عایق های مصالح ساختمانی:
در برخی موارد مصالحی که برای ساخت بنا به کار می روند به طوری ساخته می شوند که خود عایق حرارتی باشند مانند انواع بتن سبک که عبارتند از:
بتن سبک منبسط:
این بتن حاوی درصد حجمی زیادی از سنگ دانه سبک است و هوادار یا کف دار نیز شده است.
بتن سرباره اسفنج شده:
در این بتن از سرباره اسفنج شده کوره بلند ذوب آهن به عنوان سنگ دانه استفاده می شود.
بتن سلولی:
سلولی واژه عمومی برای ماده ای است که حاوی تعداد زیادی سلول های کوچک هوا باشد.
بتن سلولی حدود 0.5 گرم بر سانتی متر مکعب وزن مخصوص دارد و در برابر حرارت تا 400 درجه سانتی گراد مقاومت می کند.
از این بتن در قسمت های خارجی ساختمان و نیز روی تأسیسات و لوله ها استفاده می شود.
عایق های مدرن (نانو عایق ها):
پدیده نانوتکنولوژی در ارتباط با تغییر خصوصیت مولکولی مواد در جهت ارتقا کیفی آن ها می باشد.
در واقع با به کارگیری روش هایی فواصل بین مولکول ها یا اتم های مواد را کاهش داده که با حفظ ویژگی های اصلی آن ها، خواص جدیدی از جمله سختی، عایق بودن و شفافیت را ایجاد می نماید.
عایق های حرارتی نانو مواد جدیدی از فناوری نانو هستند که محافظ و عایق حرارتی مناسبی در مقابل هر سه نوع انتقال گرما (هدایت، همرفت و تابش) می باشند.
با این ویژگی که می توان از آن ها به راحتی در ساختمان های در دست بهره برداری نیز استفاده نمود و هیچ گونه تغییر ظاهری در ترکیب ساختمان ایجاد نمی کنند.
این عایق ها دارای کمترین میزان انتقال حرارت در میان تمام عایق های موجود بوده و به علت مایع بودن، قابلیت اجرا بر روی تمامی سطوح، به وسیله هر نوع ابزار رنگ آمیزی (قلم مو، غلتک، اسپری و …) را دارند.
دیگر خواص نانو عایق ها عبارتست از:
نکات حائز اهمیت در عایق کاری حرارتی ساختمان:
اولین اقدام برای عایق کاری حرارتی ساختمان انتخاب عایق حرارتی مناسب و سازگار با شرایط محل مورد استفاده است.
هنگام انتخاب عایق علاوه بر توجه به خواص حرارتی آن، چند نکته مهم زیر را نیز باید مورد نظر قرار داد:
در مکان هایی که امکان آتش سوزی وجود دارد استفاده از مصالح قابل احتراق مجاز نیست.
در صورت لزوم استفاده از این مصالح باید آن ها را به مواد ضد آتش آغشته کرد. باید یادآورد شد که گونه بندی واکنش در برابر آتش از دو جنبه حائز توجه است.
مشارکت در آتش سوزی:
بعضی از مصالح از جمله فوم پلی استایرن به شدت در گسترش دامنه آتش مشارکت نموده و فرایند آن را سرعت می بخشند.
مقاومت در برابر گسترش حریق:
این جنبه از گونه بندی عملکرد مصالح تعیین کننده توانایی یک عنصر ساختمانی در شرایط حریق و ممانعت از سرایت آن به فضاهای هم جوار است.
بنابراین لازم است که از عایق هایی در ساختمان استفاده شود که علاوه بر عدم مشارکت در آتش سوزی و حفظ مقاومت ایستایی ساختمان، از سرایت شعله به بخش های دیگر و ایجاد خسارت بیشتر جلوگیری به عمل آورند.
هنگام انتخاب عایق، علاوه توجه به اثر آتش بر آن، باید اثر آب و رطوبت بر عایق رطوبتی و حرارتی نیز مورد توجه قرار گیرد. زیرا ضریب هدایت حرارت در محیط مرطوب 25 برابر محیط خشک است.
پس از انتخاب عایق مناسب، اقدام به نصب آن می شود. عایق حرارتی می تواند از داخل، خارج و یا به صورت لایه ای در میان عناصر ساختمانی اجرا شود.
عایق کاری از خارج، اینرسی حرارتی ساختمان را به حداکثر می رساند و سبب می گردد که نوسان های دمای داخل ساختمان کاهش یابد و تنظیم دما به سادگی انجام پذیرد.
این روش برای ساختمان های با استفاده مداوم (مسکونی و…) بسیار مناسب است. عایق کاری از داخل اغلب برای ساختمان های با استفاده منقطع (اداری و …) توصیه می شود.
نکات عایق کاری ساختمان:
عایق ها در صورتی درست عمل می کنند که به طور صحیح نصب شده باشند. رعایت موارد زیر کمک می کند که بهترین کارایی از عایق های نصب شده گرفته شود.
عایق ها هرگز نباید فشرده شوند. عایق باید پس از نصب همان ضخامت اولیه خود را داشته باشد در غیر این صورت مقاومت حرارتی آن کاهش می یابد. در برخی از عایق های آزاد مقدار مقاومت حرارتی متناسب با تراکم عایق است نه ضخامت آن.
مقاومت حرارتی این عایق ها ممکن است پس از مدتی تا 20 درصد کاهش یابد. لذا باید از نصب کننده عایق تضمین گرفت.
عایق کاری باید به طور کامل روی تمام سطح انجام شود. چراکه اگر تنها 5 درصد از سطح خالی بماند ممکن است تا 50 درصد از کارایی عایق کاسته شود.
در صورتی که از لایه های ضد رطوبت برای عایق حرارتی استفاده می شود باید توجه داشت که پیوستگی عایق و قشر ضد رطوبت آن حفظ شود.
از عایق های آزاد در سقف هایی که شیب زیادی دارند استفاده نشود.
عایق های انباشتی یا پر کردنی معمولا برای سقف ها مناسبند. هنگام استفاده از این عایق ها باید حتی الامکان سطح صاف و ضخامت یکنواختی از آن ها به وجود آید.
چنانچه عایق های تخته ای یا ورقه ای در دو یا چند لایه اجرا شوند جهت قرار گرفتن عایق در هر لایه باید عمود بر لایه زیرین باشد.
روی سطوح پلی استایرن نباید از رنگ های روغنی استفاده کرد زیرا خطر آتش سوزی را افزایش می دهند.
اطراف کابل های برق و لوازم الکتریکی را نباید عایق کرد.نباید در فاصله کمتر از 9 سانتی متر فن های خروجی عایق نصب کرد.
در فاصله کمتر از 2.5 سانتی متر از حباب های لامپ و سرپیچ آن ها عایق نصب نشود.
مصالح نصب عایق ها ترجیحا غیر فلزی انتخاب گردند تا موجب افزایش ضریب انتقال حرارت نشوند. در صورت لزوم استفاده از آن ها حتما باید پوشش مناسب داشته باشند.