کاربرد فوم بتن چیست؟
فوم بتن، یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی است. کاربرد این ماده تا حد زیادی به چگالی، خواص مقاومتی و دیگر خواص فیزیکی آن بستگی دارد.
با توجه به خواص فیزیکی فوم بتن، از آن برای در پر کردن فضاهای خالی، افزایش ظرفیت باربری خاک، جایگزینی خاک فونداسیون، شیب بندی بام، ساخت فونداسیون گسترده، پر کردن ترانشه ها، تثبیت خاک، کف سازی، تسطیح فونداسیون، بهبود عملکرد سازه نگهبان، پر کردن تأسیسات بلااستفاده، ساخت زمین های ورزشی، نگهداری مخازن و ساخت سازه های ضد گلوله استفاده می شود.
از دلایل اصلی کاربرد گسترده فوم بتن در سازه های مختلف را می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در ادامه، به معرفی کاربردهای فوم بتن در سازه های مختلف می پردازیم. فوم بتن، ویژگی های بالا را تا حدی به تمام سازه ها اضافه می کند.
کاربرد فوم بتن در ساخت بلوک های ساختمانی چیست؟
یکی از کاربردهای اصلی فوم بتن، استفاده از آن ها به عنوان ماده اصلی ساخت بلوک های ساختمانی است.
این بلوک ها از نظر ابعاد چندین برابر آجرهای معمولی و از نظر وزن، بسیار سبک تر از بتن های معمولی هستند. ویژگی های منحصر به فرد بلوک های فوم بتن، فرآیند را بسیار ساده می کنند.
بلوک های فوم بتن، معمولا در ابعاد 600*300*200 میلی متر مورد استفاده قرار می گیرند. این ابعاد، معادل 13 تا 15 عدد آجر معمولی است.
خواص سازه ای این بلوک ها، به چگالی و دقت تولید آن ها بستگی دارد.
بر این اساس، کاربری بلوک های فوم بتن، به ساخت عایق حرارتی، عایق حرارتی ساختمانی و عضوهای ساختمانی (اغلب غیر باربر) تقسیم می شود.
کاربرد فوم بتن در ساخت دیوار چیست؟
فوم بتن، به منظور ساخت دیوارهای یکپارچه توپر یا مجوف پیش ساخته نیز قابل استفاده است.
پنل های ساخته شده با استفاده از این نوع بتن، امکان افزودن عایق حرارتی به ساختمان را فراهم می کند. به علاوه، سرعت و سهولت اجرا در هنگام نصب این دیوارها بیشتر از دیوارهای دیگر است.
کاربرد فوم بتن در پر کردن فضاهای خالی چیست؟
در برخی از کشورها نظیر انگلستان، فوم بتن به طور گسترده برای پر کردن فضاهای خالی و تسطیح مورد استفاده قرار می گیرد. فوم بتن پرکننده، سریع و موثر است و می تواند جایگزین مناسبی برای پرکننده های دیگر باشد.
کاربرد فوم بتن به عنوان پرکننده، از گسترده ترین کاربری های این ماده است؛ چراکه در این کاربرد، مجموعه ای از ویژگی های بتن نظیر عایق حرارتی، صلبیت و کنترل جذب آب باعث بهبود عملکرد آن می شوند.
ناپایداری سطح زمین، مشکلی است که اغلب در معادن قدیمی و تونل ها رخ می دهد. فوم بتن می تواند از رخ دادن این مشکل در معادن، تونل ها، فاضلاب ها، و مسیرهای ترابری (نظیر مترو و زیرگذر) جلوگیری کند.
کاربرد فوم بتن در افزایش ظرفیت باربری چیست؟
یکی از کاربردهای مهم فوم بتن، افزایش ظرفیت باربری فونداسیون سازه های مختلف است. در خاک های ضعیف، فوم بتن به صورت شمع های پیش ساخته اصطکاکی مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد فوم بتن به جای خاک چیست؟
فوم بتن را می توان در فونداسیون های باسکولی مورد استفاده قرار داد. در نواحی دارای خاک ضعیف، وزن کل سازه (فوم بتن به همراه سازه)، به گونه ای طراحی می شود که با وزن خاک استخراج شده برابر باشد.
