زانویی
زانویی (Elbow) از مهم ترین اتصالات به کار رفته در سیستم های پایپینگ است. این اتصالات جهت تغییر مسیر لوله کشی استفاده می شوند. زانویی ها معمولاً دارای انواع 90 درجه و 45 درجه هستند که می توانند جریان را در سیستم پایپینگ، به اندازه زاویه های مذکور تغییر دهند.هنگامی که دو لوله متصل به زانویی با یکدیگر هم سایز نباشند از زانویی های کاهنده استفاده می شود. زانویی کاهنده در واقع دارای اندازه های متفاوتی در سایز ورودی و خروجی است که سر کوچک تر آن به لوله کوچک تر وصل می شود.
شعاع زانویی در واقع شعاع دایره ای است که زانویی یک قطاع از این دایره است. زانویی ها دارای دو نوع شعاع کوتاه و شعاع طولانی هستند که در نوع اول شعاع زانویی برابر با قطر اسمی لوله است و در نوع دوم شعاع زانویی 1.5 برابر قطر اسمی لوله است. برای برخی سیستم های پایپینگ از جمله سیستم های انتقال پودر و ذرات معلق جهت اطمینان بیشتر از سیستم و عدم افت فشار بالا در مسیر جریان که سبب تشکیل رسوبات و انسداد مجرا می شود، لازم است تا شعاع زانویی 10 برابر قطر اسمی لوله در نظر گرفته شود.
سایز زانویی ها با توجه به ابعاد لوله ها متغیر است و معمولاً سایز آنها با قطر خارجی زانویی و به صورت NPS بیان می گردد. جنس زانویی ها هم عموماً بسته به جنس لوله است. زانویی ها میتوانند بسته به شرایط مختلف سیستم و سیال عبوری از درون لوله و ابعاد و فشار خط لوله از طریق روش های مختلفی به لوله متصل شوند که برخی از این روش ها عبارتند از: اتصال رزوه ای، اتصال فلنجی، اتصال نر و مادگی، اتصال پرسی حرارتی، اتصال با چسب و…
سه راهی و چهار راهی
هدف از به کارگیری سه راهی ها (Tee) و چهارراهی (Cross) ایجاد انشعاب در مسیر لوله کشی می باشد. سه راهی ها معمولاً برای حالتی به کار برده می شوند که بخواهیم از مسیر اصلی لوله یک انشعاب فرعی جدا کنیم که دو راه آن به خط لوله اصلی و مسیر سوم به انشعاب متصل می شود.خروجی سوم سه راهی میتواند دارای قطر کمتر و یا بیشتری نسبت به دو خروجی هم راستا باشد و همچنین میتواند در جهت عمود بر راستای اصلی خط لوله و یا با زاویه 45 از خط اصلی باشد.
چهارراهی ها دارای چهار مجرای مختلف عبور جریان هستند که باهم زاویه 90 درجه می سازند. این اتصالات شامل سه ورودی و یک خروجی و یا برعکس یک ورودی و سه خروجی هستند. همچنین گاهی از مسیر اصلی یک لوله دو انشعاب گرفته می شود. بسته به کاربرد مورد انتظار از سیستم می تواند در مسیر هر کدام از خروجی ها شیر نصب شود تا بتوان میزان جریان عبوری از هریک از انشعابات را کنترل کرد و در صورت لزوم مسیر آنها را مسدود نمود.
کاهنده ها
کاهنده ها (Reducer) به منظور اتصال دو لوله با سایز و سطح مقطع متفاوت به هم استفاده می شوند. جریان ورودی به این اتصالات هنگامی که از سمت بزرگ تر وارد شود به هنگام خروج از سمت کوچک تر دچار افت فشار و افزایش سرعت می شود و برعکس در صورتی که از سمت باریک تر وارد شود هنگام خروج دچار افزایش فشار و افت سرعت می شود.کاهنده ها دارای دو نوع متحدالمرکز (Concentric Reducer) و خارج از مرکز (Eccentric Reducer) هستند.
نوع متحد المرکز به صورت هم محور با هر دو لوله نصب می شود و قطر آن رفته رفته کاهش می یابد که این امر می تواند سبب تجمع هوا و ایجاد پدیده کاویتاسیون و آسیب دیدن سیستم شود. در نوع خارج از مرکز کاهنده ها یک لبه کاهنده کاملاً به موازات لبه دو لوله است و کاهش قطر تنها در یک طرف کاهنده و به صورت غیر تدریجی و ناهمگون انجام می شود. در این نوع از کاهنده ها امکان تجمع هوا و کاویتاسیون وجود ندارد. از معایب این کاهنده ها ایجاد افت فشار و تلاطم بیشتر در مسیر جریان است.
