روش های نمایان کردن سنگدانه در واش بتن

روش های نمایان کردن سنگدانه در واش بتن کدام هستند؟
آخرین و اصلی ترین مرحله برای ساخت واش بتن، نمایان کردن سنگدانه های سطح آن است. روش های مختلفی برای این کار وجود دارند.

از متداول ترین روش های نمایان کردن سنگدانه های سطح بتن می توان به شستشو با آب، ساب پاشی، سنگ کشی و حکاکی با اسید (اسیدکاری) اشاره کرد. اجرای هر یک از این روش ها نیازمند مهارت بالا است.

به منظور اطمینان از کیفیت روش انتخابی، پرداخت سطح، توزیع سنگدانه ها و ثبات رنگ، باید چند قطعه را مورد آزمایش قرار داد. در ادامه، هر یک از روش های نمایان کردن سنگدانه واش بتن را توضیح می دهیم.

نمایان کردن سنگدانه توسط شستشو با آب چگونه انجام می شود؟
روش شستشوی آبی، ملات سیمانی را از روی سطح دال جدا می کند. در این روش پس از سفت شدن، سطح بتن جاروکشی می شود و در معرض فشار آب (واترجت) قرار می گیرد.

به طور کلی، این روش برای نمایان کردن سنگدانه های بزرگ (تا یک سوم ابعاد)، بدون تغییر شکل و بافت سطح سنگدانه ها استفاده می شود.

شروع فرآیند نمایان کردن سنگدانه ها زمانی است که سطح، توانایی تحمل روسازی را بدون تغییر قابل ملاحظه در ارتفاع (حداکثر 2 تا 3 میلی متر) را داشته باشد.

در روش شستن سطح، معمولا از آب پاش و جارو استفاده می شود. توجه داشته باشید که جاروکشی مداوم سطح، امکان جداشدگی سنگدانه ها را افزایش می دهد.

در طرف مقابل، ماله کشی مجدد می تواند چینش سنگدانه ها را برای پرداخت بهتر بهبود بخشد. در نمایان کردن سنگدانه های ریز یا سطوح کوچک، استفاده از اسفنج و آب پاشی با فشار کم، از جدایش مصالح جلوگیری می کند.

استفاده از دیرگیرکننده های مخصوص در این روش، امکان دستیابی به سطح نمایان تا یک عمق مشخص را فراهم می کند.

این افزودنی ها برای شرایط آب و هوایی خشک مناسب هستند. البته، با اضافه کردن افزودنی در ضخامت های مختلف، عمق نمایان شدن سنگدانه ها متفاوت خواهد بود. این روش برای ساخت تصاویر سفارشی بر روی بتن استفاده می شود.

پس از نمایان شدن سنگدانه ها، باید حداقل 7 روز برای عمل آمدن سطح صبر کرد. این زمان، به منظور افزایش مقاومت بتن و پیوند بیشتر بین اجزا ضروری است.

یکی دیگر از اقدامات ضروری، استفاده از محلول اسیدی به منظور شفاف کردن سنگدانه ها توسط برداشتن غشا نازک سیمانی از روی آن ها است. در برخی از موارد، سطح نمایان شده واش بتن توسط الگوهای مخصوص حکاکی می شوند.

این عمل باید زمانی انجام شود که بتن هنوز در حالت خمیری قرار دارد.

نمایان کردن سنگدانه توسط ساب پاشی چگونه انجام می شود؟
«ساب پاشی» (Abrasive Blasting) یا اصطلاحا «سندبلاست» (Sand Blasting)، روشی است که به منظور نمایان کردن سنگدانه های بتن سخت شده توسط برداشتن ملات سیمانی سطح مورد استفاده قرار می گیرد.

در این فرآیند، معمولا از موادی نظیر ماسه، سرباره و کاربید سیلیسیوم برای سایش سطح بتن استفاده می شود. به دلیل به کارگیری این روش پس از سخت شدن بتن، امکان ماله کشی سنگدانه ها برای بهبود ظاهر واش بتن وجود ندارد.

میزان نمایان شدن سنگدانه ها (ریز، درشت یا هر دو) به شدت ساب پاشی بستگی دارد. تصویر زیر، سطح های مختلف ساب پاشی را نمایش می دهد.

در روش ساب پاشی، شکل کلی سنگدانه ها تغییر نمی کند اما سطح آن ها کنده می شود. این فرآیند، یک سطح کدر با بافت متغیر را به وجود می آورد.

