به دلیل فراوانی مصالح طبیعی در برخی مناطق، استفاده از این مصالح در اجرای کارهای عمرانی رواج زیادی دارد. سنگ از جمله مصالحی است که در ساخت دیوارها از آن استفاده می شود. عیب عمده سنگ عایق حرارت نبودن آن است. برای بهره بردن از مزیت فراوانی و رفع عیب آن، نوعی دیوار با نام دیوار نیمه سنگی اجرا می شود. بتن و آجر دو نوع از مصالحی هستند که، سازگاری زیادی با سنگ داشته و در کنار آن قابل استفاده هستند.
دیوار نیمه سنگی متشکل از سنگ و بتن
این دیوار نیمه سنگی به صورت ترکیبی اجرا می شود، به این ترتیب که قسمتی از دیوار که در معرض دید (نما) قرار دارد، با سنگ ساخته می شود، و قسمت پشت آن که به عنوان نمای دوم یا پشت کار، مطرح می شود، با بتن ساخته می شود.اصول کلی استفاده از سنگ و بتن در دیوار نیمه سنگی به شرح زیر است:
سنگ های مورد نیاز در این دیوار نیمه سنگی را باید از جنس سنگ های سخت، و همساز با بتن و ملات ماسه سیمان، انتخاب کرد.سنگ ها باید به صورت کله و راسته (حداقل یک سنگ کله برای 2 سنگ راسته) به کار برده شوند. اختلاف ریشه سنگ های راسته، باید دست کم 15 سانتیمتر باشد، تا قسمت سنگی دیوار بتواند با قسمت بتنی آن قفل و بست شود.
ضخامت دیوار نیمه سنگی باید دست کم 60 سانتیمتر باشد ولی به طور استثنایی می توان ضخامت این دیوار را تا 55 سانتی متر کاهش داد.ملات مورد نیاز برای دیوارسازی در قسمت سنگی دیوار باید حتما ملات ماسه سیمانی از نوع 1:6 بوده، و حداقل مقدار سیمان آن مطابق با عیار سیمان مصرفی در کارهای ساختمانی باشد.
نحوه اجرای دیوار نیمه سنگی نیمه بتنی
طرز اجرای دیوار نیمه سنگی، تابع ارتفاع سنگ است. با این توضیح که بعد از نصب هر رج سنگی، بلافاصله پشت آنها را در قالب بتن ریزی کرده و ویبره می کنند. بنابراین اجرای بخش سنگی و بتنی دیوار، همزمان انجام خواهد شد. بدیهی است که در بتن ریزی دیوار نیمه سنگی باید کلیه مسائل مربوط به بتن ریزی رعایت شود.هر بافتی از سنگ که برای دیوار و نمای آن انتخاب می شود، باید در اجرا با اصول و مقررات همان بافت سنگی، مطابقت داشته باشد.
حسن بزرگ دیوار نیمه سنگی این است که، به علت وجود قالب و بتن ریزی، در مخارج ساخت دیوار و زمان اجرای آن صرفه جویی می شود و بسیاری از بافت های سنگی را می توان در بخش سنگی آن، اجرا کرد. این دیوارها از مقاومت حرارتی و استحکام خوبی برخوردار هستند و به همین دلیل به عنوان بهترین دیوارهای ترکیبی سنگی شناخته شده اند. این امتیاز ناشی از سازگاری سنگ با بتن است. برای اجرای این دیوارها نیز می توان از انواع نماهای دیوارهای سنگی استفاده کرد.
بدیهی است که این دیوار نیمه سنگی را برای تحمل بارهای وارده باید به طور دقیق محاسبه کرده و ضخامت بخش های سنگی و بتنی آن را تعیین کرد (در محاسبه، هر دو قسمت سنگی و بتنی را به عنوان عامل باربر در نظر می گیرند).
این دیوار نیمه سنگی با ترکیبی از سنگ و آجر، ساخته می شود، به این ترتیب که قسمت نما با سنگ ساخته شده و قسمت پشت آن، با آجر ساخته می شود.اصول کلی استفاده از سنگ و آجر در این گونه دیوار نیمه سنگی به قرار زیر است:
بسته به ارتفاع آجر مصرفی، ارتفاع سنگ ها باید ضریب صحیحی از ارتفاع آجر+یک بند ملات باشد، با فرض ارتفاع 6 سانتیمتری برای آجر، به عبارت دیگر ارتفاع سنگ مصرفی باید مضربی از عدد هفت منهای یک (یک سانتیمتر ملات روی سنگ) باشد:
h=(n×7)-1
بنابراین، ارتفاع سنگ ها می تواند 13، 20، 27، 34 و 41 سانتی متر در نظر گرفته شود. ارتفاع سنگ ها را نباید از 13 سانتیمتر کمتر انتخاب کرد و بهتر است از 34 سانتی متر بیشتر نشود، تا وزن سنگ از حد قبول و عملی، تجاوز نکند.