تاریخچه بهسازی خاک

تاریخچه بهسازی خاک به چه دورانی بازمی گردد؟
بهبود خواص مهندسی خاک یا مصالح خاکی به منظور دستیابی به عملکرد مورد نظر، ایده جدیدی نیست.

برخی از اصول اولیه بهسازی خاک نظیر تراکم (افزایش چگالی)، آبکشی و اضافه کردن افزودنی ها به هزاران سال قبل باز می گردند.

گزارش هایی از به کارگیری چوب و کاه به همراه گِل برای ساخت خانه های کاه گلی در دوران باستان وجود دارد.

در آن دوران، ترکیب کاه و گِل، حصیر بافته شده، شاخه درختان و دیگر مواد گیاهی با خاک، از جمله روش هایی متداولی بودند که به منظور افزایش استحکام و ظرفیت باربری سازه های خاکی مورد استفاده قرار می گرفتند.

برخی از نوشته های تاریخی مربوط به تمدن چین بین سال های 3000 تا 2000 قبل از میلاد (حدود 4 تا 5 هزار سال پیش)، استفاده از ترکیب سنگ و الوار چوبی برای بهسازی خاک را توصیف کرده اند.

در حدود سال 600 میلادی (بیش از 1400 سال پیش)، از ترکیب آهک و خاک در ساخت «جاده آپیا» (Appian Way)، یکی از سازه های مشهور دوران امپراتوری روم، استفاده شد.

عملکرد این جاده در دوران مذکور بسیار عالی بود و اکنون نیز به طور کامل قابل استفاده است.

با پیشرفت علوم مهندسی، مواد دارای استحکام بالاتر و دوام بیشتر جای مواد قدیمی را گرفتند. با این وجود، اصول و مکانیزم بهسازی خاک تغییر خاصی نکرد.

حدود سال 1900 میلادی (1280 شمسی) در کشور مصر، تلاش هایی برای استفاده از مواد پرکننده به منظور کنترل تراوش سدهای وزنی خاکی صورت گرفت.

در این پروژه ها، به منظور کاهش نفوذپذیری بدنه سد، از ترکیب خاک با دانه بندی ریز و سنگدانه های درشت استفاده شد.

روش های مدرن بهسازی خاک، در دهه 1960 میلادی (دهه 1340 شمسی) و با معرفی روشی موسوم به «Reinforced Earth» برای ساخت دیوار حائل خودنگهدار توسعه یافتند.

اجزای اصلی به کار رفته در این روش، ورقه های فولاد گالوانیزه با شیارهای مخصوصی بودند که مقاومت جانبی دیوار در برابر فشارهای جانبی خاک را افزایش می دادند.

بسیاری از روش های بهسازی خاک، تاریخچه زیادی ندارند. به همین دلیل، مطالعات موردی کافی از این روش ها در اختیار نیست.

در نتیجه، برخی از روش های بهسازی به عنوان رویکردهای حاصل از ترکیب علم مهندسی و تکنولوژی های تجربی در نظر گرفته می شوند.

امروزه، رویکرد منطقی برای مواجهه با مسائل بهسازی خاک شامل سه مرحله زیر است:

• تعریف رفتار مورد انتظار از خاک برای کاربری مورد نظر.
• تشخیص هرگونه کمبود در رفتار خاک.
• طراحی و اجرای روش مناسب بهسازی خاک برای برطرف کردن کمبودهای موجود.

مراحل بالا ساده و واضح به نظر می رسند. با این وجود، این مراحل از اصول اولیه مطالعه محل پیشنهادی برای اجرای هر پروژه ای هستند.

علاوه بر این، روش های بهسازی خاک برای ترمیم سازه های موجود و بهبود خواص مکانیکی محل پروژه برای بازسازی سازه یا ساخت سازه جدید نیز در نظر گرفته می شوند.