انواع روش های ساب پاشی

انواع روش های ساب پاشی کدام هستند؟
سندبلاست، وت بلاست (مرطوب)، شات بلاست (ساچمه)، گریت بلاست (ساچمه شکسته)، وکیوم بلاست (مکشی)، سودا بلاست (جوش شیرین)، بریستل بلاست (فرچه)، آیس بلاست (یخ خشک)، میکروبلاست (قلمی) و بیدبلاست (دانه شیشه) از متداول ترین روش های ساب پاشی هستند.

در ادامه، به معرفی هر یک از این موارد می پردازیم.

سندبلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
سندبلاست، قدیمی ترین روش ساب پاشی است. در این روش، ذرات سیلیس یا کوارتز به عنوان ماده ساینده با سرعت بالا توسط هوای فشرده بر روی سطح مورد نظر پاشیده می شوند.

ذرات ساینده به دلیل سختی، تیز بودن و سرعت بالا هنگام برخورد با سطح، آلودگی ها و مواد اضافی را به راحتی پاک می کنند. این روش، متداول ترین گزینه برای از بین بردن زنگ زدگی فلزات است.

سیلیس، برای سلامتی انسان خطرناک است که می تواند باعث ایجاد بیماری ریوی سیلیکوزیس شود. به همین دلیل، اجرای سندبلاست نیازمند رعایت نکات ایمنی و مقررات مخصوص است.

وت بلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
سندبلاست مرطوب یا «وت بلاست» (Wet Blasting)، روشی است که مشکل کنترل گرد و خاک در سندبلاست معمولی را برطرف می کند. به همین دلیل، به آن سندبلاست بدون غبار نیز می گویند.

در این روش، آب در نزدیکی محل خروج ساینده به درون نازل وارد می شود. البته در برخی از موارد، آب را از قبل با ساینده ترکیب کرده و مخلوط را به سمت نازل هدایت می کنند.

به طور کلی در وت بلاست، ترکیبی از آب، هوا و ذرات ساینده با فشار بالا از نازل خارج می شود و با برخورد به سطح، لایه بالایی آن را تمیز می کند.

محصول جانبی این فرآیند، مخلوطی از مواد مورد استفاده در وت بلاست و یک لایه نازک از روی سطح است. این محصول جانبی باید مطابق با قوانین زیست محیطی جمع آوری و به طور مناسب دفع شود.

شات بلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
ساچمه پاشی یا «شات بلاست» (Shot Blasting)، از روش های ساب پاشی است که در آن، یک تیغه دوار، مواد ساینده (ساچمه ها) را با سرعت زیاد به سمت سطح مورد نظر پرتاب می کند.

به این روش، سندبلاست گریز از مرکز یا «تمیزکاری پاششی مرکز گریز» (Centrifugal Blast Cleaning) نیز می گویند.

شات بلاست:
بزرگ ترین مزیت شات بلاست، استفاده کمتر از هوای فشرده نسبت به روش های دیگر است. به علاوه، این روش، سطحی بسیار تمیز و یکنواخت را به وجود می آورد. از معایب شات بلاست نیز می توان به بزرگ بودن تجهیزات و عدم امکان اجرا بر روی سطوح ناهموار اشاره کرد. در این روش نیز مواد ساینده و لایه سطحی به واحد جمع آوری منتقل می شوند.

گریت بلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
«گریت شات بلاست» (Grit Shot Blasting) یا «گریت بلاست» (Grit Blasting)، یکی از روش های ساب پاشی توسط ساچمه شکسته یا اصطلاحا گریت است. این روش کاربرد خوبی در از بین بردن رنگ و زنگ زدگی سطوح فولادی دارد. گریت بلاست، سطح صافی را برای فولاد به وجود می آورد.

گریت بلاست، به فرآیند ساچمه زنی فلز و تقویت خواص مقاومتی آن نیز کمک می کند. بسته به نوع سطح مورد نظر، می توان از ساچمه های آلومینیومی، کاربیدی و پوست گردو نیز برای ساچمه پاشی استفاده کرد. به طور کلی، شات بلاست برای تمام سطوح نیازمند پرداخت صاف و لایه برداری سریع مناسب است.

وکیوم بلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
سندبلاست خلا یا «وکیوم بلاست» (Vacuum Blasting)، یکی از روش های ساب پاشی است که در آن، مواد ساینده و ذرات جدا شده از روی سطح به طور همزمان توسط دستگاه وکیوم به واحد بازیابی منتقل می شوند. به این روش، سندبلاست خشک بدون غبار نیز می گویند.

از مزایای روش وکیوم بلاست، جمع آوری مواد برای استفاده مجدد است. علاوه بر این، واریزه های حاصل از تمیزکاری نیز به حداقل می رسند. البته، فرآیند بازیافت در این روش، باعث کم شدن سرعت اجرای آن نسبت به روش های دیگر شده است.

