به منظور ایجاد هماهنگی در کارهای نظارت ناظران حقیقی و حقوقی رشته های مختلف ساختمان و ارسال گزارش های مراحل اصلی کار حاصل از بازدیدهای مکرر ناظران از عملیات اجرایی ساختمان به مرجع صدور پروانه ساختمان و سازمان استان، که باید بر اساس شرح خدمات مهندسان رشته های ساختمان انجام پذیرد.ناظران رشته های معماری، عمران، برق و مکانیک و ناظر هماهنگ کننده که یکی از ناظرین رشته های معماری یا عمران همان کار خواهد بود، توسط سازمان استان تعیین و به صاحب کار، شهرداری و مجری ساختمان معرفی می شوند.
ناظر هماهنگ کننده هر ساختمان باید گزارش پایان هر یک از مراحل اصلی کار خود و سایر ناظران را وفق مفاد ماده 23 آیین نامه ماده 33 و ترتیبات تبصره همین ماده به شرحی که در ذیل این بند ذکر می شود به مرجع صدور پروانه ساختمان و سازمان استان تسلیم نموده و چنانچه در حین اجرای ساختمان با تخلفی برخورد نماید و یا سایر ناظران به او اعلام دارند مراتب را به سازمان استان و مرجع صدور پروانه ساختمان اعلام نماید.
کنترل کفایت اطلاعات موجود در نقشه های سازه، گودبرداری و روش ها و مشخصات داده شده مصوب مرجع
صدور پروانه ساختمان برای نظارت بر عملیات اجرایی.کنترل اقدامات الزامی انجام شده قبل از برچیدن ساختمان موجود.کنترل اخذ مجوزهای لازم و مطالعه و مندرجات آن ها.کنترل بررسی وضعیت ساختمان ها و تأسیسات مجاور و تأسیسات شهری توسط سازنده.مطالعه گزارش ژئوتکنیکی و شناسایی خاک و کسب اطلاعات لازم از آن برای کنترل اجرای ساختمان.کنترل وضعیت پیاده شدن نقشه پی و انطباق آن نقشه های مصوب.
کنترل انجام وظیفه سازنده درباره انطباق خاک محل با فرضیات مندرج در گزارش ژئوتکنیکی و شناسایی خاک و نقشه های مصوب و در صورت لزوم اعلام مغایرت به مرجع صدور پروانه ساختمان.کنترل صحت کارهای سازنده (پیمانکار) در پی کنی شامل موقعیت، عمق استقرار، ابعاد، شکل، آماده کردن کف، زه کشی پی ها
کنترل صحت کارهای سازنده (پیمانکار) در قالب بندی ها شامل موقعیت و آماده سازی، امتداد، پایداری و مقاومت، محل قالب ها، ابعاد و فاصله بازشوها و پاکسازی نهایی آن ها.کنترل صحت کارهای سازنده (پیمانکار) در میلگردگذاری شامل تمیزی میلگردها و عاری بودن آنها از مواد زائد نظیر رنگ و زنگ، قطر، طول، خم، وصله، پوشش، موقعیت، تعداد، پایداری، نحوه به هم بستن و حداقل فاصله آزاد میلگردها، فاصله لازم برای پوشش بتن، لقمه و خرک ها.
کنترل صحت کارهای سازنده (پیمانکار) در طرح و نحوه اختلاف بتن و نحوه حمل و نقل (شامل جدا نشدن اجزای بتن، زمان حمل)، ریختن و جا دادن بتن (شامل درجه حرارت هوا، استفاده از وسایل مناسب، یکنواختی در بتن ریزی، عملکرد مداوم، آماده کردن سطوح تماس بتن، ارتفاع سقوط، چگونگی ریختن در قالب ها، ضخامت لایه ها، شرایط آب و هوایی) کنترل صحت کارهای سازنده (پیمانکار) در متراکم کردن، پرداخت سطوح نهایی، نگهداری، حفاظت و عمل آوری بتن و زمان مناسب باز کردن قالب ها.دستور نمونه گیری به منظور انجام آزمایش های لازم درباره بتن، فولاد و سایر مصالح ساختمانی بر اساس الزامات مقررات ملی ساختمان، اخذ نتایج آزمایش ها و بررسی آنها و تحویل آنها به مهندس ناظر هماهنگ کننده.کنترل ترازهای نهایی و انطباق آنها با نقشه ها و مشخصات مصوب.
