بازار فولاد ایران

تولید و مصرف فولاد:
فولاد یکی از کالاهای اساسی و پرکاربرد در هر کشور است. همچنین فولاد از جمله کالاهایی است که می تواند به توسعه کشورهای در حال توسعه کمک نماید.

اگر کشورها بتوانند برآورد مناسبی از میزان مصرف آهن آلات خود داشته باشند، می توانند سیاست های مناسبی را به منظور توسعه یا رشد این صنعت اتخاذ نمایند.

نمودارهای زیر به ترتیب مصرف سرانه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را نشان می دهد.

همان طور که از ارقام مربوط به سرانه مصرف مشخص است هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه سرانه مصرف آهن آلات در بین کشورها متفاوت است.

اما آنچه مسلم است آن است که در میان کشورهای ر حال توسعه کشورهایی وجود دارند که مصرف سرانه بسیار اندکی دارند (هند و مصر) در حالی که سطح مصرف سرانه در کشورهای توسعه یافته حداقل 200 کیلوگرم و بیشتر می باشد.

بنابراین هرچند مصرف سرانه شاخصی از میزان توسعه یافتگی است اما برای این شاخص نمی توان مرزبندی مشخصی ارائه نمود.

هرچند این واقعیت نیز وجود دارد که کشورهای با سطح سرانه مصرف اندک از سطح توسعه یافتگی کمی نیز برخوردار باشند.

عوامل موثر بر مصرف فولاد:
مصرف آهن آلات تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد. یکی از مهم ترین عواملی که بر مصرف فولاد موثر می باشد، رشد اقتصادی است.

به بیان دیگر رشد اقتصادی که ماحصل رشد و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در بخش ها و فعالیت های اقتصادی است هم به عنوان عامل قادر به اثرگذاری بر مصرف آهن آلات خواهد بود و هم در نقش معلول به واسطه رشد بخش های مختلف از رشد مصرف فولاد تأثیر می پذیرد.

از این رو به منظور برآورد میزان وابستگی میان رشد اقتصادی کشور و رشد مصرف فولاد در ایران از ضریب همبستگی پیرسن استفاده شده است.

اگر مصرف آهن آلات به دو گروه مصرف محصولات طولی و تخت تقسیم شود می توان اثر عوامل مختلف بر هر گروه را با جزئیات بیشتری بررسی نمود.

به عنوان مثال، با توجه به کاربرد بیشتر محصولات طولی در ساخت و ساز، در نظر گرفتن عوامل موثر بر ساخت و ساز می تواند تحلیل مناسبی را در اختیار قرار دهد تا بتوان فراز و فرودهای محصولات طولی در بازه مورد نظر را با دقت بیشتری بررسی نمود.

همچنین محصولات تخت با کاربردی که در صنایع گوناگون مانند خودروسازی دارند می توانند مورد بررسی دقیق تری قرار گیرند. در ادامه به بررسی عوامل موثر بر هر نوع محصول فولادی پرداخته می شود.

عوامل موثر بر مصرف محصولات تخت:
محصولات تخت در صنایع مختلف کاربرد دارند. این محصولات از خودروسازی گرفته تا کنسروسازی مورد تقاضا هستند و رونق و رکود صنعت می تواند تقاضا برای این محصولات را تحت تأثیر قرار دهد.

به منظور آنکه ارتباط میان مصرف محصولات تخت و صنعت در ایران مشخص شود، ارزش افزوده بخش صنعت و تولید خودرو به عنوان شاخص هایی از بخش صنعت انتخاب شده و ارتباط آماری آن ها با مصرف محصولات تخت در کشور بررسی شده است.

بهش صنعت یکی از کانون های مهم مصرف محصولات تخت فولادی در ایران می باشد. بررسی آماری انجام شده نیز موید همین مطلب است.

نکته ای که می توان به مطلب مذکور اضافه نمود آن است که افت و خیزها در مصرف محصولات تخت در طی زمان با شدت بیشتری نسبت به رشد ارزش افزوده بخش صنعت رخ داده است.

در خصوص ارتباط میان مصرف محصولات تخت و تولید خودرو در کشور ضریب همبستگی میان این دو متغیر 0.6 برآورد شده است.

عوامل موثر بر مصرف محصولات طولی:
محصولات طولی فولادی نیز در حوزه های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند.

این محصولات بیشتر در ساخت و ساز استفاده می شوند و به همین خاطر بررسی آماری که بتواند نوسانات بخش مسکن را نشان دهد می تواند تحلیل مناسبی از نوسانات مصرف محصولات طولی ارائه دهد.

به همین خاطر از میزان متراژ خانه های شهری به عنوان یک متغیر جایگزین از بخش مسکن بهره گرفته شده است.

از طرف دیگر دولت نیز یکی از بازیگران مهم در بازار مصرف محصولات طولی است. دولت ها با تقاضاهایی که برای پل سازی، سدسازی و خدماتی از این قبیل دارند منجر به افزایش مصرف این نوع محصولات می شوند.

به همین علت در نظر گرفتن بودجه عمرانی محقق شده دولت می تواند تصویری مناسب از تقاضای محصولات طولی ارائه دهد.

بررسی آمار متراژ ساختمان های شهری ساخته شده و مصرف محصولات طولی نشان دهنده ارتباط بالای این دو بخش است به گونه ای که ضریب همبستگی این دو متغیر برابر با 0.82 است.

همان طور که بیان شده است بودجه عمرانی دولت می تواند نشان دهنده وضعیت تقاضا برای محصولات طولی توسط دولت باشد.

انتظار بر آن است که با افزایش بودجه تحقق یافته عمرانی میزان تقاضا برای این محصولات افزایش یافته باشد ولی در واقع علی رغم افت و خیز بودجه عمرانی، مصرف محصولات طولی روند کاهنده ای را دنبال نموده است.