مواد تشکیل دهنده بتن غلتکی چه هستند؟
مواد تشکیل دهنده بتن RCC نیز مانند بتن معمولی شامل آب، سیمان (مواد مکمل سیمانی)، سنگدانه (شن و ماسه) و افزودنی (شیمیایی یا معدنی) است.
البته درصد استفاده از این مواد در بتن غلتکی با بتن معمولی تفاوت دارد. در ادامه، به معرفی نکات مهم در انتخاب مواد اولیه مناسب برای این نوع بتن می پردازیم.
سنگدانه بتن غلتکی:
درصد زیادی از حجم مخلوط بتن RCC از سنگدانه تشکیل شده است. این ذرات ریز و درشت بر روی خواصی نظیر کارایی، چگالی، مقاومت فشاری، مقاومت خمشی، مشخصات حرارتی، دوام و عملکرد بتن تأثیرگذار هستند.
از سنگدانه های مورد استفاده در بتن معمولی می توان برای ساخت بتن غلتکی نیز استفاده کرد. با این وجود، توزیع دانه بندی بتن RCC با بتن معمولی متفاوت است.
توزیع دانه بندی و خصوصیات سنگدانه ها بر روی جداشدگی، مقاومت و دوام بتن غلتکی تأثیرگذار است.
با توجه به میزان دسترسی، دستورالعمل ها و استاندارها می توان از سنگدانه های خردشده یا خردنشده با نسبت های مختلف استفاده کرد.
اگر سنگدانه های ریز و درشت، سخت، بادام و دارای دانه بندی خوب باشند، درگیری (چفت شدگی) بین آن ها در ترکیب بتن بهتر خواهد بود.
مواد سیمانی بتن غلتکی:
از مواد سیمانی مورد استفاده در ترکیب بتن RCC می توان به سیمان معمولی (پرتلند)، سیمان مخلوط شده (با سیلیکا فیوم، خاکستر بادی، سرباره) و پوزولان اشاره کرد.
انتخاب نوع مواد سیمانی به احتمال رخ دادن حمله سولفاتی، واکنش آلکالی-سیلیکا و فرسایش بستگی دارد.
سیمان پرتلند نوع یک و دو، متداول ترین مواد سیمانی مورد استفاده در بتن غلتکی هستند.
مواد مکمل سیمانی، به منظور افزایش میزان ذرات ریز، اطمینان از تراکم کافی، افزایش کارایی و کاهش احتمال واکنش آلکالی-سیلیکا مورد استفاده قرار می گیرند.
هنگام استفاده از مواد مکمل سیمانی، باید در دسترس بودن آن ها را نیز مد نظر قرار داد. با وجود مزیت های متعدد، این مواد دارای محدودیت هایی هستند که باید آن ها را در نظر گرفت. به عنوان مثال؛
آب بتن غلتکی:
آب، ماده ای است که انجام واکنش شیمیایی هیدارتاسیون و گیرش بتن را ممکن می سازد. این ماده از دو منبع (رطوبت سنگدانه ها و آب مرحله اختلاط) به ترکیب بتن RCC اضافه می شود.
مشخصات آب مورد استفاده در ترکیب بتن RCC باید مطابق با استاندارد 14748 ایران (آب اختلاط بتن) یا ASTM C1602 باشد.
در مجموع، منبع تامین آب باید بررسی و تایید شود. آب آشامیدنی بهترین گزینه برای اختلاط بتن است و نیازی به آزمون ندارد.
افزودنی شیمیایی بتن غلتکی:
با توجه به خشکی بتن RCC، افزودنی های شیمیایی با نسبت بالا در ترکیب آن مورد استفاده قرار می گیرند.
افزودنی های کاهنده آب و دیرگیر کننده با افزایش چسبندگی و کارایی، به تراکم بهتر بتن کمک می کنند.
علاوه بر این، استفاده از این افزودنی ها می تواند پیوند بین لایه های کناری یا لایه های رویی بتن غلتکی را نیز بهبود بخشد. افزودنی های کاهنده آب معمولا تحت تأثیر میزان و نوع سنگدانه های ریزتر از 75 میکرون قرار می گیرند.
به منظور کاهش زمان اختلاط و تخلیه، بهبود کارایی و افزایش نرخ تولید می توان از روان کننده ها استفاده کرد. برای بهره برداری سریع از روسازی بتن غلتکی، افزودنی های تسریع کننده گزینه مناسبی هستند.
افزودنی های حباب زا معمولا به ترکیب بتن RCC اضافه نمی شوند؛ چراکه برای ایجاد 5 تا 8 درصد حجمی هوا درون این نوع بتن ها، به مقدار قابل توجهی افزودنی نیاز است.
به علاوه، عمکلرد بتن غلطکی در برابر چرخه ذوب بدون استفاده از افزودنی های حباب زا نیز مناسب است.