شیرآلات (faucet) چیست؟
شیرآلات یا شیر وسیله ای است معمولاً فلزی که از آن برای باز و بست و تنظیم جریان مایعات و گازها استفاده می شود. شیرآلات به دو گروه شیرآلات بهداشتی که همان شیرآلات ساختمانی و خانگی هستند و شیرآلات صنعتی تقسیم می شود.ترجمه واژه شیرآلات بهداشتی به انگلیسی، faucet یا sanitary taps و شیرآلات صنعتی، industrial valve می باشد. امروزه شیرآلات نه تنها وسیله ای برای استفاده راحت تر از آب، بلکه وسیله ای برای استفاده بهینه از آب در جهت رفع معضل کم آبی در جهان به شمار می آید.
واژه شیر (شیرآلات) از کجا آمده است؟
از آنجا که در دوران باستان، پادشاهان شیر جنگل را نماد قدرت می پنداشتند، مهار کردن چنین موجودی نشانه توان کنترل و قدرت بی اندازه به حساب می آمد. در نتیجه برای تزئین بناها و آب نماها از سرِ شیر یا کل بدن او استفاده می کردند. حتی پس از ساخت شیر آب فلزی نیز، روند تزئین اهرم باز و بسته کردن آب با سرِ شیر همچنان ادامه یافت.
احتمالا، بر روی اهرم اولین شیرهایی که وارد ایران شدند نیز سر شیر قرار داشته و مردم به جای اینکه برای قطع و وصل جریان آب از جمله "اهرم را بچرخان" استفاده کنند، می گفتند "شیر را ببند/ باز کن". این اصطلاح با وجود حذف قسمت تزئینی به شکل شیر از شیرهای آب، تا به امروز استفاده می شود.
تاریخچه شیرآلات در جهان
تاریخچه شیرآلات به دوران باستان بر می گردد. 700 سال پیش از میلاد مسیح، از لوله کشی و شیرآلات برای هدایت آب به فواره ها و خانه های خصوصی استفاده می شد، به طور مثال در قصر سلطنتی مینوآن (Minoan) در جزیره کرِت (Crte) علاوه بر لوله های سفالینه برای لوله کشی و آبیاری، شیرهای نصب شده ای از جنس طلا، نقره و سنگ مرمر نیز وجود داشت.
بین سال های 1000 قبل از میلاد تا 476 بعد از میلاد استفاده از لوله ها ی سربی و شیر های مرمرین و نقره ای در حمام های خصوصی و عمومی رونق گرفت. در قرن چهارم میلادی نیز رومیان از لوله کشی و شیرآلات برای هدایت آب به 11حمام عمومی، 856 حمام خصوصی و 1352 فواره و آب انبار استفاده می کردند.
در گذشته، شیر آب سرد و گرم خروجی واحدی نداشتند و آب خروجی از عَلَم مستقل هر کدام یا بسیار سرد بود و یا بسیار گرم. در سال 1937 میلادی (1316 شمسی)، آلموئِن، دانشجوی ساکن شهر سیاتل واشنگتن، دست خود را زیر آب جوش خروجی از عَلَم آب گرم سوزاند. در نتیجه این حادثه ایده طراحی شیرآلات کلاسیک امروزی (که آب سرد و گرم به طور همزمان از یک علم خارج می شود) در ذهن او شکل گرفت.
طرح اولیه او مورد قبول واقع نشد و بین سال های 1940میلادی (1319 شمسی) و 1945میلادی (1324 شمسی) او موفق شد یکشیر کلاسیک مقبول با عملکرد مناسب طراحی کند. بالاخره مردم می توانستند دمای آب خروجی از شیر را تنظیم کنند تا به دمای دلخواه خود برسند.