از کاهنده ها در سیستم های پنوماتیک، سیکل های تبرید (نوع خاص اجکتور) و صنایع شیمیایی به طور گسترده استفاده می شود. این اتصالات در اندازه های مختلفی موجود هستند و از انعطاف پذیری اجرایی بالایی در سیستم لوله کشی برخوردار می باشند.
کوپلینگ
کوپلینگ (Coupling) ها نوعی اتصال هستند که از آنها برای متصل کردن دو لوله هم سایز استفاده می شود. این نوع اتصال ها آب بندی مناسبی ایجاد می کنند و میزان نشتی را به طور محسوسی کاهش می دهند. کوپلینگ ها در مواقعی که لوله دچار خوردگی و یا آسیب دیدگی شده است استفاده می شوند تا نشتی سیستم برطرف شود. همچنین از آنها به جای اتصالات جوشی یا فلنجی برای اتصال دو لوله استفاده می شود.نوع اتصال کوپلینگ ها معمولاً رزوه ای است. کوپلینگ ها در تمام سایزهای مختلف لوله ها موجود هستند و شامل انواع جنس های ABS، مس، برنج، نیکل-کروم، فولاد گالوانیزه، کربن استیل، فولاد ضد زنگ، پلاستیک، PVC و… می باشند.
اتصال Union
اتصالات Union دارای ساختاری تقریباً مشابه کوپلینگ ها هستند با این تفاوت که Union ها را می توان به راحتی در هر زمانی که بخواهیم از سیستم جدا کنیم در حالی که این کار برای کوپلینگ ها چندان ساده نیست.نوع اتصال Union ها به صورت اتصال نر و ماده است و از این رو جدا کردن آنها از هم ساده است. عموماً یک پوشش گالوانیزه بر روی این اتصالات استفاده می شود تا از هرگونه خوردگی روی آنها جلوگیری شود.
اتصال اولت Olet
اتصالات اولت (Olet) زمانی استفاده می شوند که اتصالات با اندازه های مناسب برای کاربرد مورد نظر ما وجود نداشته باشند. اگر اندازه لوله ورودی و خروجی باهم متفاوت باشد باید از اولت استفاده کرد. انواع مختلفی از اولت ها وجود دارد که عبارتند از:
درپوش Plug و Cap
از درپوش ها به منظور مسدود کردن مسیر جریان استفاده می شود. مسدود کردن مسیر از این رو اعمال می شود که گاهاً با انجام تغییرات در نقشه لوله کشی و احداث یک سیستم جدید، لازم است تا بعضی مسیرهای سیستم قدیمی بسته یا به اصطلاح کور شود. همچنین هنگام انجام تعمیرات و بازرسی در سیستم لازم است تا مسیر لوله مسدود شود تا جریان به بیرون نریزد که در این مواقع هم استفاده از درپوش ها لازم است.نوع اتصال درپوش Plug به لوله معمولاً به صورت رزوه ای یا نر و مادگی است که درپوش اتصال نر و لوله ماده است. درپوش Cap هم کاملاً ساختار مشابهی با Plug دارد با این تفاوت که Cap مادگی و لوله نر است.
بوشینگ Bushing
از بوشینگ ها جهت اتصال دو لوله غیر هم سایز استفاده می شود. بوشینگ ها معمولاً دارای ساختار رزوه ای هستند. ساختار بوشینگ ها بسیار متراکم تر از کاهنده ها است. معمولاً از بوشینگ ها برای اتصال سیستم های انعطاف پذیر و لوله های پلاستیکی به لوله های فلزی استفاده نمی شود. بوشینگ ها در جنس های مختلفی از جمله مس، برنج، نیکل-کروم، فولاد گالوانیزه، کربن استیل، فولاد ضد زنگ، پلاستیک، PVC و… موجود هستند.
فلنج ها Flanges
فلنج ها نوعی اتصال بین اجزایی چون لوله ها، اتصالات و شیرها هستند. این اجزاء دسترسی آسان برای تمیز کردن، بازرسی یا اصلاح را در سیستم لوله کشی فراهم می کند. فلنج ها معمولاً جوش داده شده یا پیچ می شوند. اتصالات فلنج با پیچاندن دو فلنج با واشر بین آنها برای آب بندی و جلوگیری از نشتی ساخته می شوند.
فلنج های در جنس های مختلفی مانند فولاد ضد زنگ، چدن، آلومینیوم، برنج، برنز، پلاستیک و … تولید می شوند. اما بیشترین ماده مورد استفاده در ساخت فلنج ها کربن استیل با سطوح ماشینکاری شده است. استاندارد ASME B16.5 به توضیح ابعاد و انواع فلنج های مختلف می پردازد.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
