مقاوم سازی لرزه ای اجزای غیرسازه ای

در بهسازی و مقاوم سازی لرزه ای اجزای غیرسازه ای موجود ذکر برخی موارد به شرح زیر لازم است.

• اجزاء غیرساز ه ای قدیمی معمولاً با کدها و استانداردهای قدیمی طراحی شده اند. بنابراین تراز زلزله طرح و شکل پذیری این اجزاء نسبت به اجزاء جدید بسیار کمتر است.
• با توجه به اینکه هدف از مقاوم سازی، محافظت لرزه ای اجزاء غیرسازه ای موجود است، بهبود شرایط آن برای این که تمام ضوابط آیین نامه های طراحی را تأمین کند، بسیار مشکل است.
• در هنگام مقاوم سازی باید تمام ظرفیت های واقعی جزء غیرسازه ای در نظر گرفته شود.

روش های بهسازی

بهسازی اجزای غیرسازه ای باید از طریق روش های تأیید شده و براساس رده بندی جزء و سطح عملکرد مورد انتظار به انجام رسد.

• بهسازی اجزای غیرسازه ای حساس به شتاب برای سطح عملکرد، از طریق حفظ موقعیت جزء صورت گیرد. حفظ موقعیت جزء به صورت مهاربندی، متصل سازی، ایجاد تکیه گاه یا دیگر روش های تأیید شده به منظور جلوگیری از تغییر مکان جزء در طول زلزله است.
• بهسازی اجزای غیرسازه ای برای سطح عملکرد گیرد. علاوه بر این، باید خدمت رسانی این تجهیزات در خلال و پس از زلزله حفظ شود.
• بهسازی اجزای غیرسازه ای حساس به جابه جایی، از طریق تأمین شکلپذیری کافی برای جزء، علاوه بر حفظ موقعیت آن انجام می شود. شکلپذیری بالا امکان تحمل جابه جایی های لرز ه ای محاسبه شده را به جزء می دهد.

جایگزینی

جایگزینی به معنی برداشتن کامل جزء و تکیه گاه های آن و جایگزینی آن با جزء جدید است. به عنوان مثال برداشتن پانل های نمای خارجی و نصب تکیه گاه ها و پانل های جدید به جای آنها.

تقویت

تقویت اجزای غیرسازه ای شامل ترمیم و اضافه کردن اعضا و مصالح به جزء به منظور افزایش مقاومت آن در مقابل نیروهای زلزله است. به عنوان مثال، اضافه کردن اعضای تقویتی به تکیه گاه عضو برای جلوگیری از کمانش آن.

تعمیر

تعمیر اجزای غیرسازه ای شامل تعمیر و برطر ف سازی همه قسمت ها یا اعضای آسیب دیده جزء به منظور برآورده شدن معیارهای پذیرش است. به عنوان مثال، بعضی از اتصالات زنگ زده روکش پانل های بتنی پیش ساخته بدون جایگزینی کل پانل می توانند تعمیر شوند.

مهاربندی

مهاربندی اجزاء غیرساز ه ای شامل افزودن اعضاء و اتصالاتی است که به منظور تأمین مهار داخلی جزء و یا مهار آن به سازه ساختمان به کار گرفته می شوند. به عنوان مثال، سقف های کاذب معلق می توانند با اضافه کردن مهاربندی های قطری و میله های قائم بهسازی شوند.

متصل سازی

متصل سازی اجزاء غیرسازه ای شامل روش هایی است که عمدتاً اجزاء را به صورت مکانیکی به سازه و یا اجزاء نگهدارنده متصل می سازند. اتصال رایج به کار رفته در اجزاء غیرساز ه ای، پیچ کردن پایه ها به کف بتنی سازه است. تکیه گاه ها و اتصالات اجزاء مکانیکی و الکتریکی باید براساس اصول مهندسی پذیرفته شده طراحی شوند. بعضی از پیشنهادات درباره اتصال اجزاء غیرسازه ای به سازه اصلی بشرح زیر است.

• ادوات اتصال و پایه هایی که بارهای لرزه ای را منتقل می کنند، باید از مصالح مناسب ساخته شده و براساس استانداردهای معتبر طراحی شوند.
• اجزاء اتصال مدفون در بتن باید قادر به تحمل نیروهای رفت و برگشتی باشند.
• آویزهای میله ای کوتاهتر از 30 سانتی متر می توانند به عنوان تکیه گاه لرزه ای در نظر گرفته شوند. این اعضا باید طوری اجرا شوند که لنگر خمشی در آنها به وجود نیاید.
• بست های اصطکاکی نباید در اتصالات مهاری (anchorage) مورد استفاده قرار گیرند.
• مهارهای انبساطی نباید برای اجزای مکانیکی با قدرت بیشتر از 10 اسب بخار مورد استفاده قرار گیرند.
• در مهارهای (Drilled and grouted-in-place) تحت نیروهای کششی باید از سیمان منبسط شونده یا گروت اپوکسی منبسط شونده استفاده شود.
• اجزائی که بر روی سیستم های جداکننده ارتعاشی قرار دارند، باید در هر جهت افقی دارای ضربه گیر یا کم کفنر باشند. برای این اجزاء نیروی طراحی در نظر گرفته می شود.
• برای اتصالات پیچی به کف های صفحه فلزی که سخت کننده در آنها به کار رفته باشد، باید از واشر استفاده نمود.

ضوابط تجهیزات روشنایی
در مورد تجهیزات روشنایی، علائم روشن شده با نور، پنکه های سقفی و اجزاء دیگر که به داکت ها یا لوله ها متصل نبوده و توسط زنجیر یا به طرق دیگر از سازه آویزان هستند و می توانند به طور آزاد نوسان کنند، با تأمین شرایط زیر، نیاز به تکیه گاه (قید) لرزه ای اضافی ندارند.در صورتی که این اجزاء توانایی تحمل شرایط و بارهای زیر را داشته باشد:

• 3 برابر بار سرویس (عملیاتی)، به صورت بار ثقلی
• 1/4 برابر وزن سرویس آن اجزاء به صورت قائم و رو به پایین همراه با نیروی افقی مساوی 1/4 برابر وزن سرویس.

جهت بار افقی باید طوری انتخاب شود که بحرانی ترین حالت و در نتیجه محافظه کارانه ترین حالت را نتیجه دهد.تجهیز با اجزاء سایر سیستم ها و قطعات سازه ای در حین نوسان برخورد نکند.اتصال به سازه اجازه حرکت در صفحه افقی را بدهد.

ضوابط اتصال لوله ها به تجهیزات

در مورد اتصال لوله ها به تجهیزات، در صورتی که اتصال لوله به تجهیزات و محلی از جداره تجهیز که لوله به آن متصل می شود صلب باشد، نیروی منتقل شده به تجهیز در محل اتصال شدیداً افزایش می یابد. در نظر نگرفتن انعطاف (Flexibility) جداره تجهیز باعث کاهش پریود ارتعاشی سیستم می شود که بسته به طیف طرح مورد استفاده می تواند سبب نیروهای طراحی کوچک تر و یا در موارد خاصی بزرگ تر شود.

به علت اینکه این انعطاف به صورت توامان بر روی جابه جایی سیستم خط لوله و نیروهای وارد بر آن تأثیر قابل توجهی دارد، کاهشی یا افزایشی بودن اثر آن به آسانی قابل تشخیص نیست. بنابراین لازم است در محل اتصال خط لوله به تجهیزات، قابلیت ارتجاعی تجهیز در مد لسازی لحاظ شود. میزان سختی کل تجهیز به سختی خمشی تجهیز و تکیه گاه آن بستگی دارد.