«نمودار خطوط لوله و ابزار دقیق» (Piping and Instrumentation Diagram) یا P&ID، یکی از مهم ترین مدارک و ابزارهای طراحی و مهندسی سیستم های پایپینگ است.
P&ID با عناوین دیگری نظیر نمودار جریان مهندسی و نمودار جریان مکانیکی نیز شناخته می شود.
این نمودارها، ترسیماتی شامل جزئیات طراحی، مهندسی و اجرای سیستم لوله کشی هستند. از این رو، P&ID اطلاعات بسیار بیشتری را نسبت به PFD در اختیار طراحان و مهندسان قرار می دهد.
دیاگرام خطوط لوله، معمولا به عنوان مرجعی برای کنترل مدارک طراحی و نقشه های مربوط به پروژه مورد استفاده قرار می گیرد.
این مدرک برای متره و برآورد مواد و تهیه لیست اقلام نیز کاربرد دارد. از اطلاعات موجود در P&ID می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اصطلاحات و علائم P&ID چه هستند؟
هدف اصلی استفاده از تجهیزات کنترلی و ابزار دقیق، نظارت، نمایش، ثبت و کنترل متغیرهای فرآیندی است.
اصطلاحات و علائم مورد استفاده برای این تجهیزات توسط عبارت اختصاری درون یک منحنی بسته نمایش داده می شوند.
این عباتر، عملکرد تجهیزات کنترلی و ابزار دقیق را به طور کامل توصیف می کند. تجهیزات و ابزارها را می توان بر اساس نوع متغیر مورد بررسی گروه بندی کرد.حرف اول در عبارت اختصاری، بیانگر متغیر فرآیندی مورد نظر است.
متغیرهای فرآیندی رایج و حروف نمایش دهنده آن ها عبارت هستند از:
حرف دوم عبارت اختصاری، تقسیم بندی ابزار دقیق مورد استفاده برای اندازه گیری متغیرهای فرآیندی را بر اساس عملکرد مشخص می کند.
تجهیزات ابزار دقیق بر اساس عمکلردشان به گروه های زیر تقسیم می شوند:
آلارم یا هشداردهنده (A):
هشداردهنده ها، تجهیزاتی هستند که وظیفه اطلاع رسانی در مورد قرارگیری متغیرهای فرآیندی در شرایط بحرانی را بر عهده دارند. این تجهیزات، معمولا وضعیت نامناسب را توسط آژیر یا چراغ قرمز نمایش می دهند.
کنترلر یا کنترل کننده (C):
کنترل کننده، روند عملکرد متغیرهای فرآیندی را تحت نظر می گیرند. این تجهیزات معمولا ورودی مربوط به وضعیت متغیر را دریافت کرده و مقدار آن را با نقطه تنظیم مقایسه می کنند.
اختلاف بین این مقادیر، عکس العمل کنترل کننده را تعیین می کند. عملگرها و شیرهای کنترلی، وظیفه انجام عکس العمل مشخص شده توسط کنترل کننده را بر عهده دارند.
شاخص یا نشانگر (I):
نشانگر، وسیله ای است که مقدار متغیر فرآیندی را تشخیص می دهد. این وسایل به صورت دیجیتالی یا آنالوگ هستند.
نشانگرها، معمولا هم در واحد کنترل خارج از محل تأسیسات و هم در نزدیکی تأسیسات نصب می شوند. به نشانگرهای داخلی، گیج نیز می گویند. گیج سطح (LG)، نشانگری است که برای اندازه گیری سطح مایع مورد استفاده قرار می گیرد.
سنسور یا حسگر:
حسگرها، تجهیزاتی هستند که مقدار واقعی متغیرهای فرآیندی را اندازه گیری می کنند. از حسگرهای متداول در سیستم های پایپینگ می توان به ترموکوپل (دماسنج) و اریفیس (دبی سنج) اشاره کرد.
مبدل ها نیز برای تبدیل اندازه گیری های آنالوگ به مقادیر دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرند.
رکوردر یا ثبت کننده (R):
رکوردرها، مقادیر اندازه گیری شده را معمولا به شکل یک نمودار وابسته به زمان رسم می کنند. نمودارهای رسم شده توسط ثبت کننده برای نظارت بر روی عملکرد سیستم و کنترل کیفت محصولات بسیار مفید هستند.
ترانسمیتر یا فرستنده (T):
فرستنده، وسیله ای برای ارسال اطلاعات متغیرها به کنترل کننده ها یا نشانگرهای قرار گرفته در فاصله دور است.
علائم اختصاری ابزار دقیق معمولا شامل دو حرف می شود. حرف اول بیانگر متغیر و حرف دوم نشان دهنده ابزار اندازه گیری آن متغیر است.
به عنوان مثال، علامت TI، نشانگر دما (T برای دما و I برای نشانگر) را نمایش می دهد. در برخی از مواقع، یک حرف دیگر برای نمایش عملکرد دیگر یا عملکرد مخصوص به علامت اختصاری اضافه می شود.
به عنوان مثال، علامت FRC، کنترل کننده و ثبت کننده دما (حرف اول برای دما، حرف دوم برای ثبت کننده و حرف سوم برای کنترل کننده) است.
در مثال دیگر، علامت LAL، هشدار دهنده پایین بودن سطح (حرف اول برای سطح، حرف دوم برای هشدار دهنده و حرف سوم برای پایین بودن) است.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