به این ترتیب، بدون افزایش تنش اعمال شده بر خاک زیرین، از نشست سازه جلوگیری می شود.
برای ساخت جاده بر روی خاک های ضعیف نیز می توان از فوم بتن برای زیرسازی استفاده کرد. با وجود ساختار دانه ای و سبک فوم بتن، رفتار آن به عنوان فونداسیون جاده پایدار خواهد بود. فوم بتن مورد استفاده به جای خاک، دارای چگالی 300 تا 600 کیلوگرم بر متر مکعب است.
کاربرد فوم بتن در شیب بندی بام چیست؟
فوم بتن با چگالی پایین می تواند در ساخت بام ساختمان ها مورد استفاده قرار گیرد. البته کاربرد اصلی این نوع بتن در بام، ایجاد شیب مثبت برای زهکشی آب بام های صاف است.
کاربرد فوم بتن در فونداسیون گسترده چیست؟
استفاده از فوم بتن برای ساخت فونداسیون گسترده، یکی از کاربردهای متداول این نوع بتن در ساختمان های مسکونی است.
فوم بتن، یک فونداسیون گسترده سبک با خواص حرارتی مناسب را برای ساختمان های مسکونی فراهم می کند.
این نوع فونداسیون توسط یک لایه زیرین نگهداری می شود. لایه زیرین فونداسیون گسترده سبک بارهای وارده را به خوبی بر روی زمین پخش می کند.
چگالی فوم بتن مورد استفاده در فونداسیون گسترده با ضخامت میانگین 20 سانتی متر، باید حدود 500 کیلوگرم بر متر مکعب باشد.
به طور کلی، بتن سبک با چگالی 400 تا 600 کیلوگرم بر متر مکعب برای ساخت فونداسیون گسترده استفاده می شود.
ضخامت فونداسیون نیز با توجه به حساسیت سازه، بارهای اعمال شده و وجود رطوبت تغییر می کند. در سازه های دریایی، فوم بتن به عنوان شناور پانتونی مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد فوم بتن در ترانشه چیست؟
حفریاتی که توسط شرکت های خدماتی برای جانمایی و نصب لوله های آب، گاز و غیره انجام می شود، دلیل اصلی تخریب روسازی جاده هستند.
در صورت پر کردن فضای خالی با همان خاک استخراجی (خاک متورم)، احتمال نشست زمین در آن ناحیه و آسیب دیدن روسازی جاده با گذر زمان وجود دارد. برای رفع این مشکل باید سطح جاده را طور مداوم توسط وصله ترمیم کرد.
در این حالت، فوم بتن گزینه بسیار مناسبی برای پر کردن ترانشه های حفر شده است.
ویژگی های فوم بتن به عنوان ماده پرکننده شامل موارد زیر می شود:
برای استفاده از فوم بتن به عنوان پرکننده ترانشه، مقاومت فشاری باید حداقل 1 مگاپاسکال باشد. این مقاومت حداقلی، برای تراکم مناسب مواد روسازی جاده ضروری است.
کاربرد فوم بتن در تثبیت خاک چیست؟
به منظور اطمینان از پایداری شیب، بخشی از خاک مورد استفاده در پشت خاکریزها را می توان با فوم بتن جایگزین کرد.
این کار، وزن مواد نگهداری شده توسط خاکریز و دیوار حایل را کاهش می دهد. در این حالت، معمولا از بتن سبک با چگالی 400 تا 600 کیلوگرم بر متر مکعب استفاده می شود.
کاربرد فوم بتن در تسطیح کف فونداسیون چیست؟
استفاده از بتن معمولی برای کف سازی و تسطیح کف های قدیمی ساختمان، هزینه بالایی دارد. هر چه ارتفاع مورد نیاز برای افزایش سطح کف بالاتر باشد، هزینه ساخت آن نیز افزایش می یابد.
در این حالت، پیشنهاد می شود ابتدا یک لایه فوم بتن بر روی کف قدیمی ریخته شود. سپس می توان از بتن معمولی بر روی کف فوم بتن استفاده کرد.
