در بیشتر الک ها، بذر توسط نیروی وزن از سوراخ های الک عبور می کند. دانه های درشت سریعاً و به راحتی از سوراخهای بزرگ عبور می کند هر چند سطح الک ساکن باشد. هنگام الک کردن ذرات ریز سطح الک بایستی به طرق مختلف مرتعش شود. روش های مرسوم عبارتند از، چرخاندن یک سیلندر (الک استوانه ای) حول محور افقی و الک مسطح مرتعش یا گردشی.
سرند (گریزلی): سرند یک وسیله ساده شامل شبکه های ساخته شده از میله های فلزی است که معمولاً شیبدار ساخته می شود و مواد از میان آن عبور داده می شود. مسیر جریان مواد موازی محور میله ها است. میله ها معمولاً به صورتی شکل داده می شوند که قسمت بالا عریض تر از پائین آنهاست. این وسیله اغلب یک تسمه فلزی بدون انتهاست به گونه ای که مواد درشت تر در انتها (روی) آن باقی میماند در حالی که مواد ریزتر از درون سوراخ های آن عبور می کنند. در چنین حالتی طول میله ها عمود بر جهت جریان مواد است. سرند برای جداسازی مواد درشت و بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد.
الک های چرخان یا جداکننده های استوانه ای
الکهای چرخان به صورت استوانهای هستند که حول محور طولی خود میچرخد. دیواره استوانهای از صفحه فلزی مشبک یا شبکههای سیمی متصل به یک شاسی ساخته شده است که مواد هنگام چرخیدن الک از سوراخهای آن عبور می کنند. محور استوانه در امتداد خودش شیبدار است و تغذیه از یک طرف و تخلیه نیز از طرف دیگر صورت میپذیرد. عمل جداسازی ذرات توسط شبکه های کوچک تر الک که در قسمت تغذیه است صورت می گیرد و هر چه به طرف دیگر حرکت می کنند سوراخ ها بازتر می شوند.
این نوع جداسازها دارای جثه کوچک و شکل ساده می باشند و مسئله ارتعاش در آنها وجود ندارد، اما ظرفیت درجه بندی های استوانه ای کمتر از نوع ارتعاشی با اندازه یکسان است. اگر چه این نوع وسیله به صورت دقیق جداسازی را انجام می دهد، اما هنگام استفاده از مواد تر و شکننده به خوبی کار نمی کنند، همچنین مواقعی که درجه بندی مواد هدف نهایی است، استفاده از آن باعث سایش خود به خود در مواد می شود.
سرعت چرخش الک در حدی است که مواد از کف الک مسافتی به اندازه شعاع استوانهای را طی کنند و سپس شروع به غلتیدن نمایند. شیب درجه بندهای استوانه ای برای مواد دانه ای خشک حداکثر تا حدود 221 میلیمتر به ازای هر متر طول الک در نظر گرفته می شود. ظرفیت و راندمان این الک ها با تغییر سرعت و شیب آن تغییر می کند. سطح مؤثر الک (نه سطح کل استوانه) با ضرب کردن طول استوانه در 0/33 قطر محاسبه می شود.
الکهای لرزشی(رفت و برگشتی)
الکهای لرزشی مثل الکهای ارتعاشی دارای صفحات مستطیل شکل شیبداری هستند که مواد روی آن در جهت شیب حرکت می کنند. حرکت الک در یک خط مستقیم به صورت رفت و برگشتی است. گرچه گاهی به این الکها، الکهای مرتعش نیز میگویند، اما برخلاف الکهای مرتعش مواد را نمیغلتاند، مگر الکهایی که دارای سطوح پله پله ای با سوراخ های متفاوت برای جداکردن اندازه مختلف مواد در طول الک هستند. الک های لرزشی به طور وسیع به صورتترکیبی از الک و انتقال دهنده برای بسیاری از انواع مواد فله ای مورد استفاده قرار می گیرند.