آسفالت های حفاظتی

آسفالت های حفاظتی نوعی از رویه سازی آسفالتی است که در سطح راه های شنی یا آسفالتی اجرا می شود. ضخامت این نوع رویه سازی، حداکثر 25 میلیمتر است و لذا جزو لایه باربر روسازی راه محسوب نمی شود و عملکرد ساز ه ای ندارد. در آسفالت های حفاظتی از قیرهای محلول، قیرآبه ها یا قیرهای خالص با کندروانی کم استفاده می شود.

دامنه کاربرد آسفالت های حفاظتی

آسفالت های حفاظتی برای غیر قابل نفوذ کردن بستر راه، جلوگیری از گرد و غبار، افزایش تاب سایشی و لغزشی راه و نیز بهسازی موقت رویه های موجود آسفالتی و بتنی مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع رویه سازی به علت سرعت و سهولت اجرا و نیاز محدود به ماشین آلات و تجهیزات آسفالتی، در مقایسه با آسفالت گرم، بسیار مقرون به صرفه است. کاربرد انواع آسفالت های حفاظتی در صورت استفاده از قیرهای معمولی (بدون مواد افزودنی) به ترافیک سبک و متوسط محدود می شود و هریک نیز به منظور خاصی اجرا می شود.

انواع آسفالت های حفاظتی

آسفالت های حفاظتی به شرح زیر تقسیم بندی و هر یک به منظور خاصی مورد استفاده قرار می گیرد.

• آسفالت های سطحی یک یا چند لایه ای
• سیلکت ها یا اندودهای آب بند
• غبارنشانی و روغ نپاشی راه (جهت جلوگیری از گرد و غبار و تثبیت راه های خاکی)

آسفالت های سطحی یک یا چند لایه ای

پخش قیر روی سطح آماده شده شنی راه که بلافاصله روی آن سنگدانه های شکسته و تمیز و با دانه بندی معین پخش شود آسفالت سطحی یک لایه ای و چنانچه دو یا سه بار اجرا شود، دو یا سه لایه ای نامیده می شود. ضخامت آسفالت یک لایه ای، معادل میانگین کمترین ضخامت سنگدانه های مصرفی است. معمولاً حداکثر اندازه اسمی سنگدانه های مصرفی در هر لایه از آسفالت سطحی چند لایه ای، نصف حداکثر اندازه اسمی سنگدانه های لایه قبلی است.

مواد قیری

در آسفالت های سطحی از قیرآبه ها، قیرهای محلول و قیرهای خالص با کندروانی کم می توان استفاده کرد. قیر مناسب برای شرایط متفاوت جوی - ترافیکی و بر حسب نوع مصالح مصرفی، ویژگی های کلی زیر را دارد.به اندازه کافی روان است و بعد از پخش، پوششی یکنواخت و همگن در سطح راه ایجاد می کند. به علاوه به اندازه کافی غلیظ است تا ضخامت این پوشش ثابت بماند و به تناسب شیب عرضی و طولی مسیر در سطح راه جاری نمی شود.

بعد از پخش، کندروانی لازم و کافی را برای اندود کردن یکنواخت سنگدانه هایی که روی آن پخش می شود، تامین می کند.در صورت مصرف قیرهای محلول و یا قیرآبه ها، به ترتیب مواد حلال و یا آب آن در سرعت مناسب تصعید و تبخیر می شود تا چسبندگی لازم بین سنگدانه ها و قیر پخش شده تأمین شود.بعد از تصعید مواد فرار و تکمیل عملیات تراکم، سنگدانه ها را در بستر قیری سطح راه فرو می نشاند و از حرکت و جابه جایی آنها در مقابل ترافیک جلوگیری می کند.وقتی که به مقدار پیش بینی شده پخش می شود، در برابر تغییرات دمای محیط و شرایط ترافیکی محور، موجب قیرزدگی نمی شود و در سطح راه تغییر شکل به وجود نمی آید.

سنگدانه ها

سنگدانه های مصرفی در آسفالت سطحی یک یا چند لایه ای از شن شکسته یا سنگ کوهی شکسته و یا روباره کوره های آهنگدازی تهیه می شود. مصالح باید مقاوم، سخت و مکعبی بوده و فاقد دانه های سست، شکننده و کلوخه های خاکی، پوشش و اندودهای لای، رس و گرد سنگ باشد.سنگدانه ها باید عاری از هر گونه آلودگی، پوشش خاکی و موادی که مانع چسبیدن قیر به سنگدانه ها می شود، بوده و در صورت لزوم قبل از مصرف شسته یا توسط هوای فشرده تمیز شوند.

رابطه انتخاب نوع قیر و سنگدانه ها

انتخاب قیر بر حسب شرایط آب و هوایی منطقه صورت می گیرد. برای یک منطقه آب و هوایی معین، معمولاً هر قدر سنگدانه های مصرفی درشت تر باشد از قیرهای با کندروانی بیشتر استفاده می شود.

اندودهای آب بند

اندودهای آب بند اجرای آسفالت های حفاظتی بر روی انواع رویه های آسفالتی یا بتنی موجود، به منظور آب بندی، افزایش خاصیت نفوذناپذیری، اصلاح آسیب دیدگی های سطحی، بهسازی موقت و افزایش عمر بهره برداری آنها را شامل می شود.

انواع اندودهای آب بند

اندودهای آب بند به شرح زیر تقسیم بندی می شوند.

• اندودهای سنگدانه ای
• اندودهای ماسه ای
• اندودهای قیری بدون سنگدانه
• اسلاری سیل یا دوغاب قیری
• میکروسرفیسینگ

اندود آب بند سنگدانه ای

اجرای آسفالت سطحی یک یا چند لایه ای بر روی انواع رویه های آسفالتی و یا بتنی، اندود آب بند سنگدانه ای یا سیلکت سنگی نام دارد.

اندودهای آب بند قیری بدون سنگدانه

این اندودها با پخش قیر بر روی بستر آسفالتی و یا بتنی موجود، بدون مصرف سنگدانه ها و نظیر اندودهای سطحی(نشریه شماره 101) اجرا می شود. اندود قیری برای پر کردن فضاهای خالی و ترک ها و خلل و فرج های سطحی رویه آسفالتی و احیای مواد قیری آن به کار می رود.

قیرآبه ها در اجرای اندود قیری قبلاً به نسبت تعیین شده توسط دستگاه نظارت با آب رقیق شده و سپس مصرف می شوند. مقدار مصرف با توجه به وضعیت سطح بستر موجود آسفالتی (زبری زیاد یا کم) از 850-400 گرم در متر مربع تغییر می کند. حدود مصرف قیرهای محلول 500-250 گرم در متر مربع است.

غبارنشانی و روغن پاشی

پخش قیر در سطح راه های شنی و خاکی از ایجاد گرد و غبار جلوگیری کرده و در عین حال به عنوان یک پوشش حفاظتی و سطحی موجب تثبیت و تحکیم بستر راه و کاهش نفوذپذیری آن در برابر نزولات جوی می شود.

میکروسرفیسینگ

میکروسرفیسینگ، آسفالت سرد حفاظتی ریزدانه ای است که از اختلاط ماسه صد در صد شکسته و خوب دانه بندی شده با قیرآبه کاتیونیک پلیمری اصلاح شده، فیلر، آب و در صورت لزوم افزودنی های کنترل کننده جهت تنظیم زمان شکستن قیرآبه تهیه می شود و منشاء اولیه آن اسلاری سیل است. این مخلوط آسفالتی سرد به عنوان یک قشر حفاظتی- ترمیمی در کلیه معابر شهری، راه های اصلی، بزرگراه ها، آزادراه ها با سرعت زیاد و ترافیک سنگین و فرودگاه ها با هدف آب بندی سطحی، پرکردن درزها، ترک ها و شیارهای طولی جای چرخ ها، اصلاح قیرزدگی و شن زدگی، افزایش تاب لغزشی، پرکردن فضاهای خالی و چاله های کم عمق، اصلاح ناهمواری های سطحی و نهایتاً پیشگیری از گسترش خرابی ها و افزایش قابلیت خدمت دهی آنها با ضخامت های متغیر و بیشتر از 12/5 میلیمتر اجرا می شود.

که باید در شرایط دمای محیط 24 درجه سانتیگراد و در رطوبت نسبی 50 درصد، یک ساعت بعد از پخش، ضمن تبخیر آب امولسیون و سفت شدن مخلوط آسفالتی به روی ترافیک گشوده شود. این سیستم برای راه ها و معابری توصیه می شود که روسازی آنها از توان سازه ای کافی برخوردار بوده و آسیب دیدگی های آن سطحی باشد. میکروسرفیسینگ برای رویه های بتنی و سنگی نیز بکار می رود.