پرداخت سطح بتن در عمران

پرداخت سطح بتن چیست؟
«پرداخت» (Finishing)، فرآیندی است که به منظور تراز کردن سطح بتن پس از مرحله تراکم انجام می شود. پرداخت، مقاومت بتن در برابر سایش را افزایش و نفوذپذیری آن را کاهش می دهد.

این فرآیند معمولا برای سازه هایی نظیر دال سقف، دال کف و انواع شالوده ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در بخش های قبلی به معرفی انواع تجهیزات مورد استفاده برای پرداخت بتن پرداختیم. در این بخش، مراحل پرداخت و الزامات اجرایی آن را مورد بررسی قرار می دهیم.

مراحل پرداخت سطح بتن چه هستند؟
پرداخت بتن معمولا در چهار مرحله زیر انجام می شود:

• شمشه کاری: صاف کردن پستی و بلندی های سطح بتن و تراز کردن آن تا ارتفاع مشخص.
• تی کشی: حذف لبه های باقی ماند از مرحله قبل و پر کردن منافذ سطحی.
• ماله کشی: فرو بردن سنگدانه ها به درون بتن، حذف ناهمواری ها و تراکم سطح.
• پرداخت نهایی: ایجاد سطح صاف و متراکم کردن سطح.

در مرحله ماله کشی، نوع ماله (دستی یا مکانیکی) بر اساس ابعاد سطح انتخاب می شود. ابزار مورد استفاده برای پرداخت نهایی نیز مشابه ابزار ماله کشی است. البته جنس این ابزار باید فولادی باشد.

جنس ابزار پرداخت به چه عواملی بستگی دارد؟
جنس ابزار پرداخت سطح بتن به نوع بتن و ترکیبات مورد استفاده در آن بستگی دارد. ابزار چوبی برای حرکت دادن مواد دانه درشت و ابزار فولادی برای حرکت دادن مواد دانه ریز مناسب هستند.

در صورت چسبنده بودن بتن (استفاده از مواد روان کننده و پوزولان)، به کارگیری ابزار پرداخت چوبی باعث کنده شدن سطح خواهد شد. در این موارد، استفاده از ابزار پرداخت فولادی بدون آلیاژ، گزینه مناسبی خواهد بود.

مدت زمان پرداخت سطح بتن چقدر است؟
توقف به موقع عملیات پرداخت، اهمیت بالایی در دوام و کیفیت نهایی بتن دارد. معیار اصلی برای توقف پرداخت، مشاهده آب انداختن بتن است.

با مشاهده آب ناشی از آب انداختن، باید پرداخت بتن را متوقف کرد و تا تبخیر شدن آب صبر کرد. در صورت عدم توقف عملیات، یک لایه نازک ضعیف بر روی بتن تشکیل خواهد شد.

این لایه با گذشت زمان از بتن جدا شده و باعث تخریب آن می شود.

پرداخت بتن سخت شده چیست؟
عملیات پرداخت را می توان پس از سخت شدن بتن نیز انجام داد. پرداخت بتن سخت شده پس از باز کردن قالب صورت می گیرد.

این کار به دو روش خشک (برای از بین بردن برجستگی های ناشی از قالب بندی) و مرطوب (برای صاف و صیقلی کردن سطح بتن) انجام می شود.

در مجموع، نحوه اجرای عملیات پرداخت و تعداد تکرار پرداخت نهایی به نوع سازه بستگی دارد.

هر چه تعداد تکرار عملیات پرداخت بیشتر باشد، مقاومت در برابر سایش و همچنین احتمال لیز خوردن افزایش می یابد.

اگر هدف از پرداخت، فقط تراز کردن سطح باشد، توقف عملیات در مرحله تی کشی کافی خواهد بود.