به طور کلی داربست ها از دو قسمت عمده لوله داربست و بست داربست تشکیل می گردد.
انواع لوله های سنگین و سبک و بست داربست تک پیچ و دو پیچ بسته به نوع داربست در نصب آن مورد استفاده قرار می گیرد.
در ادامه به مهم ترین اجزای تشکیل دهنده این سازه خواهیم پرداخت:
1 - لوله داربستی:
لوله های داربستی عموما شامل دو نوع گالوانیزه و فولادی می باشد.
همچنین این لوله ها در دو نوع درزدار و بدون درز در بازار موجود بوده که نوع بدون درز آن از ایمنی بیشتری برخوردار است.
مشخصات فنی این لوله ها شامل موارد زیر است:
وزن 27-6.4 کیلوگرم (لازم به ذکر است که وزن لوله داربستی به مواردی از جمله طول لوله و نوع ماده به کار رفته در آن بستگی دارد. لوله های فولادی دارای وزن بیشتری می باشد)
کفشک پایه:
جنس این محصول از چوب می باشد و در زیر کفشک های فلزی داربست در سطوح ناهموار قرار داده می شود.
ابعاد کفشک پایه به طول 60 سانتی متر، عرض 25-22.5 سانتی متر و ضخامت 6.3-3.8 سانتی متر می باشد.
کفشک فلزی:
این کفشک از جنس فلز بوده و در قسمت انتهایی لوله داربست بر روی کفشک پایه قرار می گیرد.
تخته داربست:
این محصول در دو نوع فلزی و چوبی در بازار موجود می باشد. این محصولات در دو اندازه 6 و 4 متری تولید می شود و ضخامت آن مابین 6.3-3.8 سانتی متر است.
مغزی:
این محصول برای اتصال لوله های داربست مورد استفاده قرار می گیرد.
کاور (روپوش):
وظیفه این محصول پوشش قسمت بیرونی اتصال دو سر لوله های داربست می باشد.
2- بست داربست:
انواع بست داربست:
همان طور که ذکر شد داربست ها سازه های موقت می باشند که در محل ساخت و ساز مونتاژ گردیده و پس از اتمام کار باز می شوند.
این سازه ها از دو عضو اصلی تشکیل می شوند:
بست های داربست فلزی شکل های مختلفی دارد و کاربرد آن ها در اتصال لوله داربست به یکدیگر و به تکیه گاه داربست است.
میله شکافدار اتصال:
این بست برای طویل کردن دو لوله داربست در ساخت این سازه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
بست لوله های افقی:
این بست برای اتصال دو لوله افقی با زاویه 90 درجه مورد استفاده قرار می گیرد.
پایه قابل تنظیم:
این بست به جداره داخل پایین لوله متصل می گردد و توسط این محصول ارتفاع پایه داربست را می توان تنظیم کرد.
صفحه زیر ستون:
این محصول صفحه مربعی پایه داری بوده که جهت توزیع بار از قسمت پایین ستون بر روی تکیه گاه استفاده می شود.
نردبان:
نردبان آلومینیومی برای دسترسی به طبقات بالای داربست مورد استفاده قرار می گیرد. طول استاندارد نردبان داربست حدود 6 متر بوده و بایستی با زاویه 75 درجه نصب گردد.
جک داربست:
جک داربست برای ثابت کردن سکوی داربست به محلی ثابت مورد استفاده قرار می گیرد.
چرخ داربست متحرک:
این چرخ ها در داربست های متحرک مورد استفاده قرار می گیرند.
سیم مخصوص داربست:
این محصول از جنس گالوانیزه بوده و برای بستن تخته های داربست به لوله داربستی مورد استفاده قرار می گیرد.
بالابر:
بالابر همان گونه که از نامش مشخص است برای بالا بردن تجهیزات داربست استفاده می شود.
نکاتی که در هنگام اجرای داربست باید به آن توجه کرد:
چنانچه ارتفاع ساختمان مذکور کم باشد در قسمت های داخلی از داربست های کوتاه و با وزن کم استفاده می گردد.
حداکثر ارتفاع مجاز این داربست ها حدود 3 متر می باشد. در ساختمان های بلند از داربست هایی با ارتفاع زیاد استفاده می شود.
در این سازه ها از لوله هایی فولادی با قطر 5 سانتی متر و ضخامت حدود 4 میلی متر استفاده می گردد. برای وصل کردن لوله داربست در این سازه ها از بست داربست استفاده می گردد.
یکی از نکات ایمنی که در هنگام کار با داربست لازم است رعایت شود استفاده از کفش های غیر لغزنده می باشد.
همچنین در هنگام کار بایستی از کمربند ایمنی استفاده گردد. ورود و خروج به سکوی کار نیز بایستی از طریق راه های ایمن صورت گیرد. نردبان ورودی به سکوی کار نیز بایستی به طور مطمئن به سکوی کار متصل گردد.
لازم به ذکر است که حدود 20 درصد خسارات ناشی از این سازه در هنگام نصب و برداشت آن می باشد. بنایراین فراهم کردن سکوی کار مناسب برای کارگر از الزامات مهم نصب داربست می باشد.
همچنین اگر تخته های داربست به خوبی با طناب یا تسمه متصل نشوند به آسانی لیز خورده و موجب خسارات جدی در حین ساخت و ساز می گردد. بنابراین بازرسی تخته ها پیش از نصب از الزامات ایمنی این سازه ها است.
بارگذاری بیش از حد بر روی داربست ها نیز موجب خمش زیاد تخته ها می گردد. بارگذاری بار زیاد بر روی این سازه در نهایت منجر به واژگونی داربست ها می گردد.
عدم تنظیم سکوها و سکوهایی بدون میله های محافظ نیز از عواملی است که منجر به آسیب های جبران ناپذیر در هنگام نصب این سازه ها می گردد.
همچنین باید توجه داشته باشید که در هنگام نصب داربست ها با خطوط الکتریکی بالای آن ها تماس پیدا کرده و ممکن است سبب خسارت گردند. بنابراین این مساله پیش از نصب داربست باید به خوبی بررسی گردد.