ارزیابی کیفی ساختمان های آجری کوتاه مرتبه

ساختمان های آجری کوتاه مرتبه

هدف از ارزیابی کیفی ساختمان های آجری کوتاه مرتبه، بررسی وضعیت موجود آنها از نظر رفتار در برابر بارهای ناشی از زلزله است به نحوی که بر مبنای آن بتوان سطح عملکرد آستانه فرو ریزش را از طریق بهسازی جزئی تامین کرد. بنابراین لازم است با ارزیابی و سپس تحلیل کلی ساختمان، سطح عملکرد مورد نظر را متناسب با سطح خطر زلزله ای که احتمالاً در طول عمر آن اتفاق می افتد، تعیین کرد.

ارزیابی کیفی هر ساختمان وضعیت آن را برای تعیین میزان آسیبپذیری مشخص می کند. در این ارزیابی برداشت های اولیه شامل جزئیات معماری و سازه ای، گردآوری اطلاعاتی که بر رفتار و مقاومت ساختمان اثر گذار است انجام می شود. سپس این اطلاعات بر اساس تجربه و دانش مهندسی و برخی نتایج حاصل از مطالعات آزمایشگاهی، به اعداد کمی نسبت داده شده و با استفاده از روابط قابل قبول وضعیت کلی ساختمان ارزیابی می شود.

هزینه ارزیابی و مقاوم سازی نباید بیشتر از 40٪ ارزشنهایی ساختمان جدیدالاحداث معادلساختمان موجود شود. روش ارزیابی کیفی برای ساختمان هایی که برای هدف بهسازی جزئی با سطح عملکرد آستانه فرو ریزش در نظر گرفته می شوند اجباری و برای سایر اهداف بهسازی اختیاری است. در این روش با توجه به شاخصخسارت کل ساختمان میزان آسیب پذیری ساختمان تعیین می شود.در این روش با استفاده از سه شاخص خسارت، میزان آسیب پذیری ساختمان تعیین می شود. این شاخص ها شامل موارد زیر است:

• شاخص خسارت ساختگاهی، که بر اساس وضعیت ساختگاه و نوع خاک زمین تعیین می شود
• شاخص خسارت کیفیت ساخت که بر اساس نوع کاربری، عمر ساختمان و سایر عوامل مشابه تعیین می شود.
• شاخص خسارت سازه ای، که بر اساس اجزای سازه ای و کیفیت آنها تعیین می شود.
• شاخص خسارت کلی ساختمان از ترکیب این سه شاخص، به دست می آید.

روش ارزیابی کیفی

اطلاعات مورد نیاز در ارزیابی کیفی شامل موارد زیر است:

• اطلاعات اولیه و مشخصات فنی ساختمان
• گردآوری مشخصات اقتصادی و اجتماعی ساختمان و منطقه
• محل استقرار ساختمان از نظر ساختگاه و پهنه بندی خطر زلزله
• بررسی مقررات و ضوابط بکار رفته هنگام ساخت

با توجه به جمع بندی مطالب گردآوری شده ضمن مشاوره با کارفرما و یا مالک در خصوص نیاز ساختمان به بهسازی و یا تخریب آن تصمیم گیری می شود.اطلاعات وضعیت موجود ساختمان باید شامل موارد زیر باشد:

• اطلاعات مربوط به پیکربندی، اعضا و اتصالات، ارزیابی وضعیت اعضا و تعیین ضعفهای موجود و ارزیابی نامنظمی ها
• اطلاعات ساختگاه و شالوده شامل مشخصات پی و مسائل ژئوتکنیکی
• مشخصات مصالح
• مشخصکردن ضریب آگاهی

ارزیابی مقاومت جانبی ساختمان

بر اساس اطلاعات جمع آوری شده، مقاومت جانبی ساختمان موجود ارزیابی لرزه ای می شود. اطلاعات مورد نیاز بر ایارزیابی مقاومت جانبی ساختمان و دستیابی به نقاط ضعف آن شامل موارد زیر است:

• سیستم سازه ای ساختمان (دیوارهای باربر، سقف ها، اتصالات، اجزای منسجم کننده ساز مانند کلاف ها)
• نقش بازشوها
• وضعیت شالوده
• تعیین شاخص خسارت

در تمام مراحل ارزیابی، کلیه مواردی که به عنوان مناسب و مجاز تشخیص داده می شود به مفهوم رعایت کلیه ضوابط موجود در کشور است که برای این قبیل ساختمان ها تدوین شده است. تعیین شاخص خسارت ناشی از عوامل مختلف باید مطابق موارد این بند از دستورالعمل باشد.حداکثر شاخص آسیب پذیری 100 درصد است و برای شرایط کاملاً استثنایی هر قدر شاخص آسیب پذیری بیش از 100 شود، به مفهوم 100 درصد آسیب پذیر شناخته می شود.

شاخص خسارت کیفیت ساخت

این شاخص اثر تجمیعی عواملی نظیر اطلاعات موجود در اسناد و مدارک فنی ساختمان، نما و مشخصات اعضای غیرسازه ای، میزان فرسودگی و نوع مصالح به کار رفته که مربوط به کیفیت ساخت ساختمان های آجر ی کوتاه مرتبه است را در نظر می گیرد.

شاخص خسارت سازه ای

این شاخص اثر تجمیعی عوامل سازه ای ساختمان مانند وضعیت سیستم باربر، منظمی یا نامنظمی، کیفیت اتصالات و سیستم سازه ای، ستون یا جرز کوتاه و فاصله با ساختمان های مجاور که بر ارزیابی تأثیر مستقیم دارند آورده شده است. حداقل و حداکثر این شاخص خسارت به ترتیب برابر با 7/5 و 75 است.

شاخص خسارت ساختگاهی

شاخص خسارت ناشی از عوامل مختلف ساختگاهی که بر رفتار کل ساختمان اثر گذا ر است و حداقل و حداکثر این شاخص تشدید کننده خسارت به ترتیب برابر با 1 و 3 است.