مدارک پایپینگ چه هستند و چگونه تهیه می شوند؟
در بخش قبلی، اصول مقدماتی طراحی پایپینگ کارخانه های فرآیندی را آموزش دادیم. در این بخش، مدارک مورد نیاز برای طراحی، تدارکات و اجرای سیستم های پایپینگ در یک این کارخانه ها را معرفی می کنیم.
مدارک پایپینگ، مجموعه استانداردها و اطلاعاتی هستند که به منظور طراحی صحیح سیستم های لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرند. از مهم ترین مدارک پایپینگ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در ادامه، ضمن اشاره به اهمیت مدارک پایپینگ، کاربرد هر یک از آن ها را توضیح می دهیم.
اهمیت مدارک پایپینگ در چیست؟
به منظور طراحی و اجرای صحیح کارخانه ها و سیستم های پایپینگ، ابتدا باید مدارک و اطلاعات مورد نیاز را به طور مناسب و دقیق جمع آوری کرد.
این کار باید در مدت زمان کافی و با صرف حداقل هزینه ممکن انجام شود. کارخانه فرآیندی و سیستم پایپینگ آن شامل تجهیزات، لوله، اتصالات و ابزارآلات مختلفی است که مشخص کردن آن ها برای آماده سازی و تدارکات الزامی است.
در الزامات مورد نیاز برای هر یک از این موارد، ابعاد، مواد و داده های دیگر ذکر می شوند. یکپارچگی این داده ها باید در تمام مراحل پروژه حفظ شود تا در زمان انتخاب مواد و تهیه آن ها، بهترین گزینه مد نظر قرار گیرد.
داده های مورد نیاز در قالب مدارک مختلفی نظیر P&ID (دیاگرام پایپینگ و ابزار دقیق)، لیست تجهیزات، لیست خطوط لوله، لیست شیرآلات و لیست ابزار دقیق ارائه می شوند.
عدم یکپارچگی و نامناسب بودن تهیه مدارک و داده ها می تواند تاخیر در اجرای پروژه، انجام مجدد برخی از فعالیت ها و حتی افزایش احتمال رخ دادن اختلال در سیستم پس از راه اندازی کارخانه را در پی داشته باشد.
تمام این مشکلات، هزینه های پروژه (سرمایه گذاری، اجرایی و نگهداری) را افزایش می دهند. از این رو، کارکنان دخیل در فرآیند طراحی پایپینگ باید توانایی درک، تفسیر و تهیه دقیق مدارک مورد نیاز را داشته باشند.
دیاگرام چیدمان تجیهیزات چیست؟
تجهیزات مورد نیاز برای فرآیند پایپینگ در نمودار جریان فرآیند (PFD) مشخص شده است. با استفاده از داده های دیگر، محل دقیق این تجهیزات به دست می آید و بر روی نقشه ای به نام «دیاگرام چیدمان تجهیزات» (Equipment Arrangement Diagram) پیاده می شود.
این دیاگرام، نمای دید از بالا (پلان) محل قرارگیری تجهیزات است. تصویر زیر، نمونه ای از نقشه چیدمان تجهیزات برای یک سکوی نفتی را نمایش می دهد. مختصات تجهیزات در مدرک دیگری به نام لیست تجهیزات آورده می شود.
لیست تجهیزات چیست؟
«لیست تجهیزات» (Equipment List)، جدولی شامل برچسب یا کد، عنوان و مختصات تجهیزات مور استفاده در کارخانه است.
مختصات هر یک از تجهیزات با سه نقطه شمال، شرق و ارتفاع از یک سطح مبنا مشخص می شود. نقشه چیدمان تجهیزات و لیست تجهیزات در کنار یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند.
برای راحتی کار و افزایش دقت معمولا لیست تجهیزات درون دیاگرام چیدمان نیز آورده می شود. جدول زیر، نمونه ای از لیست تجهیزات تهیته شده برای سکوی نفتی مورد بررسی را نمایش می دهد.
نکته: چرخه عمر تجهیزات معمولا با چهار سطح اول (برنامه ریزی)، دوم (خرید)، سوم (سرویس) و چهارم (جایگزینی) نمایش داده می شود.
دیاگرام پایپینگ و ابزار دقیق چیست؟
«نمودار خطوط لوله و ابزار دقیق» (Piping and Instrumentation Diagram) یا P&ID، از مهم ترین مدارک اجرایی در طراحی و مهندسی پایپینگ است.
جزئیات و الزامات تمام لوله ها و اجزای مرتبط با آن ها درون P&ID ارائه می شوند. نمودار لوله کشی و ابزاردقیق برای ایجاد لیست خطوط لوله، انتخاب مواد ولو و تعیین جنس آیتم های مخصوص مورد استفاده قرار می گیرد.
در بخش های بعدی، به توضیح بیشتر P&ID خواهیم پرداخت. تصویر زیر، نمونه ای از دیاگرام پایپینگ و ابزار دقیق را نمایش می دهد.
لیست خطوط لوله چیست؟
«لیست خطوط لوله» (Piping Line List)، جداولی متشکل از داده های مربوط به هر یک از قطعات لوله های مورد استفاده در سیستم پایپینگ است.
از این رو، به منظور دستیابی به تمام اطلاعات مورد نیاز در مورد لوله ها برای طراحی و اجرای سیستم های پایپینگ باید از لیست خطوط لوله استفاده کرد. این لیست، شامل داده هایی است که در ادامه به معرفی و آموزش نحوه تفسیر آن ها می پردازیم.
عدد خط لوله چیست؟
هر تکه لوله در سیستم پایپینگ، با یک عدد شناسایی منحصر به فرد با عنوان «عدد خط لوله» (Line Number) کدگذاری می شود.
اشاره به هر یک از قطعات لوله در طرح ها و نقشه های مختلف، توسط این عدد صورت می گیرد. عدد خط لوله حاوی اطلاعاتی نظیر ابعاد، سیال عبوری و الزامات لوله کشی است.
به عنوان مثال، در هنگام خواندن نقشه های پایپینگ، ممکن است با عددی مشابه زیر مواجه شوید:
همان طور که مشاهده می کنید، عد یا کد بالا از پنج بخش تشکیل می شود. مفهوم هر یک از این بخش ها از چپ به راست عبارت است از:
کد خط لوله، نقش بسیار مهمی در نظارت بر روی نحوه اجرای پایپینگ در خط مورد نظر دارد. این عدد، مبنای تعامل اجرایی و فنی بین کارکنان، مهندسان و طراحان لوله کشی است.
داده های مربوط به قطعات لوله را می توان به دو دسته کلی اطلاعات فرآیندی و اطلاعات مکانیکی تقسیم بندی کرد. آیتم های زیادی در این داده ها وجود دارند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
داده های فرآیندی خط لوله چه هستند؟
«داده های فرآیندی» (Process Data)، اطلاعات مربوط به جنبه های اجرایی تکه لوله های مورد استفاده در سیستم لوله کشی هستند. از آیتم های موجود در این داده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
داده های مکانیکی خط لوله چه هستند؟
«داده های مکانیکی» (Mechanical Data)، اطلاعات مربوط به جنبه های مکانیکی قطعات است. آیتم های موجود در داده های مکانیکی عبارت هستند از:
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
