بررسی میزان تولید آهن آلات جهانی طی سال های اخیر

صنعت آهن آلات عامل موثر در رشد و توسعه کشورهای پیشرفته و در حال توسعه محسوب می شود. به طوری که مصرف آن یکی از معیارهای توسعه یافتگی است.

زیرا این محصول گزاره اصلی تمامی صنایع، فعالیت های ساختمانی و زیر بنایی است. 

و به تبع آن صادرات فرآورده های فولاد آن کشورها علی رغم افزایش مصرف فولاد به دلیل نیاز به این کالای اساسی در صنایع و سرمایه گذاری های زیربنایی، به کشورهای دیگر که دارای عدم مزیت نسبی در تولید فولاد هستند، افزایش یافته لذا سهم تولید فولاد این کشورها زیاد شده است.

محورهای عمده و اصلی در بررسی ساختار صنعت آهن آلات عبارتند از:
نگاهی به تاریخچه صنعت، جایگاه صنعت فولاد در اقتصاد کشور، بررسی الگوی مصرف فولاد، بررسی نهاده های عمده و اصلی مورد نیاز صنعت فولاد کشور شامل سنگ آهن، زغال سنگ، گاز طبیعی، برق یا آب و … نیازهای حمل و نقل صنعت، اهمیت مکان یابی برای واحدهای فولاد و بررسی تکنولوژی تولید، باید به این نکته اشاره کرد که حدود 5 درصد از ارزش افزوده صنعت مربوط به صنعت آهن آلات بوده است.

آمار تولید جهانی آهن آلات:
مصرف عمده آهن آلات در کشورهای پیشرفته مربوط به مصارف صنعتی است در حالی که در کشور ما الگوی مصرف فولاد نشان می دهد که مصرف بخش ساختمان در سال های گذشته قسمت عمده مصرف فولاد را تشکیل داده است.

همچنین مقادیر قابل توجهی از منابع سنگ آهن و زغال سنگ و سایر مواد اولیه مورد نیاز صنعت فولاد در کشور وجود دارد.

وجود منابع انرژی نیز برای صنعت آهن آلات که یک صنعت انرژی بر است فرصت مناسبی را به وجود می آورد. حمل و نقل نیز از نیازهای اساسی توسعه صنعت فولاد محسوب می گردد.

هر دو روش تولید فولاد، کوره بلند و احیا مستقیم در صنعت فولاد کشور به کار گرفته شده است که روش احیا مستقیم چنانچه مقایسه ای صورت گیرد دارای امتیازات بیشتری است.

از دیدگاه اقتصاد خرد بررسی عرضه و تقاضای صنعت نقش بسیار تعیین کننده ای دارد.

برای مطالعه مدل های تقاضا در صنعت فولاد لازم است که در مدل های سنتی با توجه به الگوی مصرف داخلی تجدید نظر به عمل آید.

مراحل رشد تولید جهانی فولاد خام (از سال 1950 تا سال 2010):
بررسی سناریویی نشان می دهد که در شرایط خوشایند تقاضای بالقوه آهن آلات نسبت به سطح فعلی مصرف چشمگیر بسیار زیاد می باشد.

بررسی روند مصرف سرانه و مقایسه آن با متوسط مصرف سایر کشورهای نیز موید این مطلب می باشد.

از دیدگاه عرضه، سازماندهی صنعت نشان می دهد که تولید در انحصار چند تولیدکننده مشخص خواهد بود گرچه در اداره واحدهای فولادسازی کشور دولتی است.

تخمین توابع عرضه نشان می دهد که در شرایط فعلی صنعت، بازدهی صعودی ای نسبت به مقیاس وجود دارد.

همچنین بررسی برخی از شاخص های اقتصادی نشان دهنده گرایش به انحصار در صنعت می باشد.

تحلیل هزینه - فایده صنعت نشان می دهد که از دیدگاه بخش خصوصی با توجه به معیارهای نرخ بازده ساده، نرخ بازده داخلی و دوره برگشت سرمایه، عملکرد گذشته صنعت مطلوب نبوده است.

حجم سرمایه گذاری مورد نیاز در احداث واحدهای فولادسازی و وابسته به آهن آلات نیز نسبت به ابعاد سرمایه گذاری کشور بالاست.

مراحل رشد تولید جهانی فولاد خام (از سال 1950 تا سال 2015):
در این شرایط و با توجه به محدودیت های قانونی فعالیت بخش خصوصی در صنعت فولاد کشور در صورتی که اصلاحات قابل ملاحظه ای برای بهبود شاخص های مالی و بهره وری صنعت صورت نپذیرد و همچنین با توجه به حجم بالای سرمایه مورد نیاز، بدون مشارکت طرف خارجی این صنعت با دشواری های فراوانی مواجه خواهد بود.

با وجود این تحلیل هزینه - فولاد اجتماعی حکایت از آن دارد که تأثیرات صنعت آهن آلات با توجه به شاخص های کلان اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بیشتری نسبت به شاخص های فوق الذکر برخوردار است.

شاخص اشتغال به تنهایی شاخص مناسبی برای ارزیابی واحدهای فولادسازی نمی باشد و از این لحاظ، صنعت برتری چندانی ندارد.

اما از دیدگاه صرفه جویی ارزی و ارزش زایی ثانویه صنعت فولاد نسبت به صنایع منتخب از وضعیت مساعدتری برخوردار است. در مجموع فعالیت واحدهای فولادسازی از نظر اجتماعی مثبت تلقی می گردد.

روند ماهانه تولید فولاد خام کشور چین، سایر کشورها و جهان:
از دیدگاه توسعه اقتصادی کشور و با توجه به استراتژی های اصلی توسعه اقتصادی شامل استراتژی جایگزینی وارداتی، توسعه صادرات و استفاده از منابع اولیه طبیعی، صنعت فولاد پس از بخش انرژی کشور از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

اشاره به اهمیت بخش معادن در سال های اخیر و وجود منابع اولیه طبیعی مورد نیاز فولاد در کشور نیز توسعه این صنعت را اجتناب ناپذیر می سازد.

سخن اینکه اهمیت فراوان محصولات فولادی در اقتصاد کشور، خواص منحصر به فرد فولاد و نداشتن جانشین مناسب به طور کلی و اهمیت فولاد در صنایع نظامی، توسعه زیربناهای اقتصادی و نیاز به فولاد از این ناحیه به طور خاص و بسیاری موارد دیگر در کنار ضرورت های اقتصادی می تواند نشانگر اهمیت توسعه واحدهای فولادسازی کشور باشد.