رفتار زمین عبارت است از عکس العمل زمین در مقابل حفاری تمام مقطع تونل قبل از نصب سیستم های نگهدارنده است. نوع رفتار زمین در حفریات زیرزمینی در سه گروه شامل رفتارهای ناشی از نیروی وزن، رفتارهای ناشی از تنش های القایی و رفتارهای ناشی از وجود آب قرار می گیرند.
رفتار زمین به ویژگی توده سنگ و شرایط زمین شناسی محیطی که تونل در آن قرار گرفته بستگی دارد. اگر رفتار زمین به درستی پیش بینی شود، مشخصات پروژه به عنوان یک عامل کنترل کننده مورد استفاده قرار می گیرد. به عبارت دیگر انتخاب روش حفاری، تعیین بودجه و تهیه برنامه زمانی تونل باید بر اساس رفتار زمین و به گونه ای طراحی شود که مشخصات پروژه نقش بازدارند در وقوع مخاطرات را داشته باشد.
در تونل های سنگی، توده سنگ به عنوان مصالح اصلی در برگیرنده تونل، هم نقش یک عامل پایدار و ایمن کننده دارد و هم به عنوان مصالح ناپایدار ممکن است عامل وقوع مخاطرات باشد. بنابراین تعیین ویژگی های توده سنگ نقش مهمی در شناسایی رفتار زمین و مخاطرات مربوطه دارد.جهت و مقدار تنش های برجا، وجود آب زیرزمینی، وجود گازهای مضر، مکانیزم گسلش و نوع چین خوردگی کنترل کننده ویژگی زمین شناسی محیط دربرگیرنده توده سنگ است. ویژگی های توده سنگ و ویژگی های زمین شناسی محیط تعیین کننده رفتار زمین در حفاری تونل است.
در تونل سازی، زمین شناسی مهندسی تخصصی است که به مطالعه علوم زمین و بررسی ویژگی های زمین شناسی پرداخته و یافته های خود را به زبان مهندسی برای طراحان تونل ارائه می دهد. زمین شناسی مهندسی تعیین کننده رفتار زمین و هزینه های ساخت است. امروزه تأثیر زمین شناسی مهندسی در هزینه های ساخت برای کافرمایان، طراحان و پیمانکاران درک شده است. به طوری که تمهیدات و بررسی های زمین شناسی مهندسی جدیی برای سایت ها در نظر گرفته می شود.
هر تونل و حتی هر بخش از یک تونل ویژگی منحصر به فرد دارد. خطی بودن تونل ها، قرارگیری آنها در مقابل تغییرات باعث می شود تا تونل ها نسبت به سایر پروژه های عمرانی که بر روی زمین ساخته می شود به مطالعات زمین شناسی مهندسی جامع و کاملتری احتیاج داشته باشند.تجربه به دست آمده از ساخت تونل های سنگی در ایران، نشان می دهد که ساخت این حفریات زیرزمینی یکی از پرخطرترین فعالیت های در کشور بوده و با انواع مخاطررت زمین شناسی مهندسی مانند مچاله شدگی، راولینگ، جاری شدن زمین، برخورد با زمین های گسلی و کارستی، هجوم آب زیرزمینی، نشت گازهای مضر و تورم همراه بوده است.
وقوع این مخاطرات یک پروژه تونل سازی را از نظر ایمنی، سودمندی و حتی امکانپذیری تهدید می کند. تاخیر زیاد در برنامه زمانی پروژه و افزایش قابل ملاحظه هزینه ها از پیامدهای جدی مخاطرات در ساخت این حفریات زیرزمینی است. یکی از علل اصلی وقوع این مخاطرات عدم شناخت کافی از مخاطرات و عدم پیش بینی آن ها قبل از ساخت بوده است.این مطلب باعث شده تا تصمیم گیری درستی برای انتخاب روش مناسب حفاری انجام نشود. بنابراین برنامه زمانی پروژه و سرمایه تخصیص داده شده برای ساخت این تونل ها با واقعیت اختلاف زیادی داشته است.
عدم تطابق شرایط پیش بینی شده زمین در مطالعات و شرایط واقعی مشاهده شده در زمان حفاری یکی از چالش های اصلی در ساخت تونل های سنگی در ایران بوده است. این عدم تطابق به علت عدم کفایت یا عدم دقت در مطالعات زمین شناسی مهندسی است که خود ناشی از عدم توجه به اهمیت این مطالعات بوده است.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
