تعریف مشخصات خاک

مشخصات خاک چه هستند؟
مشخصات شیمیایی، فیزیکی و مکانیکی، پارامترهای مورد بررسی در مکانیک خاک هستند. آشنایی با این مشخصات، زمینه مناسبی را برای درک بهتر اصول مکانیک خاک فراهم می کند.

البته تمرکز مکانیک خاک عمدتا بر روی خواص مکانیکی نظیر مقاومت برشی، ظرفیت باربری، نفوذپذیری و غیره است. با این وجود، این پارامترها نیز از مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک نشات می گیرند.

مشخصات شیمیایی خاک کدام هستند؟
مشخصات شیمیایی خاک به ترکیب سنگ مبدا و نحوه تشکیل آن بستگی دارند.

به طور کلی، میزان رس سیلیکاته و PH را می توان به عنوان مهم ترین خواص شیمیایی در مکانیک خاک در نظر گرفت.

رس سیلیکاته:
رس های سیسلکاته، ذرات ریزی از جنس کانی سیلیس با سختی بالا هستند. درصد حضور رس سیسلیکاته در ترکیب خاک بر روی واکنش پذیری و سازگاری آن با افزودنی ها و مصالح ساختمانی تأثیر می گذارد. به علاوه، این ویژگی برای پایدرای توده خاک نیز مهم است.

PH:
معیاری برای تعیین میزان اسیدی یا بازی بودن خاک است. این ویژگی، بر روی مقاومت برشی و دوام سازه های خاکی تأثیر می گذارد.

مشخصات فیزیکی خاک کدام هستند؟
از مشخصات فیزیکی مهم در مکانیک خاک می توان به دانه بندی، وزن مخصوص، تخلخل، روانی، بافت و ساختمان اشاره کرد:

«روانی» (Consistency):
مقاومت خاک در برابر تنش با توجه به میزان رطوبت موجود در آن را توصیف می کند. به طور کلی روانی خاک، دارای چهار حالت مایع، خمیری، نیمه جامد و جامد است.

«بافت» (Texture):
نسبت ماسه، لای و رس در ترکیب خاک را نمایش می دهد. بافت بر روی روانی، رطوبت، هوای قابل ذخیره، نفوذپذیری و دیگر ویژگی های خاک تأثیرگذار است. این ویژگی، مبنای طبقه بندی خاک در بسیاری از سیستم های بین المللی است.

«ساختمان» (Structure):
نحوه قرارگیری ذرات ریز و درشت در کنار یکدیگر را توصیف می کند. ساختمان خاک، از عوامل موثر در مقاومت برشی، زاویه اصطکاک داخلی و چسبندگی است.

علاوه بر این موارد، رنگ خاک نیز به عنوان یکی از ویژگی های فیزیکی آن به شمار می رود. با این وجود، این ویژگی تأثیری بر روی رفتار مکانیکی خاک ندارد.

تنها مزیت بررسی رنگ، فراهم کردن یک دید کلی از ترکیبات و شرایط فعلی خاک است.

روابط وزنی حجمی خاک چه هستند؟
روابط وزنی حجمی خاک، مجموعه ای از روابط اصلی برای مطالعه مکانیک خاک و مهندسی ژئوتکنیک هستند.

از مهم ترین روابط وزنی حجمی خاک می توان به نسبت تخلخل، تخلخل، درجه اشباع، رطوبت وزنی و وزن مخصوص اشاره کرد.

خاک، توده ای متشکل از ذرات جامد است که فضای خالی بین ذرات توسط آب یا هوا پر می شود. به این ترتیب، محیط خاک می تواند به طور همزمان دارای سه فاز مایع، جامد و گاز باشد. تصویر زیر، یک توده خاک و فازهای مختلف آن را به طور مجزا نمایش می دهد.