پلیمرهای مورد استفاده به عنوان زمینه در کامپوزیت های زمینه پلیمری

پلی استر

یک رزین ترموست است که از واکنش پلیمریزاسیون مابین یک الکل دو یا چند عاملی با یک کربوکسیلیک اسید دو یا چند عاملی ایجاد می شود. استحکام مکانیکی، مقاومت شیمیایی این پلیمر به عامل پختکننده وابسته بوده و سرعت پخت آن با کاتالیزور قابل کنترل است. دما نیز نقش تعیین کننده ای بر سرعت و زمان پخت دارد. البته برخی از آنها دمای ℃ 250 را نیز تحمل می کنند.

کارایی اغلب پلی استرها در دمای ℃ 80 مداومت حضور در این دما و دماهای بالاتر موجب افت خواص می شود. عمدتاً در کامپوزیت های زمینه پلیمری تقویت شده با الیاف شیشه از رزین پلی استر استفاده می کنند. در موردکاربرد الیاف شیشه به همراه رزین پلی استر باید از ژل کوت مناسب استفاده کرد تا از نفوذ رطوبت به فصل مشترک الیاف و رزین جلوگیری کرد.

اپوکسی

منشا به دست آمدن آن از رزین اپوکسید است. از آنجا که واکنش پخت آنها در دمای کم و فشار پایین میسر است لذا فرآیند تولید ساده ای دارند. کامپوزیت هایی که زمینه آنها اپوکسی است دارای چگالی کم و خواص مطلوبی برای صنایع هوا فضا هستند و بسیاری از کامپوزیت های کربن دارای چنین زمینه ای هستند. چند لایه های رزین اپوکسی از اهمیت فوق العاده ای در صنایع هواپیما سازی برخوردارند.

بسیاری از قطعات ساختاری از جنس الیاف کربن و رزین اپوکسی جایگزین آلیاژهای فلزی شده اند و نتایج مطلوبی را نیز داشته اند. همچنین از این رزین به همراه الیاف آرامید در ساخت موتور راکت و کپسول های تحت فشار به روش رشته پیچی استفاده می شود. علاوه بر آن، رزین های اپوکسی به طور وسیعی به همراه الیاف و ساختارهای لانه زنبوری برای ساخت ملخ های هلیکوپتر استفاده می شود.

فنولیک

این ماده از واکنش بین یک فنول و آلدئید به دست می آید. مکانیزم واکنش بین فنول و فرم آلدئید هنوز به طور کامل شناخته شده نیست با این وجود این مشخص است که واکنش شروع توسط فعال شدن حلقه های بنزنی با گروه های هیدروکسیل صورت می گیرد. حلقه های فنول دارای سه رادیکال آزاد هستند، بنابراین امکان ایجاد اتصال عرضی وجود دارد. این رزین ها معمولاً کدر هستند و رنگ آنها از کهربایی کم رنگ و قهوه ای تا سیاه تغییر می کند. این رنگ تیره ی آنها، کاربردشان را محدود می کند.

این رزین ها، جز رزین های با کاربرد عمومی محسوب می شوند و در اشکال پولک، فیلم مایع و پودر موجود هستند. این رزین ها دومین رتبه را در بین رزین های گرما سخت پرمصرف دارند. رزین های فنولیک به دلیل تفاوت های فیزیکی و شیمیایی اجزا، خواص متنوعی را در بر می گیرند. کاربردهای مرسوم از این مواد عبارتند از سازه های عایق برای ولتاژهای بالا، چرخ دنده ها، ….همچنین از فنولیک ها به عنوان چسب پوشش و لایه برای قطعات قالبگیری استفاده می شود.

آمین

دسته ی دیگری از رزین ها، آمین ها هستند که از مونومرهای اوره و فرمالدئید به دست می آیند. با اتصال فرمالدئید در زنجیره اتصال عرضی پدید می آید.

پلی آمیدها

پلی آمید ها که کولار یکی از آنهاست پودری شکل هستند. به منظور مصرف در کامپوزیت ها ابتدا در یک حلال حل می شوند و سپس از آنها قطعه ساخته می شود و در ادامه حلال را خارج می کنند. کولار می تواند تا حدود ℃ 4000 را تحمل نماید و علت آن وجود زنجیره های آروماتیک در استخوان بندی اصلی زنجیره های آن است.

پلی اتراترکتون

کامپوزیت های گرما سخت - تقویت شده با الیاف معمول - استحکام و سفتی بالایی از خود نشان می دهند ولی رفتار شکننده ای دارند. این رزین ها امکان جذب مقادیر بالایی انرژی بدون تخریب و صدمه و کاهش استحکام را ندارند. حتی ضربه های با سرعت پایین می تواند کاهش شدیدی در استحکام فشاری این مواد ایجاد نماید. اخیراً کامپوزیت های با زمینه ی گرما نرم توسعه یافته اند.

شناخته شده ترین آنها کامپوزیت الیاف کربن و رزین پلیاتراترکتون است. پلی اتراترکتون یک پلیمر حلقوی است و در دمای اتاق و سرعت پایین کرنش قادر به تغییر شکل پلاستیک و رسیدن به کرنش شکست تا 100٪ است. کامپوزیت های بر پایه پلی اتراترکتون با فرآیند قالبگیری فشاری ساخته می شوند. محصولات نهایی کیفیت بسیار خوبی دارند و دارای حداقل حباب و سطح نهایی بسیار خوب هستند.

رزین وینیل استر

این رزین ها محصول واکنش رزین های اپوکسی با اسید های غیر اشباع اتیلنی هستند. به جز حالات خاص، معمولاً رزین های مینیل استر دارای انتهای غیر اشباع هستند. این انتها می تواند واکنش شبکه ای شدن را انجام دهد و نیز می تواند پلیمریزاسیون زنجیره های وینیل استر را انجام دهد. آنها را به تنهایی با واکنش رادیکال آزاد پخت نمود و یا در مونومری مانند استایرن حل نمود و رزین مایع به دست آورد. در این صورت وینیل استر را می توان مانند رزین پلی استر استفاده نمود.

رزین های وینیل استر خواص چقرمگی و مقاومت شیمیایی بسیار بهتری نسبت به رزین های پلی استر دارند. زنجیر اصلی اپوکسی سازنده وینیل استر موجب پیدایش چقرمگی و ازدیاد طول کششی بالاتر می شود. جرم مولکولی رزین های وینیل استر به انتخاب نوع اپوکسی به کار رفته بستگی دارد. به این دلیل استحکام کششی، ازدیاد طول، نقطه نرمی، ، و واکنش پذیری رزین نهایی توسط جرم مولکولی و ساختار اولیه تعیین می شود.