بتن پیش تنیده چیست؟
«بتن پیش تنیده» (Prestressed Concrete)، یکی دیگر از انواع پرکاربرد بتن آرمه در پروژه های عمرانی بزرگ است که امکان اعمال تنش های مشخص درون اعضای سازه ای و مقابله با شرایط بارگذاری پیش بینی شده را فراهم می کند.
مصالح مورد استفاده در این نوع بتن، با قرار گرفتن در یک وضعیت پیش بارگذاری، قادر به تحمل بارهای بیشتر هنگام قرارگیری در شرایط سرویس دهی خواهند بود.
بتن پیش تنیده طی اعمال یکی از فرآیندهای پیش تنیدگی یا پس تنیدگی بر روی کابل ها/تاندون های آلیاژ فولادی ساخته می شود.
بتن مسلح پیش تنیده:
ساخت بتن مسلح پیش تنیده، با اعمال تنش کششی به المان های فولادی توسط جک های هیدرولیکی، قالب بندی و بتن ریزی در اطراف المان های تحت کشش انجام می گیرد.
سپس، بتن شروع به جمع شدن و گیرش می کند. با گذشت زمان کافی و رسیدن بتن به مقاومت فشاری مورد نظر، المان های تحت کشش به آرامی از جک های هیدرولیکی آزاد می شوند.
پیوند به وجود آمده بین فولاد و بتن، از برگشت المان های تحت کشش به طول اولیه خود جلوگیری می کند. این مکانیزم با القای تنش فشاری درون بتن، استحکام سازه را بهبود می بخشد.
روش پیش تنیدگی، اغلب در بتن مسلح پیش ساخته مورد استفاده قرار می گیرد.
بتن مسلح پس تنیده:
بتن مسلح پس تنیده یا «بتن پس تنیده» (Post-Tensioned Concrete)، طی فرآیندی مشابه و برعکس بتن پیش تنیده ساخته می شود.
اعمال پیش تنیدگی در این نوع بتن پس از گیرش کامل صورت می گیرد. پس تنیدگی، برای اعمال پیش تنیدگی در محل اجرای پروژه (بتن ریزی برجا) یا اتصال چندین بلوک پیش ساخته کاربرد دارد.
در این روش، امکان جانمایی کابل ها/تاندون ها پیش از بتن ریزی وجود دارد. با این وجود، با قرار دادن المان های فولادی درون محفظه مخصوص، از پیوند فولاد و بتن جلوگیری می شود.
پس از گیرش کامل بتن، جک های هیدرولیکی، المان های فولادی را تحت کشش قرار می دهند. با رسیدن تنش به مقدار مورد نظر، انتهای المان ها مهار شده و به منظور جلوگیری از خوردگی، توسط دوغاب سیمانی درزبندی می شوند.
سیستم مورد استفاده برای مهاربندی کابل های پس تنیده به اعمال تنش منفرد یا گروهی هر رشته بستگی دارد.
مزایا و معایب بتن پیش تنیده:
از مزایای اصلی بتن آرمه پیش تنیده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مهم ترین محدودیت های بتن مسلح پیش تنیده عبارت هستند از: