انواع بهسازی خاک بر اساس مکانیزم اجرا

انواع بهسازی خاک بر اساس مکانیزم اجرا کدام هستند؟
به طور کلی، روش های بهسازی خاک بر اساس مکانیزم اجرا را می توان به چهار گروه بهسازی مکانیکی، بهسازی هیدرولیکی، بهسازی فیزیکی/شیمیایی و بهسازی سازه ای تقسیم کرد.

در این بخش، هر یک از این گروه ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

بهسازی مکانیکی خاک چیست؟
«بهسازی مکانیکی» (Mechanical Modification)، روشی است که با تغییر فیزیکی مصالح خاکی، آن ها را برای کاربری مورد نظر آماده می کند.

این روش اغلب به منظور افزایش کنترل شده چگالی توسط مصالح پرکننده یا تراکم خاک مورد استفاده قرار می گیرد.

تراکم خاک می تواند بسیاری از خواص و رفتار زمین را بهبود ببخشند. به کارگیری روش پر کردن با مواد غیر سازه ای نیز می تواند افزایش استحکام خاک را در پی داشته باشد.

بهسازی هیدرولیکی خاک چیست؟
«بهسازی هیدرولیکی» (Hydraulic Modification)، روشی است که به منظور تغییر مشخصات مرتبط با جریان، تراوش و زهکشی برای دستیابی به عملکرد مناسب مورد استفاده قرار می گیرد.

به عنوان مثال، کاهش سطح آب زیرزمینی توسط زهکشی یا آبکشی چاه های اطراف محل پروژه، کاهش/افزایش نفوذپذیری خاک، تحکیم/پیش تحکیم برای به حداقل رساندن نشست های احتمالی در آینده، کاهش قابلیت تراکم (افزایش استحکام)، فیلتراسیون جریان آب زیرزمینی، کنترل شیب هیدرولیکی تراوش و ایجاد دیوار هیدرولیکی، از انواع روش های بهسازی هیدورلیکی هستند.

کنترل و یا تغییر مشخصات هیدرولیکی با استفاده از روش های مختلفی انجام می شود و امکان به کارگیری آن ها در کنار دیگر روش های بهسازی (مکانیکی، فیزیکی/شیمیایی و تقویتی) وجود دارد.

بهسازی فیزیکی و شیمیایی خاک چیست؟
بهسازی فیزیکی و شیمیایی، روشی است که به منظور پایدارسازی توسط اعمال تغییرات بر روی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک یا مصالح خاکی مورد استفاده قرار می گیرد.

ترکیب مصالح با خاک، تزریق موادی نظیر دوغاب به درون خاک یا اعمال تغییرات حرارتی، از روش های متداول برای تغییر ساختار فیزیکی یا ترکیب شیمیایی خاک هستند.

تغییرات ناشی از به کارگیری این روش ها، به طور همیشگی باقی می مانند (به غیر از روش انجماد خاک).

به این ترتیب، ماده ای به وجود می آید که می تواند عملکرد مناسبی را در شرایط بارگذاری مورد انتظار داشته باشد.

در سال های اخیر، مطالعاتی بر روی «پایدارسازی زیستی» (Biostabilization) به وسیله روش های میکروبی انجام شده است که می توان آن ها را در گروه بهسازی شیمیایی قرار داد.

بهسازی سازه ای خاک چیست؟
بهسازی سازه ای خاک، روشی است که با استفاده از المان های سازه ای یا مصالح صنعتی، پایداری محیط خاکی را افزایش می دهد.

این روش می تواند با تقویت کننده هایی نظیر المان های کششی، میل مهار (میخکوبی و انکراژ)، مواد ژئوسنتتیک، مواد تحکیم کننده (معمولا شنی)، گابیون، توری و مواد پرکننده سبک مانند فوم پلی استایرن (یونولیت) اجرا شود.

به طور کلی، بهسازی سازه ای خاک یک رویکرد کاملا فیزیکی در نظر گرفته می شود. تقویت خاک با کاشت گیاهان نیز در این گروه قرار می گیرد.

با بررسی دقیق تر این روش ها، متوجه خواهید شد که نمی توان هر یک از آن ها را فقط به یکی از گروه های معرفی شده اختصاص داد.

در اغلب موارد، مشخصات و مزایای یک روش بهسازی به گونه ای هستند که باعث قرارگیری آن روش در گروه های مختلف و به کارگیری آن برای مقاصد متفاوت می شوند.

از این رو، همیشه مقداری همپوشانی های بین روش های مختلف و کاربری آن ها وجود خواهد داشت.

بهسازی خاک، حوزه ای وسیع با تکنولوژی ها، روش ها و فرآیندهای متنوع است.