این روش، باعث صرفه جویی در هزینه ها نسبت به روش های معمول می شود. چگالی فوم بتن مورد استفاده برای کف سازی به ضخامت مورد نیاز بستگی دارد.
کاربرد فوم بتن به جای بتن مگر در فونداسیون چیست؟
فوم بتن را می توان به جای بتن مگر و بتن معمولی برای صاف کردن و پوشش سطح بالایی فونداسیون یا اصطلاحا «بلایندینگ» (Blinding) استفاده کرد.
کارایی و انعطاف پذیری بالای فوم بتن، آن را به گزینه بسیار مناسب برای این کار تبدیل کرده است.
به منظور صاف و تمیز کردن سطح بالایی فونداسیون برای سازه های نیازمند عایق حرارتی می توان از بتن سبک با چگالی 500 کیلوگرم بر متر مکعب استفاده کرد. اگر نیازی به عایق حرارتی بالا نباشد، استفاده از بتن سبک با چگالی 1200 کیلوگرم بر متر مکعب، مانعی نخواهد داشت.
کاربرد فوم بتن در سازه های نگهبان چیست؟
یکی دیگر از کاربردهای فوم بتن، استفاده از آن به عنوان دیوار حایل کنار خاکریزها و تکیه گاه ها است. به کارگیری فوم بتن در سازه های نگهبان باعث کاهش بارهای عمودی و جانبی خاکریز می شود. در این حالت، احتمال رخ دادن نشست کاهش می یابد.
مزیت های فوم بتن، مشکلات مربوط به تعمیر و نگهداری سازه را نیز تا حد زیادی برطرف می کند.
فوم بتن در سازه های نگهبان برای سپرکوبی دیوار حایل یا دیوار دیافراگمی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در این حالت، از بتن سبک با چگالی 400 تا 600 کیلوگرم بر متر مکعب استفاده می شود.
کاربرد فوم بتن در پر کردن لوله چیست؟
یکی دیگر از کاربردهای فوم بتن، به کارگیری آن آن به عنوان پرکننده لوله های زیرزمینی، فاضلاب و مخازن سوختی است که دیگر استفاده نمی شوند.
خالی ماندن این لوله ها و مخازن می تواند باعث افزایش خطر آتش سوزی یا ریزش در سطح زمین شود. در این حالت، بتن پرکننده با چگالی 600 تا 1100 کیلوگرم بر متر مکعب مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد فوم بتن در زمین های ورزشی چیست؟
برای سازه هایی که نیازمند زهکشی و تخلیه سریع آب هستند، فوم بتن با قابلیت نفوذپذیری بالا گزینه مناسبی است.
این نوع فوم بتن، کاربرد گسترده ای در ساخت زمین ها و مسیرهای ورزشی دارد. استفاده از فوم بتن در این زمین ها باعث تسریع فرآیند زهکشی و تخلیه آب های حاصل از بارندگی می شود.
فونداسیون زمین های ورزشی ساخته شده با فوم بتن نفوذپذیر، اغلب با شن، چمن مصنوعی و مواد دیگر پوشانده می شود.
فوم بتن نفوذپذیر، دارای چگالی 600 تا 650 کیلوگرم بر متر مکعب با نفوذپذیری 300 میلی متر بر ساعت است.
کاربرد فوم بتن در نگهداری مخزن چیست؟
یکی دیگر از کاربردهای فوم بتن، استفاده از عنوان پایه یا سطح نگهدارنده مخازن است. در این حالت، معمولا فوم بتن با چگالی 500 تا 1000 کیلوگرم بر متر مکعب زیر مخزن مورد نظر ریخته می شود.
کاربرد فوم بتن در سازه های ضد گلوله چیست؟
یکی دیگر از کاربردهای فوم بتن، ساخت سازه های ضد گلوله است.
«بتن جاذب شوک» (Shock Absorbing Concrete) یا به اختصار (SACON)، یکی از انواع اصلاح شده بتن سبک با الیاف تقویتی است که برای ساخت سازه های ضد گلوله در مناطق نظامی و جلوگیری از خطرات احتمالی کمانه کردن گلوله مورد استفاده قرار می گیرد.
این نوع بتن می تواند گلوله های جنگی کوچک را نیز محبوس کند.