کنترل نوع فولادهای مورد استفاده در سازه و انطباق آنها با نقشه ها و مشخصات مصوب.کنترل میل مهارها (شامل تعداد، اندازه، خم، محل، طول قسمت رزوه، فاصله نسبت به هم و نسبت به محور ستون، پوشاندن رزوه).کنترل صفحه ستون ها (شامل ابعاد، به منظور قرار گرفتن، تراز و رقوم، محل سوراخ ها، اندازه سوراخ ها، اندازه اتصالات، زیرسازی).کنترل نحوه ساخت ستون ها (محل ساخت ستون ها، سالم بودن نیم رخ ها، نوع و نمره صحیح آنها، مشخصات جوش، ابعاد و فاصله تسمه ها، نوع ورق ها و ابعاد آنها، رواداری انحنا و پیچیدگی، برون محوری جان، گونیا بودن بال).
کنترل نصب ستون ها (استفاده از وسایل مناسب، محل دقیق نصب، مهار کافی، تمیز بودن انتهای ستون و کف ستون، رعایت جزئیات اتصال، رواداری های تابیدگی کف ستون، گونیا بودن اتصال کف ستون، شاغولی بودن ستون، وصله ستون ها).کنترل نحوه ساخت و نصب تیرها (هندسه برش در تیر لانه زنبوری، کنترل اعوعاج، پرکردن جان تیر در محل های لازم، نصب ورق های تقویتی لازم، کنترل نیم رخ ها، رعایت جزئیات اتصال).کنترل بادبندها (محل نیم رخ ها، صفحه اتصال، نحوه اتصال).کنترل اجرای سقف ها (تیرها، تیرچه ها، نوع آجر یا سفال یا پلی استایرن، خیز تاق ضربی، ملات یا بتن مورد استفاده، فاصله تیرچه ها، اتصالات تیرچه ها، مهار سقف، قالب بندی).
کنترل نحوه انجام جوشکاری (دستگاه ها و لوازم مناسب، ابعاد و اندازه ها، محل جوشکاری، نحوه اجرای جوشکاری، دستور انجام آزمایش های جوش حسب مورد و اخذ نتایج آزمایش ها و بررسی آنها و تحویل آنها به مهندس ناظر هماهنگ کننده).کنترل نحوه اجرای اتصالات پیچ و مهره ای (کیفیت مصالح، اندازه و محل سوراخ ها، مقدار کفایت سفت کردن پیچ ها).کنترل قالب بندی، میلگردگذاری و بتن ریزی، متراکم کردن، پرداخت سطح روئی، حفاظت، نگهداری و عمل آوری و نحوه اجرای بتن در تمامی بخش های سازه بتنی اعم از تیرها، ستون ها، اتصالات و دیوارها مانند موارد مذکور قبلی کنترل اجرای صحیح شناژها اعم از فلزی یا بتنی با لحاظ موارد پیش گفته در این شرح خدمات و محل آنها.
کنترل رعایت جزئیات اجرایی دیوارهای باربر (شامل کیفیت مصالح، راستا، عایق کاری، شاغولی بودن، نصب درها و پنجره ها، صاف بودن سطح نهایی)کنترل رعایت جزئیات اجرایی دیوارهای داخلی و خارجی بنا و انطباق آن با نقشه ها و مشخصات فنی به ویژه از نظر الزامات سازه ای و لرزه ای کنترل جرئیات اجرایی پشت بام (شامل ابعاد و اندازه ها، رقوم، شیب بندی، آب روها، عایق کاری مصالح و جزئیات اجرایی)
در همه این موارد، همه چیز بستگی به نظر مهندس ناظر ساختمان دارد و او باید تصمیم بگیرد و مسئولیت تصمیماتش را نیز بپذیرد. او باید با اتخاذ روش صحیح تفکر و تفکر مبتنی بر پیدا کردن راه حل ( تفکر مهندسی) بهترین روش را برگزیند.مطابق مقررات ملی ساختمان، اجرای ساختمان باید به دست مجری انجام شود. مهندس ناظر باید بر کار مجری نظارت کند. اما متاسفانه، در حال حاضر بسیاری از پروژه ها فاقد مجری هستند و یا مجری آن ها صوری است. در این شرایط وظایف مهندس ناظر ساختمان دو چندان است.