دال بتنی ممکن است به صورت پیش ساخته یا اجراشده در محل پروژه باشد. دال های پیش ساخته در کارخانه تولید شده و به محل انتقال می یابند تا در بین تیرهای فولادی یا بتنی نصب شوند. این نوع از دال ها ممکن است به صورت پیش تنیده (در کارخانه)، پس تنیده (در محل کارگاه)، یا تنیده نشده باشد. لازم است که تکیه گاه دال در سازه، از نظر ابعاد به صورت دقیق ساخته شود، تا دال پیش ساخته به شکل مناسب در محل خود قرار گیرد.
در محل پروژه، دال بتنی با استفاده از قالب هایی که خمیر بتن را به داخل آن می ریزند، اجرا می شود. در حالتی که دال به صورت مسلح اجرا می شود. آرماتورهای تقویتی را قبل از بتن ریزی در داخل قالب قرار می دهند. برای نگه داشتن میل گردها در داخل قالب، از وسایل پلاستیک استفاده می شود تا بتن، به صورت کامل آرماتورهای تقویتی را پوشش دهد. ممکن است در هنگام اجرای دال کف، از دیوارهای کناری خود ساختمان، به عنوان قالب برای بتن ریزی استفاده شود، ولی در دال سقف، از قالب هایی مانند سینی که توسط داربست های موقتی نگه داشته شده اند استفاده می شود که بعد از سفت شدن بتن، این داربست ها را برمی دارند.
قالب ها، عمدتاً از صفحات و قطعات چوبی، پلاستیکی یا فولادی ساخته می شوند. امروزه، در پروژه های ساختمانی تجاری، معمولاً برای بالا بردن کیفیت کار، از قالب های پلاستیکی و فولادی استفاده می شود. در حالی که در ساخت و سازهایی با بودجه کم، استفاده از قطعات چوبی بسیار رایج است. گاهی هم احتیاجی به استفاده از قالب نیست. برای مثال در دال های کف که توسط آجر یا دیوارهای پی احاطه شده اند، دیوارها به عنوان کناره های سینی قالب عمل می کنند.
دال تخت قارچی
دالی با سر ستون به شکل پهنه ای افزایش یافته ( مخروطی شکل) است. از دلایل اجرای کتیبه های قارچی شکل این است که فشار کمتری به ستون ها به دلیل سطح مقطع بیشتر آن از طریق وزن سقف و بارهای وارده اعمال شود.برای بتن ریزی سر ستون ها که به صورت کتیبه های قارچی شکل است، عملیات قالب بندی و ارماتور بندی آن به صورت مجزا از ستون ها انجام می شود. به دلیل آنکه مهار کردن و ویبره کردن آن به سهولت صورت گیرد.
قالب بندی دال تخت قارچی
به کمک سیستم قالب بندی تیر و دال می توان بین دو ستون یا دیوار را توسط قالب بتن دال ایجاد نمود. در این روش قالب ها از یک قطعه پایینی و دو پنل قالب نیز به صورت دیواره استفاده می شود و به منظور حفظ مقاومت از فشار بتن از پشت بندهای مختلفی استفاده می نمایند. قالب بندی دال با توجه به نوع دال متفاوت خواهد بود.