ایجاد پیوند مناسب ذرات، به عمق برداشت بستگی دارد. استفاده از کندگیرکننده می تواند زمان کافی برای تنظیم عمق مناسب لایه برداری را فراهم کند.

به طور کلی، ساب پاشی دارای چهار درجه زیر است:

ساب پاشی سطحی:
یک بافت سبک و مشابه با سطح کاغذ سنباده را به وجود می آورد. در این حالت، سنگدانه های درشت نمایان نمی شوند. رنگ واش بتن، بیشتر تابع خمیر سیمانی و به مقدار کمی تابع سنگدانه های ریز خواهد بود. این درجه از ساب پاشی، هفت روز پس از بتن ریزی و در هر زمانی قابل اجرا است.

ساب پاشی سبک:
لایه رویی خمیر سیمانی را برمی دارد. در این حالت، ذرات درشت سنگدانه های ریز و برخی از سنگدانه های درشت نمایان می شوند.

بافت سطح، درشت دانه و رنگ آن بیشتر تابع سنگدانه های ریز و به مقدار کمی تابع خمیر سیمانی و سنگدانه های درشت است. این نوع ساب پاشی باید بین 7 تا 45 روز پس از بتن ریزی اجرا شود.

ساب پاشی متوسط:
سطح بالایی سنگدانه های درشت را تا عمق 5 میلی متر نمایان می کند. در این حالت، سختی سنگدانه ها باید به اندازه ای باشد که در حین ساب پاشی، ذرات به همراه خمیر سیمانی از سطح جدا نشوند.

اجرای این فرآیند حداکثر تا هفت روز پس از بتن ریزی صورت می گیرد. استفاده از سنگدانه هایی با دانه بندی درشت، نتیجه بهتر (سطح یکنواخت با توزیع برابر) را در پی خواهد داشت.

ساب پاشی سنگین:
سنگدانه های درشت را تا عمق یک سوم ابعاد نمایان می کند. استفاده از این روش برای بتن هایی با تعداد زیاد سنگدانه های درشت مناسب است. این نوع ساب پاشی تا 24 ساعت پس از بتن ریزی انجام می گیرد. رنگ سطح در این حالت، تابعی از سنگدانه های درشت است.

نمایان کردن سنگدانه توسط سنگ کشی و جلا دادن چگونه انجام می شود؟
«سنگ کشی» (Honing) یا «سنگ زنی» (Grinding)، فرآیندی برای برداشتن لایه سطحی بتن و برش سنگدانه ها به منظور ایجاد یک سطح صاف و بادوام است.

در طی این فرآیند، یک سطح مات ایجاد می شود که اثرات سنگ کشی بر روی آن (به خصوص سنگدانه ها) مشخص است.

در صورت استفاده از دستگاه های سنگ زنی با برجستگی های ریزتر، یک سطح صیقلی برای واش بتن ایجاد می شود.

در این روش، رنگ سطح به طور مساوی به سنگدانه های درشت و ملات بستگی خواهد داشت. البته نسبت سنگدانه و سیمان نیز بر روی رنگ سطح بی تأثیر نیست.

سنگ کشی کف های جدید از کف های موجود آسان تر است؛ چراکه در کف های جدید، دستگاه سنگ کشی می تواند پیش از اجرای دیوارها، گوشه ها را صاف کند.

عوامل موثر بر روی ظاهر نهایی واش بتن در روش سنگ کشی عبارت هستند از:

• رنگ و سختی سنگدانه های درشت.
• رنگ ملات سیمانی.
• کیفیت بتن (به خصوص استحکام آن).
• عمق سنگ کشی.

نمایان کردن سنگدانه توسط اسیدکاری چگونه انجام می شود؟
اسیدکاری یا حکاکی با اسید، فرآیندی مشابه شستشوی سطح با ترکیب آب و اسید است. این روش معمولا در کارخانه و تحت شرایط کنترل شده اجرا می شود.

اسیدکاری سطح بتن نیز مانند ساب پاشی، درجه های مختلفی دارد که با توجه به عمق مورد نظر برای نمایان شدن سنگدانه ها انتخاب می شود.

این فرآیند، به منظور زبر کردن سطح برای افزایش مقاومت آن در برابر لغزش مورد استفاده قرار می گیرد.

به دلیل اثرات مخرب زیست محیطی، در صورت نیاز به نمایان کردن سطح بتن سخت شده در محل پروژه (فضای باز)، روش های ساب پاشی و سنگ کشی نسبت به اسیدکاری در اولویت قرار دارند.