سودا بلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
«سودا بلاست» (Soda Blasting)، یکی از روش های جدیدتر ساب پاشی است که در آن، ذرات جوش شیرین (سدیم هیدروژن کربنات) توسط فشار هوا به سطح مورد نظر اعمال می شوند.

عملکرد سودا بلاست، در جدا کردن برخی از مواد به خصوص (مانند کپک خانه) از روی سطح بسیار مناسب است. این روش بیشتر برای از بین بردن آلودگی ها از روی سطوح نرم مانند سطح کروم، پلاستیک یا شیشه مورد استفاده قرار می گیرد. در سودابلاست، امکان بازیابی مواد استفاده شده وجود ندارد.

بریستل بلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
سندبلاست فرچه ای یا «بریستل بلاست» (Bristle Blasting)، تنها روش ساب پاشی است که در آن، ماده ساینده به سمت سطح پرتاب نمی شود. در این روش، فرچه ای متشکل از سیم های فولادی بر روی سطح قرار می گیرد. موتور، دستگاه فرچه را به چرخش درمی آورد و آلودگی های سطح را تمیز می کند.

بریستل بلاست:
سندبلاست فرچه ای، سطحی صاف و یکنواخت را به وجود می آورد. این روش اغلب برای تمیزکاری سطوح فلزی با خوردگی بالا مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل اعمال مستقیم فرچه بر روی سطح، دقت پرداخت با استفاده از این روش بالا است.

آیس بلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
سندبلاست با یخ خشک یا «آیس بلاست» (Ice Blasting)، یکی از روش های مبتکرانه ساب پاشی است. در این روش، ذرات کربن دی اکسید جامد (شبیه ذرات برف) با فشار بالا به سطح مورد نظر اعمال می شوند.

کربن دی اکسید سمی نیست و با آلودگی های سطح واکنش نمی دهد. همین موضوع، آیس بلاست را به یک روش منحصر به فرد برای تمیزکاری تجهیزات فرآوری مواد غذایی تبدیل کرده است.

دمای پایین یخ خشک و سرعت بالا در لحظه برخورد باعث ایجاد شک حرارتی و شکسته شدن پیوند میان ذرات سطح و آلودگی ها می شود. اختلاف دمای بین بالا، ذرات یخ را پس از برخورد به سطح به گاز تبدیل می کند. از مزایای این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرعت اجرای بالا.
• تمیزی: هیچ ماده ساینده ای برای بازیافت یا جمع آوری باقی نمی ماند.
• سازگاری با محیط زیست: ذرات کربن دی اکسید واکنش پذیر نبوده و با محیط زیست سازگار هستند.
• عدم آسیب به سطح.

در مجموع آیس بلاست برای تمیزکاری سطوح ظریف (تجهیزات الکتریکی) و حساس به آلودگی های ناشی از ساینده های دیگر (تجهیزات فرآوری مواد غذایی) مناسب است.

میکروبلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
سندبلاست با قلم یا «میکروبلاست» (Micro-Blasting)، یک روش ساب پاشی در مقیاس کوچک است. در این روش، هوای فشرده و ذرات ریز ساینده پیش از خروج از نازل با یکدیگر ترکیب می شوند. کوچک بودن نازل، یک جریان ریز با دقت بالا را به وجود می آورد.

به دلیل کوچک بودن نازل، امکان تنظیم فشار برای انجام فعالیت هایی نظیر برش، حفاری یا پلیسه گیری فراهم می شود. در برخی از موارد، میکروبلاست برای تغییر شکل سطح الماس و حکاکی بر روی شیشه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

بزرگ ترین مزیت این روش، دقت بسیار بالای آن است. به همین دلیل، میکروبلاست اغلب برای تمیزکاری سطوح کوچک استفاده می شود.

بیدبلاست چیست و چه کاربردی دارد؟
«بیدبلاست» (Bead Blasting)، ساب پاشی با استفاده از دانه های شیشه ای است. دانه های شیشه ای، عملکرد بسیار خوبی در تمیزکاری، پلیسه گیری و ساچمه زنی دارند.

این دانه ها به شکل کروی هستند و با برخورد به سطح، یک تورفتگی میکروسکوپی را بر روی سطح به وجود می آورند. پرداخت توسط بیدبلاست یکنواخت تر از روش های دیگر است. به علاوه، امکان بازیابی دانه های شیشه ای نیز وجود دارد.

استفاده از بیدبلاست، سطح پرداخت را تمیزتر و براق تر می کند. دانه های شیشه ای سمی نبوده و برای محیط مضر نیستند.

به منظور ایجاد یک سطح کدر یا مات بر روی فلزاتی مانند آلومینیوم می توان از استفاده کرد. در طرف مقابل، دانه های درشت تر، سطحی یکنواخت تر اما زبر را به همراه دارند.